Szkoły katolickie światowym fenomenem

Nie sposób przecenić roli szkolnictwa katolickiego w nowożytnej Europie. Dziś, na progu XXI wieku, Kościół dysponuje ok. 250 tys. szkół na wszystkich poziomach edukacji. Jaka jest rola szkolnictwa katolickiego w epoce coraz powszechniejszej laicyzacji? – Odwiedzają mnie ambasadorzy bardzo różnych krajów. Bardzo wielu to niekatolicy, a nawet niechrześcijanie. Niedawno był u mnie ambasador muzułmańskiej Indonezji. Chwalił nasze szkoły i zachęcał do odwiedzania tych placówek. Okazało się, że jest muzułmaninem, ale zarówno on sam, jak i jego rodzice chodzili do szkół katolickich. Dlaczego? Ponieważ są to szkoły najlepsze, a po drugie – one wychowują, formują człowieka, a nie tylko przekazują wiedzę. W podobnym tonie mówią wszyscy moi goście. Ostatnio dwukrotnie byłem w Tajlandii. To jest kraj buddyjski, król jest buddystą. Żyje tam niecałe 300 tys. katolików, czyli 0,5 proc. ludności. Tymczasem do szkół katolickich uczęszcza 465 tys. dzieci. W książce, wydanej przez tajski rząd o katolikach, napisano bardzo niewiele, jednak zaznaczono, że mają najlepsze szkoły i szpitale. Kiedy na zaproszenie rządu (w którym nie ma żadnego katolika) udałem się na Tajwan, prezydent dziękował mi za katolickie szkoły i uniwersytety prosząc, by tę aktywność rozszerzać. Proszą o to niechrześcijanie! Kuriozalna sytuacja panuje zaś w Egipcie. Niedawno odwiedziła mnie nowa pani ambasador przy Stolicy Apostolskiej, bardzo chwaląc szkoły katolickie. Upomniałem się wówczas o więcej wolności dla nich, bo choć rząd chce tych szkół, to nie można w nich mówić o Chrystusie do niekatolików, bo to byłoby przestępstwem. W szkole katolickiej nie można mówić o Chrystusie! Kiedy zastanawialiśmy się w Kongregacji, czy jest sens prowadzenia takiej placówki, doszliśmy do wniosku, że tak. Choć bowiem szkoła katolicka nie mówi o Chrystusie, uczy o szacunku do każdego człowieka, do każdej religii. Jaka jest więc tajemnica powodzenia szkół katolickich w całym świecie, także w innych religiach i kulturach? – Myślę, że są one chwalone głównie za integralną formację człowieka, a więc za to, że przekazują nie tylko wiedzę. Współczesny rozwój nauki i techniki domaga się dużo bardziej wykwalifikowanych umiejętności niż w przeszłości. Ale osiągnięcia techniki bywały wykorzystywane do coraz okrutniejszych wojen, terroryzmu, manipulowania ludźmi, do coraz bardziej wyrafinowanej niesprawiedliwości. Dlatego nie wystarczy nauczyć. Trzeba przygotować człowieka, by chciał wykorzystać wiedzę dla budowania dobra, a nie pomnażania zła w świecie. W jakiej mierze Kościół w Polsce powinien angażować się w tworzenie nowych szkół katolickich? – Myślę, że jest to rzeczą bardzo ważną. W listopadzie ub. r. uczestniczyłem w forum szkół katolickich w Częstochowie, gdzie dowiedziałem się, że w Polsce takich placówek jest ok. 500. W niektórych przypadkach na jedno miejsce jest nawet 20 zgłoszeń. Uważam, że nie należy tworzyć jak najszybciej kolejnych takich szkół, lecz najpierw przygotować personel, by były to rzeczywiście placówki wysokiej klasy i rzeczywiście katolickie. W porównaniu z innymi krajami postkomunistycznymi, w Polsce jest stosunkowo mało szkół katolickich. W tych 500 placówkach uczy się niecały 1 proc. (0,85 proc.) wszystkich uczniów, podczas gdy na Słowacji wskaźnik ten wynosi 1,9 proc., na Węgrzech ponad 4 proc. W Rumunii gdzie jest 7 proc. katolików (przy 90 proc. prawosławnych), szkół katolickich jest więcej niż prawosławnych. Państwo je opłaca, co dowodzi, jak bardzo te szkoły są cenione i potrzebne.