Złowrogie oblicze eutanazji

Końcowe znaki zapytania Z historii myśli filozoficzno-etycznej wiadomo, że problem eutanazji jest stałym przedmiotem refleksji, począwszy od grecko-rzymskiej starożytności aż po czasy współczesne. Rozpatrywano go jednak w kategoriach indywidualnego ataku samobójczego jako szczególny przypadek granicznych sytuacji ludzkiego życia, bądź - po doświadczeniach II wojny światowej - zbiorowych zbrodniczych akcji hitlerowskiego reżimu. Jednakowoż nawet w tym drugim przypadku odwołanie się do eutanazji pełniło rolę czysto propagandowego chwytu dla usprawiedliwienia doraźnych, ewidentnie niesprawiedliwych poczynań władzy państwowej. W ujęciu dr. Hartmana eutanazja występuje w nowym aspekcie: jako postulat jej legalizacji, a więc zapewnienie jej oceny w zakreślonych przez państwo granicach. Powstaje pytanie, czy jest to prywatna inicjatywa, czy też zjawisko o szerszym zasięgu. Są fakty, które świadczą, że głosy przemawiające w tym samym duchu, w jakim do zagadnienia eutanazji podchodzi krakowski bioetyk, nader głośno rozbrzmiewają w krajach Europy Zachodniej. Okazują się one na tyle wpływowe, że zdołały w Holandii już ten postulat wprowadzić w życie, a w innych krajach, przede wszystkim we Francji i w Niemczech, przejawiają się w wystąpieniach osób zajmujących eksponowane stanowiska w politycznych strukturach tych państw. Nie od rzeczy przeto wydaje się zwrócenie uwagi na zbieżność tych działań z równoległą akcją w jednych krajach już dokonanych, a w innych na wszelkie sposoby forsowanych prób legalizacji par homoseksualnych, prawnej dopuszczalności wykorzystywania dla celów terapeutycznych komórek macierzystych dzieci poczętych in vitro, a także z intensywną propagandą antykoncepcji i pornografii. Wszystko to dzieje się w obramowaniu liberalnego luzu kulturowego współczesnych prądów cywilizacyjnych. Niemniej jednak fakt synchronizacji tych zjawisk na społeczno-politycznym szczeblu daje dużo do myślenia. Trudno poprzestać na tłumaczeniu, że są to indywidualne inicjatywy poszczególnych osób bądź że działa tu niezależny od ludzkiej woli mechanizm historycznych procesów rozwojowych. Bardziej prawdopodobne wydaje się spojrzenie na tę serię wydarzeń jako na realizację szerzej zaplanowanej akcji o wyraźnie antychrześcijańskim obliczu. W tym założeniu za naglące trzeba uznać wszelkie dostępne sposoby uświadamiania katolickiego społeczeństwa o grożących mu niebezpieczeństwach. ks. prof. Tadeusz Ślipko SI Autor jest etykiem, doktorem habilitowanym, emerytowanym profesorem zwyczajnym w dawnej Akademii Teologii Katolickiej (obecnie UKSW) w Warszawie. [1] Duże rozmiary artykułu dr. Hartmana powodują, że cytowane jego wypowiedzi trzeba zaopatrzyć w ułatwiające ich sprawdzenie odnośniki. Podawane będą w tekście niniejszego artykułu zgodnie z szatą graficzną "Gazety Wyborczej" za pomocą skrótu, w którym "s" oznacza stronę tejże gazety, natomiast "k" - kolumnę. [2] Por. T. Ślipko SI, Zarys etyki ogólnej, wyd. 3, Kraków 2002, s. 416-427. [3] Por. T. Ślipko SI, Zakres etyki szczegółowej, cz. I, Kraków 1984, s. 254-265. [4] Por. RV, Eutanazja na dzieciach. Holandia przekracza kolejną granicę zbrodni, Wiadomości KAI, nr 36/650, wrzesień 2004, s. 19. [5] T. Ślipko SI, Życie i płeć człowieka. Przedmałżeńska etyka seksualna. Etyczny problem samobójstwa, Kraków 1978, s. 355-356. [6] Dz.cyt., s. 358, przyp. 8. [7] Tłum. W. Korantowski, Warszawa 1977, s. 111-124. [8] L. Israël, Eutanazja czy życie aż do końca, tłum. A. Wojciechowski, Kraków 2002, s. 197. [9] Por. szersze etyczne naświetlenie eutanazji w: T. Ślipko SI, Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, wyd. 2, Kraków 1994, s. 231-261. Porozmawiaj o tym na FORUM