Modlitwa o dialog i spór o jurysdykcję

Papież przypomniał, że tematem obecnej fazy dialogu jest rola biskupa Rzymu w komunii Kościoła powszechnego ze szczególnym odniesieniem do pierwszego tysiąclecia dziejów chrześcijaństwa.

„Tematem aktualnej fazy obrad jest rola Biskupa Rzymu w komunii Kościoła powszechnego, ze szczególnym uwzględnieniem pierwszego tysiąclecia chrześcijańskiej historii – mówił Benedykt XVI. – Posłuszeństwo woli Pana Jezusa i wzgląd na wielkie wyzwania, jakie stoją dziś przed chrześcijaństwem, zobowiązują nas do poważnego zaangażowania w sprawę przywrócenia pełnej jedności między Kościołami. Zachęcam wszystkich do gorącej modlitwy za prace Komisji oraz za stały rozwój i umacnianie pokoju i zgody między tymi, którzy przyjęli chrzest, abyśmy mogli dawać światu ewangeliczne świadectwo coraz bardziej autentyczne”.

Międzynarodowa Komisja Mieszana do Dialogu Teologicznego między Kościołem Katolickim a Kościołem Prawosławnym istnieje od 30 lat. Ustanowili ją w 1979 r. Jan Paweł II i patriarcha Konstantynopola Dymitr I. W obecną fazę dialogu o sakramentalnej naturze Kościoła, w tym o papieskim prymacie, weszła ona w 2007 r. sesją plenarną w Rawennie. Podczas niej przyjęto wspólny dokument o „Konsekwencjach eklezjologicznych i kanonicznych sakramentalnej natury Kościoła”. Od ubiegłorocznej sesji plenarnej na Cyprze Komisja zajmuje się rolą Biskupa Rzymu w komunii Kościoła pierwszego tysiąclecia. Obecnie omawia projekt wspólnego dokumentu o specyficznej funkcji, jaką następca Piotra pełnił w tym okresie, w którym chrześcijanie Wschodu i Zachodu pozostawali jeszcze w jedności. Obradami w Wiedniu kierują wspólnie ze strony katolickiej nowy przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan, abp Kurt Koch, a ze strony prawosławnej metropolita Ioannis Zizioulas z patriarchatu Konstantynopola.

W wiedeńskich obradach Komisji Mieszanej biorą też udział przedstawiciele Cerkwi rosyjskiej. Na czele trzyosobowej delegacji stoi metropolita Hilarion Ałfiejew, który jest szefem Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego. Jego zastępca na tym stanowisku, igumen Filip Riabych, w wywiadzie dla agencji Interfaks zwrócił uwagę, że „najbardziej skomplikowanym tematem w relacjach prawosławno-katolickich jest rozumienie posługi biskupa Rzymu. Dla katolików jednak kwestia ta stanowi moment kluczowy”.

„To, że papież ma powszechną jurysdykcję, sprzeciwia się prawosławnej eklezjologii – powiedział o. Riabych. – Kościół prawosławny zachowuje jedność w wierze i strukturze, ale składa się z różnych Kościołów lokalnych. Zadaniem naszej delegacji jest dopilnowanie, aby w dokumencie końcowym obrad Komisji Mieszanej w tej sprawie odzwierciedlone zostało stanowisko rosyjskiego prawosławia, bez jakichkolwiek niedomówień, dwuznaczności, ustępstw, mylnej interpretacji i świętokradczego pojmowania posługi biskupa Rzymu” – dodał przedstawiciel patriarchatu moskiewskiego.

Igumen Filip Riabych podkreślił, że „przez długie lata katolicy nie zgadzali się na dyskusję w sprawie prymatu papieża. Dopiero Jan Paweł II, a następnie Benedykt XVI zgodzili się na rozpatrzenie tego problemu razem z prawosławnymi”. O. Riabych uważa to za przejaw życzliwości strony katolickiej we wzajemnych relacjach.