Dojrzała wiara! Nic cenniejszego do ofiarowania nie mamy

Czy można powiedzieć, że doroczne zgromadzenie plenarne CCEE to „spotkanie na szczycie” Kościoła w Europie?

– Tak, ale tylko w takim sensie, w jakim mówimy o jedności z Ojcem Świętym. „Szczyt” Kościoła znajduje się w Rzymie, a nie w żadnym innym miejscu czy strukturze. Ale z pewnością zgromadzenie plenarne CCEE jest najważniejszym spotkaniem biskupów europejskich w danym roku oraz istotnym miejscem ich wspólnej refleksji. Staramy się podejmować te tematy, które są aktualne i palące oraz wymagają wypracowania wizji na przyszłość.

KAI: Co sprawiło, że tegoroczne zgromadzenie plenarne CCEE odbywa się w Poznaniu? W jaki sposób mieszkańcy stolicy Wielkopolski a także Kościół poznański będzie towarzyszyć temu spotkaniu?

– Są dwa motywy, którymi kierowałem się proponując Poznań: 1050-lecie powstania naszej diecezji oraz 100-lecie niepodległości Polski. Zaprosiłem członków CCEE, m. in. po to, aby mogli poznać naszą tożsamości, umiłowanie wolności oraz religijność, która ma dawne korzenie i wciąż jest mocno osadzona w społeczeństwie. Mam wrażenie, że biskupi pochodzący z Europy środkowo-wschodniej lepiej rozumieją naszą tożsamość, dzięki wspólnym doświadczeniom historycznym krajów zza „żelaznej kurtyny”, natomiast biskupom zachodniej części kontynentu przychodzi to z większym trudem. Dla ludzi Zachodu odniesienie do Wschodu, w sensie rozumienia doświadczenia komunizmu nie jest znane, a jak wiemy traktowanie tej ideologii na Zachodzie nie zawsze było negatywne. Taki problem widzimy np. we Francji. Rozumiane jest tam bardzo dobrze zło nazizmu, ale niekoniecznie komunizmu.

Chyba Kościół francuski jest mądrzejszy w tym zakresie?

– Tak, ale ma trudniejsze zadanie w przekonaniu swojego społeczeństwa o tym. Tym bardziej w obliczu silnych nurtów lewicowych zakorzenionych w intelektualnej kulturze Francji.

Tematem obrad poznańskich jest „Duch solidarności w Europie”. O czym konkretnie będzie mowa, jakie będą główne zagadnienia dyskutowane przez przewodniczących Episkopatów? Czy chodzi bardziej o solidarność, w rozumieniu solidarności z ludźmi potrzebującymi i ubogimi czy o solidarność Europejską, która zdaje się dziś przeżywać kryzys?

– Głównym tematem spotkania w Poznaniu są solidarność i wolontariat. Potrzebujemy nieustannie wracać do idei Solidarności, która również wyrasta z chrześcijaństwa.

Jak rozumiem, temat ten został zainicjowany przez Księdza Arcybiskupa?

– Owszem. Prosiłem aby podjąć te oba tematy: wolontariat i solidarność. Wolontariat jest wewnętrzną cechą kultury europejskiej i znakiem darmowej miłości wobec ludzi cierpiących, ludzi w potrzebie. Również jest ważnym narzędziem edukacji na rzecz budowania bardziej zwartego społeczeństwa, gotowego do przepowiadania Ewangelii.

W celu zebrania różnorodnych doświadczeń każdego europejskiego kraju w tym zakresie, została przygotowana specjalna ankieta nt. wolontariatu, wysłana do wszystkich Konferencji Episkopatów kontynentu, aby przybliżyć obraz katolickiego wolontariatu w całej Europie. Celem ankiety, jak również dyskusji jaka odbędzie się na forum CCEE w Poznaniu, jest pogłębienie duchowego wymiaru wolontariatu katolickiego. Chodzi nam on ten „czysty” wolontariat, który jest obrazem miłości Chrystusa. Caritas w Polsce ma ok. sto tysięcy takich wolontariuszy, istnieje także wolontariat misyjny i hospicyjny. Mamy nadzieję, że w ten sposób uzyskamy cenny raport o działaniach Kościoła w tej sferze w Europie. Jego przygotowanie zostało powierzone ks. Wojciechowi Sadłoniowi SAC, dyrektorowi Instytutu Statystyki Kościoła w Polsce, która jest chyba jedyną taką instytucją w krajach europejskich.

Drugim punktem obrad jest solidarność. Ma ona duże znaczenie w nawiązaniu do coraz bardziej szerzącego się indywidualizmu. Zauważa się wręcz zanik poczucia solidarności. Powoduje to, że ludzie, choć im nie brakuje tego co konieczne pod względem materialnym, czują się nieraz bardzo osamotnieni, zostawieni samym sobie i pozbawieni uczuciowego wparcia. Jeśli Europa ma być przeżywana jako rodzina narodów, to Kościół może wnieść olbrzymi wkład, również dzięki takim instytucjom jak CCEE.

A czy tematem rozmów Księży Biskupów będzie również solidarność europejska? Czy to nie jest wyzwanie także dla Kościoła?

– Trzeba promować solidarność międzyludzką oraz oczywiście solidarność między krajami Europy. Nigdy rozwój cywilizacyjny nie jest jednak jednokierunkowy. Nie jest tak, że jak raz coś dobrego się zakorzeni, to będzie się rozwijać. Wszystko przeżywa różne próby i tak jest dziś z solidarnością.

Św. Jan Paweł II apelował wielokrotnie , aby Europa była „wspólnotą Ducha” i by nie zapominała o swym chrześcijańskim dziedzictwie oraz twórczo z niego korzystała. Od śmierci papieża Wojtyły upłynęło 13 lat. O co dziś powinien najbardziej apelować Kościół w Europie?

– Najistotniejszą sprawą – wobec sekularyzacji i narzucania antropologii bez Boga – jest odwrót od tego sposobu myślenia. Na polu filozoficznym potrzebna jest odpowiedź na nihilizm i relatywizm, obecne w teorii poznania i w moralności. Bowiem skutkuje to pragmatyzmem a nawet cynicznym hedonizmem w sferze życia codziennego.

Odpowiedzią może być tylko dojrzała wiara. Nic cenniejszego nie mamy do ofiarowania Europie niż dojrzałą wiarę.