Ks. Strzelczyk: od reakcji Kościoła na wykorzystywanie seksualne zależy przetrwanie wspólnot wiary

W referacie pt. “Nieufność. Uwagi o teologicznym wymiarze konsekwencji wykorzystania seksualnego nieletnich przez duchownych” ks. Strzelczyk wskazywał, że kościelna reakcja na dramat wykorzystania seksualnego nieletnich przez duchownych koncentruje się zwykle na aspektach prawnym, psychologicznym i duchowym. Refleksja teologiczna pozostaje nieco w cieniu, wydaje się jednak niezbędna do zrozumienia go w pełni.

Teolog wskazywał, że jeśli zostało zachwiane zaufanie do duchownego, który wykorzystał seksualnie osobę nieletnią, a następnie niewłaściwie zareagowała poinformowana o tym struktura Kościoła, to dochodzi do wtórnego zgorszenia. Może to spowodować potężny kryzys wiary, i to nie tylko u osoby bezpośrednio skrzywdzonej, ale i u tych, którym taka sprawa jest znana.

Ks. Strzelczyk zwrócił uwagę, że Kościół jest ze swej natury wspólnotą na drodze nawrócenia, i tego należy odeń oczekiwać. “Jeśli Kościół nie potrafi odprawić pokuty, to czemu ma służyć?” - pytał duchowny. Dodał, że Kościół, który głosi pojednanie dane ludziom w Chrystusie, może być wiarygodny tylko wtedy, gdy w obliczu wielkiego zła będzie zdolny do pokuty, która ma prowadzić do autentycznej i głębokiej przemiany ludzi.

Taka pokuta powinna być podjęta w sposób autentyczny, a nie jako efekt narzucenia, zaś droga pokuty powinna być widoczna - stwierdził prelegent. Natomiast brak przyznania się do winy, wyraźnie wypowiadanych przeprosin i naprawy szkód powoduje kolejne zgorszenie.

W ten sposób, zauważył ks. Strzelczyk, osoby dotknięte wykorzystaniem seksualnym, a następnie nieskuteczną lub niewrażliwą reakcję instytucji kościelnych lub wspólnoty, przeżywają kolejne cierpienie, tym razem spowodowane złym podejściem do procesu pojednania.

Teolog wymienił trzy wątki, które warte są szczególnego namysłu. Po pierwsze: co doświadczenie związane z problemem wykorzystywania seksualnego przez duchownych uczyniło mojej wierze? Po drugie: jak w naszych wspólnotach próbujemy rozwiązać kryzys wiary osób skrzywdzonych? I po trzecie: jak należy radzić sobie z obecnym kryzysem we wspólnotach wiary, by poradzić sobie ze zgorszeniem wywołanym wykorzystywaniem seksualnym małoletnich?

Ks. Grzegorz Strzelczyk studiował w seminarium duchownym w Katowicach, na wydziale teologicznym w Lugano i na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, gdzie uzyskał doktorat z teologii dogmatycznej (2004). W diecezji katowickiej pełnił rolę sekretarza synodu diecezjalnego (2012-2016).

Przez ponad 20 lat współpracował z ośrodkiem dla dziewcząt prowadzonym przez Caritas diecezjalny w Nierodzimiu, współpracuje również z ofiarami przemocy domowej i nadużyć seksualnych. Ksiądz Grzegorz jest redaktorem diecezjalnych norm w zakresie ochrony małoletnich. Obecnie jest proboszczem parafii w Tychach. W 2020 r. został wybrany na członka zarządu Fundacji Świętego Józefa.

Międzynarodową konferencję przedstawicieli Kościoła w Europie Środkowej i Wschodniej „Ochrona dzieci Bożych naszą wspólną misją” zorganizowały: Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich i Konferencja Episkopatu Polski.

Uczestnicy wydarzenia, pochodzący z 20 państw, zastanawiają się „jak Kościół reaguje dziś na kryzys wykorzystywania seksualnego małoletnich ze strony członków Kościoła” oraz w jaki sposób może on dać nań jeszcze bardziej adekwatną odpowiedź „na ten ogromny wstrząs, przed którym stajemy”.

Konferencja potrwa do środy.