PRL i biskup wrocławski

Kolejnych kandydatów przedstawił nieoczekiwanie rząd w czasie rozmów w Rzymie między abp Agostino Casarolim i ministrem spraw zagranicznych PRL Józefem Czyrkiem. Szef polskiego MSZ ustnie wysunął kandydatury: bp Wincentego Urbana z Wrocławia, rektora KUL ks. Mieczysława Krąpca i rektora ATK ks. Jana Stępnia. Ponieważ nie ma żadnego oficjalnego pisma rządu z tą propozycją wśród historyków istnieje spór czy rzeczywiście dwaj ostatni kandydaci byli wymienieni. Na pewno jednak rząd forsował bp Urbana. Strona kościelna zareagowało ostro. W piśmie do premiera Piotra Jaroszewicza z 20 września Prymas Wyszyński kategorycznie oświadczył, że tego typu próba ingerowania władz w obsadzanie stanowisk kościelnych jest niedopuszczalna i zażądał ponownego rozpatrzenia przedstawionych kandydatur. Nim rząd zdążył znów przesłać negatywną odpowiedź nieoczekiwanie kandydata zaproponował sam papież Paweł VI. Był nim bp Władysław Rubin, pracujący w Rzymie jako sekretarz generalny Synodu Biskupów. Jednak propozycja papieża również spotkała się z odmową władz. W efekcie 20 stycznia 1975 r. strona kościelna przedstawiła rządowi nową listę kandydatów: ponownie biskupa Władysława Miziołka oraz biskupa szczecińsko-kamieńskiego Jerzego Strobę i rektora warszawskiego seminarium ks. Kazimierza Romaniuka. Po trzech miesiącach, 16 kwietnia min. Kąkol przysłał odpowiedź, ponownie wyrażającą zastrzeżenia wobec wszystkich zgłoszonych. Episkopat rozpoczął konsultacje w sprawie nowych kandydatur i w liście z 8 maja ponownie wysunął wszystkich pięciu proponowanych dotychczas kandydatów, dodając jeszcze osobę ks. Józefa Glempa. Rząd podtrzymał zastrzeżenia wobec wcześniej wysuwanych osób, a w piśmie z 19 lipca negatywnie odniósł się do kandydatury ks. Glempa, wskazując na jego brak doświadczenia w kierowaniu administracją kościelną. I znów bardzo ostro zareagował Prymas Wyszyński, który w liście do premiera Jaroszewicza z 12 września zarzucił władzom m.in. fałszywe interpretowanie ustaw i arbitralne wydawania decyzji szkodliwych dla działalności Kościoła. 6 października Prymas przesłał władzom propozycje kolejnych dwóch kandydatów: biskupa koszalińsko-kołobrzeskiego Ignacego Jeża i administratora apostolskiego w Białymstoku bp Henryka Gulbinowicza. 2 grudnia 1975 r. władze pozytywnie zaopiniowały kandydaturę bp Gulbinowicza. Autor opracowania opisującego szczegóły batalii Kościoła o obsadzenie metropolii wrocławskiej jest dr Peter Raina - uznany historyk hinduskiego pochodzenia, miłośnik i znawca Polski. Napisał kilkanaście publikacji o stosunkach między państwem i Kościołem katolickim w PRL, m.in. "Troska o internowanych. Interwencje abpa Dąbrowskiego u gen. Kiszczaka 1982-1989". Jest również autorem 6 tomów poświęconych Prymasowi Wyszyńskiemu. Peter Raina, Sprawa obsadzenia metropolii wrocławskiej 1974-1976. Eskapady władz PRL, Pelplin 2003. Autor korzystał z niepublikowanych źródeł Archiwum Akt Nowych w Warszawie i archiwów kościelnych.