Blisko 40 proc. Polaków uczestniczyło w 2015 r. w mszach świętych; 17 proc. przystępowało do komunii św. - to nieco więcej niż rok wcześniej - wynika z badań Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego; ich wyniki przedstawiono w środę na konferencji w episkopacie.
Jak mówił ks. Sadłoń, dyrektor Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK), w raporcie zaprezentowano dane dotyczące praktyk religijnych Polaków - jak często i jaka grupa chodzi regularnie do kościoła w niedziele. "Dane te zbieramy od 36 lat tą samą metodologią - 10 tys. parafii, z każdej parafii zbieramy dane, ilu jest mieszkańców, ilu jest katolików, czyli ochrzczonych, dane dotyczące osób, które są zameldowane, ale przebywają poza granicami Polski. Punkt ciężkości tego badania spoczywa na parafiach" - powiedział.
Jak wynika z badań, odsetek Polaków uczestniczących w mszach św. wzrósł z 39,1 proc. w 2014 r. do 39,8 proc. w 2015 r. Wzrósł też odsetek osób przystępujących do komunii św. - z 16,3 proc. do 17 proc.
Ks. Sadłoń wskazał, że najwięcej wiernych jest na mszach w niedzielę, przedpołudniowych.
Z badań wynika także, że w 2015 r. udzielono 369 tys. sakramentów chrztu św., 360 tys. sakramentów bierzmowania, 270 tys. sakramentów pierwszej komunii św. oraz 134 tys. sakramentów małżeństwa.
Dla porównania, w 2014 r. udzielono ok. 370 tys. sakramentów chrztu, ponad 310 tys. sakramentów bierzmowania, ponad 210 tys. dzieci przystąpiło do pierwszej komunii i udzielono 132 tys. sakramentów małżeństwa.
Zdaniem ks. Sadłonia skala udzielania sakramentów w Polsce jest stabilna - sakramenty są udzielane w sposób masowy, mamy do czynienia z względnym ustabilizowaniem się praktyk religijnych. Zauważył, że liczba udzielanych sakramentów i liczba urodzeń w Polsce względnie się pokrywają.
"Kościół polski ma jedną z najlepiej ukształtowanych sieci parafialnych - pod względem liczby parafii, księży, sióstr i świeckich, którzy angażują się w parafiach" - ocenił ks. Sadłoń.
Badanie pokazało, że w 2015 r. na terenie parafii katolickich w Polsce mieszkało 35,5 mln osób, w tym 32,7 mln katolików (92 proc. katolików). Zaangażowanych duszpastersko księży w parafiach katolickich było 20,8 tys., natomiast sióstr zakonnych pracujących w parafiach - ponad 7 tys.
Stały wzrost liczby parafii oraz liczby księży, a także nieznaczny spadek liczby wiernych odnotowany w ostatnim dwudziestoleciu wpłynął na średnią liczbę wiernych w parafiach oraz liczbę wiernych przypadających na jednego księdza. W 1991 r. wskaźniki te kształtowały się na poziomie: 4 tys. katolików w parafii i 1,5 tys. katolików na jednego księdza, natomiast w tej chwili wynoszą one kolejno: 3,2 tys. i 1,1 tys.
"Jeżeli uwzględnimy kilkanaście ostatnich lat, to zobaczymy, że sieć parafii się zagęszcza, ale liczba katolików nie wzrasta. Mamy wciąż wzrost liczby księży w Polsce, co oznacza, że liczba katolików na jednego księdza maleje, czyli księża są bliżej ludzi" - mówił ks. Sadłoń. Dodał, że choć liczba księży wzrasta, to powołań jest mniej. "Nie można tego wytłumaczyć spadkiem demograficznym, bo spadek powołań jest większy niż spadek liczby mężczyzn" - wyjaśnił.
Sadłoń podkreślił, że ważną część wspólnoty wiernych stanowią instytucje kościelne. "Mamy 60 tys. wspólnot, organizacji, które działają przy parafiach. Liczba osób zaangażowanych w tych wspólnotach to ok 2,5 mln. Jest to istotna część społeczeństwa obywatelskiego. Większość wspólnot zakładanych jest przez duszpasterzy, z inicjatywy tylko świeckich powstaje ok. 13 proc. wspólnot" - mówił ks. Sadłoń.
Jak wynika z badania, obok ponad 60 tys. przyparafialnych organizacji Kościoła katolickiego, działają również katolickie instytucje społeczne, takie jak szkoły czy hospicja, których liczba wynosi niemal 1,8 tys. Około połowy z nich działa na rzecz dzieci i młodzieży. Organizacje te udzielają też wsparcia osobom starszym, ubogim i niepełnosprawnym.
Socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego dr Sławomir Mandes również zwrócił uwagę na aktywność społeczną wspólnoty kościelnej. "Za tymi cyframi stoi szereg organizacji, szkół, przedszkoli, domów pomocy społecznej, prowadzonych przez Kościół, jak i przez organizacje świeckie" - zauważył. Jak dodał, organizacje realizują bardzo ważne funkcję społeczne, w wielu wypadkach wyręczają państwo, np. udzielając pomocy osób bezdomnym. "40 proc. instytucji zajmujących się bezdomnymi to są organizacje prowadzone przez Kościół lub osoby inspirowane religią. Te organizacje aktywizują wiele osób - ponad 2,5 mln osób zaangażowanych. Tworzą coś, co socjologowie nazywają kapitałem społecznym, budują więzi społeczne generując zaufanie" - zaznaczył.
"W tej formie realizuje się religijność ludzi. Zaangażowanie tych ludzi to sposób wyrażania swojej religijności. W praktyce pokazują, na czym polega chrześcijaństwo" - dodał dr Mandes
"Może rola Kościoła jako instytucji maleje - co widzimy również w tym, że spada liczba powołań - ale z drugiej strony rośnie rola świeckich, rośnie zaangażowanie świeckich w działalność instytucji kościelnych" - powiedział dr Mandes, dodając, że widać wyraźnie wzrost aktywności religijnej świeckich w ruchach religijnych w Polsce.
Dr hab. Paweł Skibiński, historyk, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego, podkreślił, że Kościół katolicki w Polsce jest fenomenem i zaapelował o dalsze pogłębione badania zarówno socjologiczne, jak i historyczne. "Bardzo wiele tajemnic przed nami. Dobrze je poznać, żeby móc lepiej zrozumieć i budować tę wspólnotę" - zaznaczył.
W badaniu wskazano, że ważnym elementem polskiego katolicyzmu jest duchowość maryjna. Cechuje ją daleko posunięta różnorodność oraz bogactwo form, praktyk i zwyczajów. Na podstawie danych można stwierdzić, że istnieją trzy podstawowe formy pobożności maryjnej w Polsce: różaniec, nabożeństwa majowe oraz nabożeństwa fatimskie.
Dr Skibiński ocenił, że polski katolicyzm jest bardzo maryjny; jego zdaniem z punktu widzenia historyka to zasługa polskich hierarchów - takich jak kard. August Hlond, prymas Stefan Wyszyński czy papież Jan Paweł II - którzy propagowali wychowywanie polskich katolików w duchu maryjnym, w duchu przywiązania do Matki Boskiej Częstochowskiej. "Podobnie możemy mówić o wpływie pielgrzymek Jana Pawła II. Każda z nich była pewnym impulsem utrwalającym kult maryjny w Polsce" - ocenił.
Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC jest najstarszym w Polsce, niezależnym ośrodkiem naukowym prowadzącym badania w zakresie religii i jej kontekstów w Polsce.
Pod koniec zeszłego roku dane na temat religijności Polaków opublikował także Główny Urząd Statystyczny. Wynika z niego, że Polacy to w przeważającej części katolicy - przynależność do tego wyznania zadeklarowało 92,8 proc. osób. 69,6 proc. badanych określa się jako wierzących, a 10,5 proc. - głęboko wierzących.
GUS zapytał także Polaków jak często biorą udział w mszach św., wyłączając śluby, pogrzeby i inne sytuacje szczególne. Najliczniejszą grupą - 45,4 proc. - są Polacy uczęszczający na msze, nabożeństwa lub spotkania religijne "raz w tygodniu"; 4 proc. - chodzi do kościoła częściej, 18,2 - 1-2 razy w miesiącu, 26,3 proc. -tylko z okazji świąt lub rzadziej, a 6,1 proc. - nigdy.
43,2 proc. badanych zadeklarowało, że odczuwa związek ze swoją parafią i wspólnotą religijną; dla 21,9 proc. jest to silny związek.
Rusza również pilotażowy program przekazywania zasiłków na specjalną kartę płatniczą.
Tornistry trafią do uczniów jednej ze szkół prowadzonych przez misjonarki.
Caritas rozpoczęła zbiórkę na remont Ośrodka dla osób w kryzysie bezdomności w Poznaniu.
"Nikt (nikogo) nie słucha" - powiedział szef sztabu UNFICYP płk Ben Ramsay. "Błąd to kwestia czasu"
Wydarzenie mogło oglądać na ekranach telewizorów ponad 500 milionów ludzi na całym świecie.