Solidarność narodziła się w Krakowie

Na kilkunastu planszach umieszczonych na Plantach między kolegiatą akademicką św. Anny i Collegium Novum UJ pod hasłem "Co Ty wiesz o SKS?" pokazano fotografie i dokumenty dokumentujące działalność komitetu, powołanego w Krakowie w nocy z 14 na 15 maja 1977 r. w proteście przeciwko pobitego na śmierć studenta Stanisława Pyjasa. Na czynnej do 24 maja ekspozycji  "Solidarność narodziła się w Krakowie", przygotowanej przez Biuro Edukacji Publicznej krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, można zobaczyć m.in. ręcznie pisane klepsydry informujące o śmierci Pyjasa, rozwieszane przez członków SKS na murach krakowskich kamienic, studencki pochód żałobny z 15 maja 1977 r., dokumentację akcji edukacyjnych i wydawniczych. - Chcieliśmy wykorzystać wszystkie możliwości, aby wymusić na ówczesnych władzach pluralizm, swobodę wypowiedzi, likwidację cenzury i realizowaliśmy to w swojej działalności. Wiedzieliśmy, że można to osiągnąć będąc osiągnąć jedynie będąc solidarnymi. Dlatego słowo solidarność wypisaliśmy na naszych symbolicznych sztandarach - powiedział Bogusław Sonik, współzałożyciel SKS, poseł na Sejm, stojąc przy zdjęciu sprzed 40 lat przedstawiającym współzałożycieli komitetu. Prócz Sonika, znalazło się na nim kilka innych osób obecnych na otwarciu wystawy m.in. Liliana Batko-Sonik i Danuta Skóra (wówczas Sotwin). Na zdjęciu przedstawiającym marsz żałobny z 15 maja widać w pierwszym szeregu postać Jana Jarosza. - Wiedzieliśmy, że za chwilę może nas zacząć tłuc milicja, skoro potrafiono kilka dni wcześniej zatłuc Stanisława Pyjasa. Mimo tych obaw, uznaliśmy, że po Mszy św. w kościele dominikanów, gdzie słów otuchy dodawał nam o. Joachim Badeni, trzeba wziąwszy w dłoń czarne chorągwie i wyjść na miasto, dając świadectwo naszego sprzeciwu - powiedział J. Jarosz, będący obecnie historykiem.

Różnorodną działalność SKS-u przedstawia 16. stronicowy, bogato ilustrowany dodatek historyczny "Pierwsi solidarni" przygotowany przez redakcję "Gościa Niedzielnego" oraz IPN. Będzie bezpłatnie dodany do 19. tegorocznego numeru GN, będącego w sprzedaży od czwartku 11 maja.

- Piszemy tam m.in. o narodzinach SKS-u wiążących się ze śmiercią Stanisława Pyjasa, o tym jak działalność grupy krakowskiej wpłynęła na działalność opozycyjna w innych miastach Polski, o wsparciu jakiego protestujący doświadczali ze strony Kościoła krakowskiego w tym kard. Karola Wojtyły i duszpasterzy akademickich z dominikańskiej "Beczki", o współpracy z Komitetem Obrony Robotników, wreszcie o represjach i działaniach dezintegracyjnych prowadzonych przeciwko SKS przez komunistyczną bezpiekę - powiedziała dr Cecylia Kuta z krakowskiego IPN, która wraz z dr. Andrzejem Grajewskim z "Gościa Niedzielnego" zredagowała dodatek.

Czytaj także:

W podzięce za solidarność

Uczczono pamięć Stanisława Pyjasa