Pożegnanie kard. W. Kaspera

„Doświadczam sprzecznych uczuć: z jednej strony przejście na emeryturę w wieku 77 lat jest czymś całkiem oczywistym, a nawet jakimś wyzwoleniem, z drugiej jednak pozostawiam pracę, którą wykonywałem z entuzjazmem, którą zawsze uważałem za plac budowy Kościoła przyszłości” – wyznał niemiecki kardynał. Podkreślił, że ekumenizm nie jest dla Kościoła wyborem jakiegoś zbytku, ale stanowi jego składnik konstytutywny, jeden z głównych jego celów, przy czym dotyczy to także stosunków religijnych z judaizmem.

Zastanawiając się nad miejscem ekumenizmu w dzisiejszym Kościele, hierarcha zwrócił uwagę, że dokumenty, wypracowane na podstawie dotychczasowych dialogów, mimo całej swej doniosłości, nie są najważniejsze. „Pozostaną one martwą literą, jeśli nie znajdą przełożenia na stosunki międzyosobowe, nacechowane szacunkiem, uznaniem, zaufaniem i przyjaźnią” – wyjaśnił kardynał. Dodał, że „ekumenizmu nie uprawia się przy biurku”.

Hierarcha przypomniał swe podróże i spotkania, które naznaczyły jego zaangażowanie ekumeniczne w latach sprawowania urzędu. Podkreślił, że jedności Kościoła nie można zaplanować ani stworzyć. Ekumenizm porównał do niewidzialnego klasztoru, w którym żyją i modlą się ludzie rozproszeni po całym świecie, ale zjednoczeni na modlitwie. „Czyż nie jest to już intensywna i głęboka wspólnota kościelna?” – zapytał retorycznie kard. Kasper.

Podsumowując 11 lat swego przewodniczenia Papieskiej Radzie za „cud Ducha Świętego” uznał porozumienia, które wypracowano w dialogu ze starożytnymi Kościołami Wschodu (koptyjskim, syryjskim, ormiańskim, etiopskim itp.). Przypomniał, że początki były „bardzo trudne” i dlatego tym bardziej to, co udało się osiągnąć, jest „wielkim cudem”.

Jednocześnie za najgorsze doświadczenie ekumeniczne uznał posiedzenie sesji Międzynarodowej Komisji Mieszanej ds. Dialogu Teologicznego z Kościołem Prawosławnym w Baltimore w lipcu 2000, które określił jako „klęskę”. Trzeba było potem pięciu lat „cierpliwych rozmów", aby odbudować stosunki z prawosławnymi i doprowadzić do spotkania w Rawennie w 2007, które wytyczyło drogę „wielkiemu nieoczekiwanemu zwrotowi” we wzajemnych relacjach.

Kardynał podkreślił, że w dialogu z prawosławnymi istnieją też „braterskie stosunki zaufania” i przypomniał, że w pogrzebie Jana Pawła II a następnie rozpoczęciu pontyfikatu Benedykta XVI wzięły udział liczne delegacje prawosławne, co – zdaniem hierarchy – stanowi „jasny i mocny znak zmian, jakie się dokonały”.

W stosunkach z Kościołami i wspólnotami, wywodzącymi się z Reformacji, kardynał przyznał, że „błędy lub, lepiej mówiąc, brak roztropności w sposobie przedstawiania prawdy, popełniła też nasza strona”. Odwołał się przy tym do swej wydanej niedawno książki „Harvesting the fruits” (Zbieranie owoców), w której odniósł się do osiągniętych już wyników i porozumień w dialogach z tymi wyznaniami.

„Pozostawiam urząd z nadzieją, która jest nie optymizmem ludzkim, ale nadzieją chrześcijańską. Pałeczkę przejmuje obecnie nowe pokolenie, które z pewnością spojrzy na trwające dialogi nowymi oczami” – dodał na zakończenie przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan.

Kard. Walter Kasper urodził się 5 marca 1933 w miejscowości Heidenheim. Święcenia kapłańskie przyjął 6 kwietnia 1957, po czym kontynuował studia i pracował naukowo na uniwersytetach w Tybindze, Münster i Waszyngtonie. Był członkiem Międzynarodowej Komisji Teologicznej.

17 kwietnia 1989 Jan Paweł II mianował go biskupem Rottenburga-Stuttgartu (sakrę przyjął 17 czerwca tegoż roku). W 1994 bp Kasper został współprzewodniczącym ze strony katolicko-luterańskiej Komisji Mieszanej ds. Dialogu. 16 marca 1999 Ojciec Święty powołał go na sekretarza Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan a na konsystorzu 21 lutego 2001 włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego. 3 marca tegoż roku kard. Kasper został przewodniczącym wspomnianej Rady.

Brał udział w wielu ważnych wydarzeniach kościelnych, m.in. w zgromadzeniach Synodu Biskupów, w posiedzeniach różnych komisji międzywyznaniowych i w licznych spotkaniach ekumenicznych. W kwietniu 2005 uczestniczył w konklawe, które wybrało Benedykta XVI. Jako wysłannik papieski zamknął 29 czerwca 2009 Rok św. Pawła w Ziemi Świętej.