Narodowy Spis Powszechny 2021: GUS zapyta m.in. o wyznanie i stan cywilny

Zaplanowany na 2021 r. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań będzie w pełni realizowany przy użyciu interaktywnego formularza spisowego dostępnego na stronie GUS. Samospis internetowy będzie przeprowadzany od 1 kwietnia do 16 maja 2021 r.

Jeżeli osoba fizyczna, np. ze względu na stan zdrowia, nie może uczestniczyć w spisie, jej dane będą zebrane metodą wywiadu telefonicznego lub wywiadu bezpośredniego.

Ustawa o najbliższym spisie powszechnym informuje o obowiązku przekazania GUS przez odpowiednie podmioty i urzędy rejestrów, baz danych i systemów informacyjnych, które na co dzień gromadzą informacje na temat ludności i mieszkań.

Są to dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych oraz m.in. o ministerstwa (np. MEN dane o liczbie uczniów i nauczycieli z systemu informacji oświatowej), powiatowe urzędy pracy (zatrudnienie i bezrobocie), Urząd ds. Cudzoziemców (dane o pobycie cudzoziemców w Polsce), ZUS (dane z konta płatnika składek) czy jednostki samorządu terytorialnego (dane o ewidencji ulic i mieszkańców).

Spis ma zostać wykonany "z wykorzystaniem bezpiecznych technologii informatycznych" oraz "w sposób zapewniający poufność, integralność i dostępność informacji, z uwzględnieniem ich autentyczności, rozliczalności, niezaprzeczalności i niezawodności".

Aby zapobiec sytuacji, w której zobowiązany do spisu mieszkaniec Polski nie ma możliwości dokonania samospisu (np. z powodu braku dostępu do urządzeń i Internetu), ustawa zobowiązuje m.in. urzędy statystyczne, urzędy wojewódzkie i urzędy obsługujące wójtów, burmistrzów, prezydentów miast do umożliwienia realizacji samospisu.

W szczególnych przypadkach (gdy osoba objęta obowiązkiem spisowym nie będzie mogła wypełnić w żaden sposób formularza elektronicznego) rachmistrze będą kontaktowali się z tymi osobami telefonicznie lub osobiście, aby pomóc w dopełnieniu obowiązku spisowego.

Przekazanie danych w ramach spisu jest obowiązkowe i nieodpłatne. Ustawa wskazuje (art. 28), że należy udzielać "dokładnych, wyczerpujących i zgodnych z prawdą odpowiedzi".

Zgodnie z przepisami spis obejmie "osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach nie będących mieszkaniami na terenie Polski, osoby fizyczne nie mające miejsca zamieszkania" oraz "mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania i inne zamieszkane pomieszczenia nie będące mieszkaniami".

Spisem nie obejmuje się natomiast szefów oraz cudzoziemskiego personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych, członków ich rodzin oraz innych osób korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów międzynarodowych lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych.

Z obowiązku spisowego wyłączone są także mieszkania oraz budynki będące własnością przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych.