Od konfrontacji do dialogu

Książka ukazała się właśnie nakładem jezuickiego Wydawnictwa Apostolstwa Modlitwy. W przeszłości poglądy belgijskiego jezuity wywołały niepokój watykańskiej Kongregacji nauki Wiary. Podczas krakowskiego spotkania ks. Dupuis zastanawiał się nad zasadniczymi kwestiami, które podjął w "Chrześcijaństwie i religiach". Czy inne niż chrześcijańska religie mają własne znaczenie w Bożym planie zbawienia ludzkości, czy też po prostu stanowią przeszkodę w rozpowszechnianiu się chrześcijańskiej misji w świecie? Czy znamienna dla współczesnego świata wielość religii, które nie znikną w przyszłości, to rzeczywistość, z jaką tylko należy się liczyć, czy też pozytywny dowód niezmiernej hojności Boga, który siebie objawił ludzkości na różne sposoby w obrębie różnych kultur? Czy teologia katolicka może przypisać pluralizmowi tradycji religijnych pozytywne znaczenie w złożonym planie Bożym wobec rodzaju ludzkiego? - zastanawiał się o. Dupuis - Nie można zrezygnować z tego, co stanowi centrum chrześcijańskiej wiary: z Jezusa Chrystusa, Zbawiciela wszystkich ludzi i jedynego Pośrednika pomiędzy Bogiem a człowiekiem - przekonywał jezuita. Historyczna tajemnica życia, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa zawiera pełnię objawienia Bożego w historii i w pełni realizuje Boży plan zbawienia całej ludzkości. Nie znaczy to jednak, że jest ono jedyną instancją samoobjawienia Boga i jedynym wydarzeniem zbawczym w historii. Plan Boży jest jeden, ale złożony z różnych elementów, pozostających we wzajemnej relacji. Ta organiczna struktura planu Bożego - jednego, lecz złożonego - jest podstawą wartości pluralizmu religijnego w oczach Boga podkreślał jezuita. O. Dupuis w swoich badaniach wskazuje na tzw. pluralizm inkluzywny. Polegać on ma, zdaniem belgijskiego teologa na 3 elementach: zachowaniu tradycyjnej, wiecznie aktualnej roli wydarzenia Wcielenia i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, Syna Bożego; uznaniu skutecznego i powszechnego działania Słowa Bożego, także poza Słowem Wcielonym; oraz uznaniu powszechnego działania Ducha Świętego, którego rola nie wyczerpuje się z Wcieleniem Syna Bożego. W sesji, obok belgijskiego jezuity głos zabrali także inni specjaliści od różnych tradycji religijnych. Prof. M. Krzysztof Byrski wskazał na pewne podobieństwa tradycji hinduizmu i chrześcijaństwa. Jego zdaniem ciekawym punktem spójnym dla tych tradycji jest koncepcja ofiary. Wedle objawienia wedyjskiego bóg ofiarowuje samego siebie jako napój (sok) dla innych. Ten "wyciśnięty boski sok" jest paliwem dla ognia, który pali świat. W ten sposób indolog wskazał na korelacje z chrześcijańską Eucharystią.