Prymas Glemp: Nie chcemy państwa wyznaniowego

- Oczywiście że ludzie, którzy krzywdzili innych i zabijali, powinni ponieść konsekwencje. Tylko nie wiem, czy to jest jeszcze możliwe. Dekomunizację trzeba było przeprowadzić dużo wcześniej. Jednak komunistyczni zbrodniarze nie powinni spać spokojnie. Jako człowiek wierzący jestem przekonany, że jeśli nie dosięgnie ich sprawiedliwość na ziemi, to zostaną rozliczeni po śmierci, na sądzie Bożym. - Jakie jest obecnie miejsce Kościoła w polskim życiu społecznym? - Kościół w Polsce zawsze był z narodem i niezależnie od tego, kto będzie rządził, zawsze będziemy czuli się odpowiedzialni za morale narodu. My nie mamy interesów politycznych czy ekonomicznych - naszym interesem jest wiara w Jezusa Chrystusa. Za to kapłani szli do więzień i ponosili śmierć, także w socjalizmie. Kościołowi zależy na dobru wszystkich ludzi i wielokrotnie to pokazywał, chociażby walcząc o wolność. - Gdy dziś Kościół wypowiada się na temat refundacji zapłodnienia metodą in vitro, czy też na inne tematy społeczne, oskarżany jest o chęć tworzenia państwa wyznaniowego i łamanie neutralności światopoglądowej państwa. Jak odeprze ksiądz kardynał te zarzuty? - Czym innym jest doktryna Kościoła i wynikające z niej przykazania, które obowiązują wierzących, a czym innym prawo państwowe, które obowiązuje wszystkich obywateli. Państwo jest niezależne i Kościół nie narzuca mu żadnych rozwiązań, choć ma prawo wypowiadać się na tematy społeczne - ukazywać je w perspektywie swojego nauczania. W Polsce za grzech nie idzie się do więzienia, chyba że ten grzech ma wymiar społeczny i jest ujęty w prawie cywilnym jako przestępstwo. My nie chcemy państwa wyznaniowego. - Polska od czterech lat jest członkiem Unii Europejskiej. Jak ksiądz kardynał ocenia naszą obecność w strukturach unijnych? - Zdecydowanie pozytywnie. Wiadomo było, że pewne problemy będą, ale lepiej, że je rozwiązujemy, będąc członkiem tej wspólnoty. Owszem, musieliśmy nieco pomniejszyć naszą suwerenność, ale jednocześnie zyskaliśmy większy wpływ na losy Europy, a nawet świata. Dzięki obecności w Unii możemy zrobić dużo dobrego, np. przekonywać, że wolność musi być realizowana w odniesieniu do prawdy i sprawiedliwości. - Lata pracy księdza prymasa przypadają na okres wprowadzania w Polsce reform Soboru Watykańskiego II. Czy Kościół wymaga obecnie nowego soboru, który podjąłby próbę rozwiązania aktualnych problemów? - My wciąż dobrze nie zrealizowaliśmy wszystkich reform Soboru Watykańskiego II, jeszcze dużo pracy przed nami, aby jego głęboką doktrynę zastosować w życiu. Według mnie aktualnie nie ma takich problemów, które wymagałyby zwołania nowego soboru. Jeśli są jakieś bieżące sprawy, to wystarczy synod biskupów czy też synod lokalny. Największym współczesnym wyzwaniem dla Kościoła jest relatywizm moralny, dążenie człowieka do decydowania o tym, co jest dobre, a co złe, według własnych kryteriów. We współczesnym świecie Kościół musi ukazywać wartości niezmienne, obiektywne, stanowiące o godności człowieka, ale do realizacji tego wyzwania nie jest potrzebny sobór. - Ksiądz prymas jest wielkim orędownikiem wzniesienia świątyni Opatrzności Bożej. Jednak ta inicjatywa od ponad 200 lat napotyka przeszkody, także teraz brakuje środków na jej dokończenie. A może Bóg nie chce tej świątyni? - Ja te przeszkody odczytuję jako próby naszego zawierzenia. Teraz mamy wolność i duże możliwości, więc odstąpienie od tego projektu byłoby grzechem zaniedbania. Nie przesadzałbym też z tymi trudnościami. Jedynie środkami wiernych udało się wznieść budowlę prawie do stanu surowego. Jestem przekonany, że świątynia powstanie i wypełnimy wotum wdzięczności narodu za wolność.