Zadecyduje nieznana bliżej liczba

Dla nie orientującego się w prawosławnej eklezjologii obserwatora sytuacja może wydawać nieco dziwna. Dlatego warto przypomnieć, że, inaczej niż w Kościele katolickim, prawosławie nie ma jednej, scentralizowanej władzy. Patriarcha Konstantynopola jest jedynie jego honorowym zwierzchnikiem. Każdy Kościół autokefaliczny może tworzyć na całym świecie swoje własne, niezależne od innych, Kościołów autokefalicznych struktury. Taką częścią Patriarchatu Moskiewskiego był też Rosyjski Kościół Prawosławny za Granicą. Do rozłamu między nim, a Patriarchatem Moskwy, doszło na tle stosunku Kościoła w Rosji do przemian zapoczątkowanych przez rewolucję październikową. Trwał on mimo zmian, do jakich doszło w tym kraju ostatnich latach. Podpisane porozumienie ma położyć mu kres. Problem w tym, czy rzeczywiście tak się stanie. KAI informuje, że „poza nowymi strukturami pozostała jeszcze nieznana bliżej liczba duchownych i wiernych w diasporze rosyjskiej, która z różnych powodów była przeciwna zjednoczeniu”. Katolikowi trudno zajmować stanowisko w tego rodzaju sporach. Trzeba jednak powiedzieć, że to dość niepokojąca informacja. Jeśli bowiem spojrzeć na historię, sprzeciw jakiejś grupy wobec zjednoczenia Kościoła powoduje, że spory wcale się nie kończą, a czasem podział jeszcze bardziej się pogłębia. Wszystko zależeć teraz będzie od tego, na ile silna jest to grupa i na ile zręcznie uda się Patriarchatowi Moskiewskiemu załagodzić trwającą jeszcze niechęć. Jedna czy druga nieprzemyślana decyzja może nie tylko ją utrwalić, ale także spowodować ponowne odejście tych, którzy dziś opowiadają się za jednością. Sytuacja będzie więc delikatna. Przy okazji da okazję do refleksji nad tym, jak trudno odbudować jedność między Kościołami. W tej kwestii róznice są znacznie poważniejsze. A i niechęć, pogłębiona zadanymi w ciągu wieków ranami, znacznie głębsza.