Papież w Turcji w niebezpieczeństwie

Wielka zagadka - tak w skrócie można scharakteryzować oficjalny program pielgrzymki, która zaczyna się 28 listopada. Dowiadujemy się z niego, kiedy papież wylatuje z rzymskiego lotniska Fiumicino, ale o której godzinie do Turcji doleci, już nie. W programie godzin nie ma prawie wcale, nie wiadomo, gdzie odbędą się niektóre spotkania, nie mówiąc już o tym, gdzie zaplanowano noclegi papieża. Watykan i rząd turecki obawiają się, że wizyta papieża może sprowokować islamskich ekstremistów. Do dziś nie darowali oni Benedyktowi XVI jego wykładu z Ratyzbony, w którym papież zacytował bizantyjskiego teologa oskarżającego islam o krzewienie wiary mieczem. Dlatego po Turcji papież będzie się przemieszczał opancerzonym samochodem w towarzystwie dwóch innych identycznych aut dla zmylenia ewentualnych napastników. Nieoficjalnie mówi się, że włoży kamizelkę kuloodporną. Wczoraj w Stambule w zamienionej w muzeum świątyni Hagia Sofia 120 osób protestowało przeciwko pielgrzymce. Blisko 40 z nich, członków nacjonalistyczno-islamskiego ugrupowania, zatrzymano. Papież pod koniec swego pobytu w Turcji miał odwiedzić sławny stambulski zabytek, który w przeszłości był świątynią chrześcijańską, a potem meczetem. W niedzielę nacjonaliści przemaszerowali przez Stambuł ze sztandarami "Nie chcemy papieża w Turcji" i podobiznami patriarchy Konstantynopola Bartłomieja I oraz Benedykta XVI jako dwugłowego smoka. Lider ultranacjonalistycznych prawników Kemal Kerincsiz ogłosił, że demonstracji na większą skalę należy się spodziewać w czasie pielgrzymki. Przed wywoływaniem "nieprzyjemnych incydentów" ostrzegał Bartłomiej I w tureckim dzienniku "Sabah". Ale zapowiedział, że uświadomi papieżowi konieczność przystąpienia Turcji do UE (Benedykt XVI publicznie krytykował ten pomysł). Nie brakuje zgrzytów na linii oficjalnej. Papieża przywita sekretarz stanu Besir Atalay, a nie premier Recep Tayyip Erdogan, który w tym czasie wybiera się na szczyt NATO do Łotwy. Jak zapewnia rzecznik tureckiej ambasady, Erdogan potwierdził swój przyjazd do Łotwy, zanim ustalono termin papieskiej wizyty. Turecki dziennik "Milliyet", powołując się na źródła w MSZ twierdzi, że spotkanie papieża z premierem w którymś momencie pielgrzymki jest jeszcze możliwe, bo Erdogan chciałby oczyścić się w ten sposób z zarzutów, że unika Benedykta XVI. Pielgrzymki nie będzie transmitować telewizja publiczna. Benedykt XVI spotka się m.in. z Alim Bardakoglu, dyrektorem departamentu spraw religijnych, który po papieskim wystąpieniu w Ratyzbonie podważał sens papieskiej wizyty w Turcji. Mówił wtedy, że papież powinien "zastąpić złość w sercu szacunkiem dla innych ludzi". Jednak w wywiadzie dla niemieckiego "Spiegla" Bardakoglu zapewnia, że do newralgicznej kwestii nie zamierza wracać. - Jeśli papież sam nic o tym nie wspomni, ja też nie zamierzam. Jesteśmy gotowi na intelektualną dyskusję o relacjach między wiarą a rozumem, religią a przemocą. Islam i racjonalność nie wykluczają się nawzajem - stwierdził. W Turcji papież spędzi cztery dni, od 28 listopada do 1 grudnia. Wiadomo, że odwiedzi Stambuł, Ankarę i Efez. Kluczowym punktem pielgrzymki jest spotkanie z Bartłomiejem I, honorowym zwierzchnikiem prawosławia na świecie, w jego siedzibie w Stambule (29 listopada). Papież i patriarcha Konstantynopola mają podpisać wspólną deklarację ekumeniczną. Papież odwiedzi też słynną świątynię Hagia Sofia, obecnie zamienioną w muzeum. Zaplanowano dwa spotkania z tureckimi katolikami (jest ich około 30 tys.). Do Stambułu wybiera się Mehmet Ali Agca, niedoszły morderca Jana Pawła II. By móc przywitać papieża pod Hagia Sofia, poprosił o zwolnienie z więzienia. Niedawno włoski dziennik "La Repubblica" opublikował jego list, w którym ostrzegał: "Papieżu Ratzingerze; mówi Ci to ktoś, kto się dobrze na tym zna. Twoje życie jest obecnie w niebezpieczeństwie. Absolutnie nie przyjeżdżaj do Turcji".