Prezydent Izraela Szimon Peres złożył w niedzielę hołd ofiarom obozu koncentracyjnego w Jasenovacu, zwanego powszechnie "chorwackim Auschwitz"; większość ofiar zginęła tam z rąk chorwackich faszystów.
Peres powiedział, że jako żydowski prezydent jest do głębi poruszony, odwiedzając ten dawny obóz, w którym ginęli nie tylko Żydzi.
"Z wielu przyczyn - podkreślił Peres - różni się on od innych... Między innymi różni się tym, w jak sadystyczny sposób zabijano tu ludzi, którzy ginęli pod ciosami młotów, noży i kamieni".
Obóz w Jasenovacu, który znajdował się około stu kilometrów na południowy wschód od stolicy Chorwacji, Zagrzebia, został założony w 1941 roku przez pronazistowski chorwacki reżim Ante Pavelicia.
Istniał do 1945 roku.
Liczba zamordowanych w Jasenovacu jest kwestią kontrowersyjną. Ocenia się ją na kilkadziesiąt do 700 000 ludzi. Byli to głównie Serbowie, Żydzi, Romowie i chorwaccy antyfaszyści. Ustasze, czyli chorwaccy faszyści, zadali tam okrutną śmierć 75 procentom spośród 40 000 chorwackich Żydów.
"Musimy uchronić nasze dzieci przed powtórką historii, przed powtórzeniem się tych zbrodni" - powiedział prezydent Peres, podkreślając konieczność przypominania o nich nowym pokoleniom.
Szefowi państwa izraelskiego, który przebywa z wizytą w Chorwacji, towarzyszył w Jasenovacu prezydent tego kraju Ivo Josipović.
"W Jasenovacu stajemy w obliczu trudnej i bolesnej przeszłości" - podkreślił ze swej strony prezydent Chorwacji.
"Naszym obowiązkiem jest wyciągnąć naukę z przeszłości, aby przyszłość była lepsza i aby okrucieństwa, do których tutaj doszło, więcej się nie powtórzyły" - dodał Josipović.
Szimon Peres jest drugim szefem Państwa Izrael, który odwiedził Jasenovac. Jego poprzednik, Mosze Kacaw, zrobił to w 2003 roku.
Stosunki między Chorwacją a Izraelem pozostawały napięte, dopóki prezydent nacjonalista Franjo Tudjman pozostawał w latach 90. ubiegłego stulecia u władzy.
Izrael oskarżał Tudjmana o to, że nie potrafi zdobyć się na zdecydowane potępienie chorwackiego faszyzmu i reżimu Ante Pavelicia, który u boku nazistów uczestniczył w holokauście i zwalczał antyfaszystowski ruch partyzancki na Bałkanach.
Stosunki izraelsko-chorwackie stopniowo poprawiły się po dojściu do władzy prezydenta Stipe Mesicia, który zastąpił Tudjmana w 2000 roku.
W kilkuset kościołach w Polsce można bezgotówkowo złożyć ofiarę.
Na placu Żłobka przed bazyliką Narodzenia nie było tradycyjnej choinki ani świątecznych dekoracji.