Jadą do Afryki szukać polskich grobów

Jak poinformował we wtorek opiekun grupy dr Hubert Chudzio, pomysł wyprawy do Afryki zrodził się już dwa lata temu, kiedy to krakowscy studenci na zlecenie wojewody Jerzego Millera zaczęli poszukiwanie i ewidencjonowanie grobów wojennych w Małopolsce. Ekspedycja pod hasłem "Pamiętamy. Polskie cmentarze wojenne w Afryce. Uganda - Tanzania 2009" ma zapoczątkować szerszy projekt poświęcony wędrówkom polskich zesłańców na Syberię w czasie II wojny światowej.

Grupa studentów wyjedzie na trzy tygodnie do Afryki na przełomie października i listopada. Przeprowadzą ewidencję dwóch cmentarzy w Ugandzie i jednego w Tanzanii, na których spoczywają Polacy. Informacje zostaną później zamieszczone w specjalnej zakładce w internetowej bazie grobów wojennych.

Dr Chudzio zaznaczył, że poprzez wyjazd do Afryki studenci chcą przypomnieć historie Polaków, którzy w czasie II wojny światowej zostali zesłani na Syberię, a po powstaniu armii gen. Władysława Andersa wraz z wojskiem wyszli z Rosji Sowieckiej i dotarli m.in. do kolonii angielskich w Afryce.

Kobiety i dzieci oraz mężczyźni niezdolni do służby wojskowej, ratując się przed niewolą sowiecką, docierali do różnych części świata. Do brytyjskich kolonii w Afryce dotarło około 20 tys. Polaków. W Afryce wschodniej i południowo-wschodniej założono w sumie 22 polskie osiedla, największe z nich liczyły po kilka tysięcy mieszkańców i dysponowały własnymi szkołami, szpitalami, kościołami. Osiedla funkcjonowały do początku lat 50., a niewielka część z ich mieszkańców została w Afryce do dzisiaj.

Po polskich osadach pozostały cmentarze, na których spoczywa kilkaset osób. Niektórymi z nich opiekują się zakonnicy, inne są niemal całkiem zapomniane.

Studenci chcą zewidencjonować groby, przygotować dokumentację fotograficzną i filmową, uporządkować nagrobki i ich otoczenie. W dniu Wszystkich Świętych zapalą świeczki na mogiłach. Członkowie wyprawy pragną, aby ich inicjatywa wpisała się w obchody 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

Na miejscu wyprawa będzie współpracować z zakonnikami z Zakonu Franciszkanów, którzy przebywają na misjach w Ugandzie i Tanzanii.

Obecnie uczestnicy wyprawy do Afryki wraz z innymi studentami z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Pedagogicznego poszukują i inwentaryzują groby wojenne na terenie Małopolski. Opisane obiekty są wpisane do działającej od połowy roku Małopolskiej Internetowej Bazy Grobów Wojennych, działającej pod adresem www.malopolska.uw.gov.pl/grobywojenne.

Zawiera ona opisy około 1000 obiektów - miejsc pochówku wojennego, usytuowanych na terenie całego regionu - od czasów najazdu szwedzkiego po okres stalinowski. Każdy obiekt jest zilustrowany zdjęciem i dokładnie opisany. W opisach grobów znajdują się informacje dotyczące m.in. narodowości pochowanych, przynależności do formacji bojowej oraz daty śmierci. Zawartość bazy jest cały czas uzupełniana.

Studenci zajmują się miejscami pochówku na zlecenie wojewody Jerzego Millera, w ramach obozów naukowych. Wojewoda na obozy te przeznaczył w tym roku 32 tys. zł.