Tanatologia chrześcijańska

- causa proxima – śmierć jest konsekwencją grzechu pierworodnego. O grzechu tym dowiadujemy się czytając „Księgę rodzaju”. Autor biblijny w rozdziale trzecim przedstawia życie pierwszych ludzi jako pełne szczęścia, harmonii i zjednoczenia z Bogiem. Trwają oni w boskim zapewnieniu, że ich życie nie będzie miało końca. Nie zaznają śmierci, jeśli będą żyć zgodnie z wolą Boga. Jednak na skutek kuszenia szatana i złamania tego zakazu Bóg wyznacza im karę. („Jak przez jednego człowieka wszedł grzech na świat, a przez grzech śmierć...” Rz 5,12). Chrześcijanie przyjmują, iż grzech nieposłuszeństwa popełniony przez pierwszych ludzi przechodzi na całą ludzkość powodując obciążenie winą i złem. W duchu Starego Testamentu postać Jezusa jawi się jako odkupiciel tego pierwszego, podstawowego grzechu. - Tomasz z Akwinupodzielając opinię Augustyna stwierdza, że „śmierć jest naturalna, ze względu na naturę materii, a posiada charakter kary ze względu na utratę dobrodziejstwa bożego chroniącego człowieka przed śmiercią” („Summa theologiae”). Analizując chrześcijańską naukę o śmierci i jej przyczynach nie sposób nie dotknąć ważnego zagadnienia nieśmiertelności duszy. Pismo święte zawiera ogromną ilość tekstów ukazujących duszę ludzką jako niezniszczalną. (np. „Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, a duszy zabić nie mogą” Mt 10,28; a także, J 5,24; J 6, 59; Rdz 25,; Mdr 3,1-4). Nieśmiertelność duszy należy jednak do tzw. przesłanek wiary (praembula fidei),które poznawać można nie tylko poprzez objawienie, ale także dociekanie rozumowe. I tak formułując maksymę vita mutatut, non tollitur (po śmierci życie ulegnie zmianie, a nie zniszczeniu) filozofowie i teologowie chrześcijańscy posługują się kilkoma argumentami: - argument metafizyczny –dusza jest substancją niezłożoną (nie składa się z żadnych elementów i nie ma części rozciągłych) dlatego jest nieśmiertelna, gdyż śmierć polega a rozpadzie części składowych bytu - argument moralny – opierający się na konieczności kary i nagrody. Gdyby nie istniało życie pozagrobowe prawo moralne nie posiadałoby wystarczającej sankcji, by skłonić człowieka do czynienia dobra. - Argument teleologiczny (z celowości) – człowiek ma pragnienie szczęścia zupełnego, którego nie może posiąść w życiu doczesnym, a jak podkreśla Tomasz Akwinata „niemożliwością jest, by naturalne pragnienie było bezcelowe” - Argument etnologiczny – wiara w nieśmiertelność jest zjawiskiem powszechnym w każdej kulturze i religii, niezależnie od czasu. Według zaś Cycerona mogą mylić się poszczególni ludzi, ale wykluczone jest, by mylili się wszyscy i zawsze. 3. Wyjątki od śmierci. Idąc tokiem myślenia tych dwóch wspomnianych przeze mnie myślicieli, logicznym wydaje się wysnuć wniosek, iż wszyscy winni podlegać śmierci, ze względu na to, że każdy z nas posiada ciało składające się z materii, oraz dlatego, że każdy zgodnie z założeniami Kościoła dźwiga na sobie piętno grzechu pierworodnego. Czytając Biblię dostrzegamy jednak, że istnieje kilka wyjątków od tej reguły. Powszechnie znana jest prawda teologiczna podkreślająca, iż Maryja z racji posiadania godności macierzyństwa bożego wyjęta jest spod tego prawa i nie ciążą na niej skutki grzechu pierwszych ludzi. Konsekwencją tego jest przyjęcie dogmatu o tzw. wniebowzięciu Maryi. Pragnę jednak zwrócić uwagę na trzy inne nie znane tak bardzo wyjątki: Henoch, Eliasz oraz casus 1 Kor 15,51 (także 1 Tes 4, 14-15).