Franciszek: By komunikować, trzeba spotykać osoby tam, gdzie są i takie, jakimi są

Papieskie orędzie na ten dzień nosi w tym roku tytuł "Chodź i zobacz. Komunikować, spotykając osoby, tam gdzie są, i takie, jakie są".

Jak wyjaśnił papież Franciszek, tegoroczne orędzie skoncentrowane jest na wezwaniu do "pójścia i zobaczenia", jako wskazówce dla każdej formy komunikacji, która chce być przejrzysta i uczciwa - w redagowaniu gazety, jak i w świecie internetu, w zwyczajnym głoszeniu Kościoła, a także w przekazie politycznym i społecznym.

"+Chodź i zobacz+ jest sposobem, w jaki wiara chrześcijańska była przekazywana, począwszy od tamtych pierwszych spotkań na brzegu Jordanu i Jeziora Galilejskiego" - zastrzegł.

Papież wskazuje na "ryzyko spłaszczenia informacji w +gazetach kopiach+ czy w wiadomościach telewizyjnych, radiowych i na stronach internetowych, zasadniczo jednakowych, gdzie gatunek wywiadu i reportażu traci miejsce i jakość na rzecz informacji, która się sprzeda, +pałacowej+, autoreferencyjnej, która w coraz mniejszym stopniu ukazuje prawdziwy stan rzeczy i konkretne życie ludzi i która nie jest już zdolna uchwycić najpoważniejszych zjawisk społecznych ani pozytywnej energii, uwalniającej się u podstaw społeczeństwa".

"Kryzys w przemyśle wydawniczym niesie niebezpieczeństwo informacji tworzonych w redakcjach, przed komputerem, w agencjach, w sieciach społecznościowych, bez wychodzenia na ulice, bez +zdzierania butów+, bez spotykania osób w celu poszukiwania historii czy zweryfikowania de visu niektórych sytuacji. Jeśli nie otworzymy się na spotkanie, pozostaniemy widzami z zewnątrz, pomimo technologicznych innowacji, które mogą stawiać nas wobec rzeczywistości poszerzonej, w której, jak się nam wydaje, jesteśmy zanurzeni" - ocenił Franciszek.

Papież przypomniał, że słowa "Chodźcie a zobaczycie" wypowiedział Jezus do uczniów po chrzcie w Jordanie, zapraszając ich do wejścia w relację z Nim. "Tak się zaczyna wiara chrześcijańska. I tak jest przekazywana - jako bezpośrednia wiedza, pochodząca z doświadczenia, nie ze słyszenia. +Chodź i zobacz+ jest najprostszym sposobem, aby poznać rzeczywistość" - podkreślił.

Zdaniem papieża to najbardziej uczciwa weryfikacja każdej wiadomości, ponieważ, "aby poznać, trzeba spotkać, pozwolić, aby ten, kto stoi przede mną, opowiedział mi, pozwolić, aby jego świadectwo dotarło do mnie".

"Również dziennikarstwo, jako opowiadanie o rzeczywistości, wymaga zdolności pójścia tam, dokąd nikt nie idzie - ruszenia się i pragnienia zobaczenia. Ciekawości, otwartości, pasji. Musimy dziękować za odwagę i zaangażowanie wielu profesjonalistów - dziennikarzy, operatorów filmowych, montażystów, reżyserów, którzy często pracują z wielkim narażeniem - za to, że dziś znamy, na przykład, trudną sytuację mniejszości prześladowanych w różnych częściach świata; że zostały ujawnione wielkie nadużycia władzy i niesprawiedliwość wobec ubogich i wobec stworzenia; że wiele zapomnianych wojen zostało opowiedzianych" - zaznaczył.

Według papieża Franciszka, "byłoby wielką stratą, nie tylko dla informacji, ale dla całego społeczeństwa i demokracji, gdyby zabrakło tych głosów - zubożeniem dla naszego człowieczeństwa".

Odnosząc się do kwestii pandemii koronawirusa papież wskazał na niebezpieczeństwo pisania o niej, i o każdym kryzysie, tylko z punktu widzenia świata najbogatszego, prowadzenia +podwójnej rachunkowości+. "Pomyślmy o kwestii szczepionek, a także ogólnie o opiece medycznej, o niebezpieczeństwie wykluczenia najuboższej ludności. Kto opowie nam o oczekiwaniu na wyleczenie w najuboższych wioskach Azji, Ameryki Łacińskiej i Afryki?" - pytał.

Papież podkreślił także znaczenie internetu, który dzięki social mediom może zwiększać możliwości opowiadania i dzielenia się. "Technologia cyfrowa daje nam możliwość informacji z pierwszej ręki, szybkiej, czasami bardzo przydatnej - pomyślmy o pewnych wypadkach, kiedy to pierwsze doniesienia, a także pierwsze komunikaty dla ludności rozpowszechniane są właśnie w sieci. Jest to niezwykłe narzędzie, które czyni nas wszystkich odpowiedzialnymi, jako użytkowników i jako odbiorców" -

Jednakże - stwierdził papież - dla wszystkich stały się oczywiste również zagrożenia związane z komunikacją w social mediach, która jest pozbawiona weryfikacji. "Już od dawna wiemy o tym, że wiadomości, a nawet obrazy są łatwe do zmanipulowania, z wielu powodów, czasem jedynie przez banalny narcyzm. Ta krytyczna świadomość skłania nie do tego, by demonizować to narzędzie, ale do bardziej umiejętnego rozeznawania i do bardziej dojrzałego poczucia odpowiedzialności, zarówno wtedy, gdy treści są rozpowszechniane, jak i wtedy, gdy są przyjmowane" - napisał Franciszek.

Jego zdaniem "wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za nasz przekaz, za informacje, które podajemy, za kontrolę, której razem możemy dokonywać odnośnie do fałszywych wiadomości, demaskując je". "Wszyscy jesteśmy wezwani, by być świadkami prawdy - aby pójść, zobaczyć i się podzielić" - zastrzegł.

"W przekazie nic nigdy nie może w pełni zastąpić zobaczenia na własne oczy. Niektórych rzeczy można się nauczyć jedynie z własnego doświadczenia" - dodał.

Papież podkreślił, że Paweł z Tarsu, z pewnością posługiwałby się pocztą elektroniczną i wiadomościami social, jednak "to jego wiara, jego nadzieja i jego miłość wywierały wrażenie na współczesnych mu ludziach, którzy słuchali jego głoszenia i mieli szczęście spędzać z nim czas, widzieć go podczas zgromadzenia czy indywidualnej rozmowy".

"Od ponad dwóch tysięcy lat to łańcuch spotkań przekazuje urok przygody chrześcijańskiej. Wyzwaniem, przed którym wszyscy stoimy, jest zatem komunikowanie, spotykając osoby, tam gdzie są, i takie, jakie są" - zaznaczył.

Po raz pierwszy Dzień Środków Społecznego Przekazu obchodzono na polecenie papieża Pawła VI w niedzielę 7 maja 1967 r., zaś pierwsze orędzie ukazało się 2 maja tego roku. Ustalono jego obchody na niedzielę przed uroczystością Zesłania Ducha Świętego, przy czym episkopaty krajowe otrzymały możliwość ustalania swojej daty.

Początkowo orędzie na Dzień Środków Społecznego Przekazu ukazywało się tuż przed samymi obchodami. Od 1986 r. przyjął się zwyczaj, że tekst papieża ogłaszany jest 24 stycznia. Tego dnia Kościół katolicki wspomina św. Franciszka Salezego, którego papież Pius XI ogłosił w 1923 r. patronem pisarzy katolickich i dziennikarzy.

W Polsce na mocy decyzji Konferencji Episkopatu Dzień Środków Społecznego Przekazu obchodzony jest w trzecią niedzielę września.