Górnictwo pod kreską

W końcu sierpnia na zwałach było blisko 6,2 mln ton niesprzedanego surowca - nieco mniej niż miesiąc wcześniej, kiedy ilość zmagazynowanego węgla szacowano na ok. 6,4 mln ton. Różnica jest niewielka, ale sierpień to pierwszy od dawna miesiąc, kiedy ilość węgla na zwałach zmniejszyła się. To jednak i tak prawie o 4,9 mln ton więcej niż rok wcześniej.

Od początku roku do końca sierpnia polskie kopalnie wydobyły ponad 47,6 mln ton węgla, o ok. 4,2 mln ton mniej niż rok wcześniej. Najbardziej zauważalny był ubytek wydobycia węgla koksowego.

Spadek sprzedaży węgla był jednak znacznie głębszy od skali zmniejszenia wydobycia i sięgnął 9,7 mln ton. Łączna sprzedaż zbliżyła się do 42,1 mln ton. Zapasy węgla sięgnęły 6,17 mln ton i były o 4,88 mln ton większe niż w sierpniu zeszłego roku.

Od stycznia do sierpnia wyniki branży nadal determinowała sytuacja na rynku węgla koksowego oraz kondycja jego głównego polskiego producenta - Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW). Około dwie trzecie ze zmniejszonej o 1 mld 216 mln zł kwoty przychodów całego górnictwa to efekt spadku wpływów z tytułu sprzedaży węgla koksowego. Sprzedaż ta była mniejsza o ponad 43 proc.

Ogółem po ośmiu miesiącach, w odniesieniu do tego samego okresu zeszłego roku, średnia cena węgla wzrosła, co wynika głównie z faktu wzrostu (o 29,6 proc.) ceny węgla energetycznego. Średnia cena węgla koksowego spadła o ok. 25 proc. w odniesieniu do średniej z ośmiu miesięcy 2008 r.

W sumie do końca sierpnia górnictwo zarobiło na podstawowej działalności, czyli sprzedaży węgla, ponad 483 mln zł (rok wcześniej było to znacznie powyżej 1 mld zł), ale wynik ten popsuły straty na pozostałej działalności oraz na operacjach finansowych. W efekcie strata netto zbliżyła się do 212 mln zł, co oznacza wynik około trzykrotnie gorszy niż przed rokiem.

Pogłębienie straty górnictwa netto to przede wszystkim skutek zwiększenia strat na innej niż sprzedaż węgla działalności operacyjnej oraz działalności finansowej, przy zmniejszeniu zysku ze sprzedaży węgla.

Swoje wyniki za osiem miesięcy już wcześniej opublikowały dwie górnicze spółki. Największa, Kompania Węglowa wypracowała 19 mln zł zysku netto, a trzykrotnie od niej mniejszy Katowicki Holding Węglowy - 73,7 mln zł. JSW, która cząstkowych wyników nie ujawnia, nadal notuje straty i mimo poprawy wyników - jak podali jej przedstawiciele - nie odrobi ich do końca roku. To właśnie straty JSW są kluczowe dla wyników całego górnictwa po sierpniu 2009.

Jak mówiła wcześniej wiceminister gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska, cały 2009 r. górnictwo powinno zamknąć zyskiem, mimo strat w JSW. Zakładano jednak wówczas, że spółka z Jastrzębia Zdroju zdoła odrobić część strat i zamknąć rok w granicach zera. W sierpniu wzrosła sprzedaż węgla koksowego, gdzie wcześniej kryzys był najgłębszy. Za wzrostem popytu w perspektywie może pójść także wzrost cen węgla koksowego.

Spółki wyspecjalizowane w węglu energetycznym liczą natomiast, że w tradycyjnie lepszym dla branży czwartym kwartale, kiedy rozpoczyna się sezon grzewczy, zwiększą sprzedaż i przychody.

Ministerialne dane nie obejmują kopalni Bogdanka na Lubelszczyźnie, która - częściowo już sprywatyzowana - notuje dobre wyniki. Po pierwszym półroczu Bogdanka wypracowała 83,4 mln zł zysku netto.

Mimo trudnej sytuacji wartość inwestycji w górnictwie w ciągu ośmiu miesięcy tego roku przekroczyła 1,5 mld zł, co oznacza wzrost nakładów. Zmniejszyły się też zobowiązania i należności branży. Za niekorzystne zjawiska, oprócz utraty rentowności, analitycy uznają słabą płynność finansową branży i spadek wydajności.