15 lat Nuncjusza

Pierwszym stałym przedstawicielem papieskim (nuncjuszem) w Polsce został abp Alvise (Alojzy) Lippomano (do tego czasu biskup Werony), mianowany na to stanowisko 13 stycznia 1555 r. przez Juliusza III (1550-55). Jego zadaniem było przede wszystkim zachęcanie do wcielania w życie w Kościele polskim uchwał Soboru Trydenckiego i czuwanie nad tym procesem. Przybył on do naszego kraju w rok później, gdyż wkrótce po otrzymaniu nominacji zmarł papież, ustały więc wszelkie decyzje, podjęte za życia zmarłego, toteż abp Lippomano musiał czekać na ponowne mianowanie go nuncjuszem przez nowego papieża, Pawła IV. W okresie I Rzeczypospolitej przy królach Polski w Krakowie, a następnie w Warszawie urzędowało łącznie - według oficjalnych danych watykańskich - 66 nuncjuszy apostolskich, z których ostatnim był w latach 1793-97 abp Lorenzo (lub Lauro) Litta. W gronie tym było wielu wybitnych dyplomatów, którzy odegrali dużą rolę w Kościele powszechnym, a dwóch z nich wybrano papieżami. Byli to: abp Ippolito Aldobrandini (nuncjusz w latach 1588-91), który został biskupem Rzymu jako Klemens VIII (1592-1605) i abp Antonio Pignatelli (w l. 1660-68), późniejszy Innocenty XII (1691-1700). W XX w. stało się tak z abp Achille Rattim, który urzędował w naszym kraju w latach 1919-21, a który w 1925 objął najwyższy urząd w Kościele jako Pius XI. Polskę w Rzymie reprezentowało w tym czasie (od 1548) ponad 30 dyplomatów, przy czym nie zawsze byli to Polacy, ale np. urzędujący w Wiecznym Mieście miejscowi arystokraci, powiązani różnymi więzami z Rzeczpospolitą. Byli w tym gronie także duchowni, np. kard. Stanisław Hozjusz czy opat jędrzejowski Stanisław Reszka. Pierwszym wysłannikiem króla polskiego był bp Marcin Kromer, który w 1548 r. udał się do Rzymu z doraźną misją dyplomatyczną. Po zniknięciu Polski jako samodzielnego państwa z mapy Europy w 1795 r. abp Litta czas jakiś pełnił jeszcze swe obowiązki, ale w marcu 1797 r. jego misja ostatecznie ustała i na ponad 120 lat brak było oficjalnych stosunków między naszym krajem a Stolicą Apostolską. Wznowiono je po odzyskaniu niepodległości przez Polskę 11 listopada 1918 r. Ale już wcześniej, 25 kwietnia tegoż roku papież mianował prał. Achille Ambrogio Damiano Rattiego wizytatorem apostolskim dla Polski i Litwy, a gdy kraj nasz oficjalnie ogłosił niepodległość, 6 czerwca 1919 r. został on pierwszym po ponad wieku nuncjuszem apostolskim w Polsce i arcybiskupem tytularnym. Sakrę przyjął 28 października tegoż roku w katedrze warszawskiej z rąk abp Aleksandra Kakowskiego. Był to bodaj jedyny przypadek, gdy Polak wyświęcił na biskupa późniejszego papieża.