W niedzielę nie kupuję

Środki przekazu alarmują, że wkrótce podobne zakazy, przede wszystkim z inicjatywy NSZZ ”Solidarność”, będą rozważane przez władze wielu polskich miast, m. in. Białegostoku, Gdańska, Krakowa, Lublina, Zielonej Góry, Bydgoszczy, Katowic, Szczecina, Torunia, Poznania, Elbląga, Olsztyna oraz Warszawy. Pierwsze ograniczenie handlu w niedzielę uchwalili radni Zgierza, jednak dotyczyło ono tylko dużych sklepów i wojewoda łódzki uchylił je, ponieważ ograniczało ”konstytucyjną zasadę równości podmiotów gospodarczych”. Radni Radomia swoją uchwałą objęli wszystkie placówki handlowe w mieście. Niedziela Boża i nasza Niedziela to najstarsze święto chrześcijańskie. Nie bez powodu już pierwsi chrześcijanie nazwali ją dniem Pańskim. Św. Hieronim w IV stuleciu wyjaśniał: ”Dzień Pański, dzień Zmartwychwstania, dzień chrześcijan, jest naszym dniem. Jest on nazywany dniem Pańskim, ponieważ właśnie w tym dniu zwycięski Chrystus wstąpił do Ojca”. Początkowo chrześcijanie zaznaczali świąteczny charakter niedzieli przez udział w Eucharystii, ponieważ w ówczesnym cesarstwie rzymskim nie było cyklicznych dni świątecznych. Dopiero cesarz Konstantyn Wielki w roku 321 zadecydował, że pierwszy dzień tygodnia, czyli niedziela, będzie dniem świątecznym. Wydał nakaz zamykania w tym dniu sklepów i warsztatów. Dopuszczał jedynie pracę rolników. W następnych wiekach zakazano w niedzielę również prac na roli. Vittorio Messori zwraca uwagę, że ”wśród praw dechrystianizacyjnych rewolucji francuskiej, a potem radzieckiej, ustanowiono zniesienie wypoczynku cotygodniowego i wprowadzono »dekadę«, przerwę jedynie co dziesięć dni”. Messori zwraca uwagę, że w ten sposób owe rewolucje ”ludowe” zabierały ludziom jedną trzecią wypoczynku na rzecz ekonomii. Dziewiętnastowieczna rewolucja przemysłowa także zniosła niedzielę jako dzień wolny. Nie na mocy dekretów państwowych. Właściciele fabryk tym, którzy nie zgadzali się pracować we wszystkie siedem dni tygodnia, grozili zwolnieniem z pracy. Dlatego pierwsza katolicka inicjatywa pod nazwą ”Dzieło na rzecz odpoczynku świątecznego” zrodziła się w Turynie w roku 1859, a wśród założycieli był św. Jan Bosko. Papież Leon XIII w encyklice Rerum novarum (1891) zaliczył odpoczynek niedzielny do praw człowieka pracy, które powinny być gwarantowane przez państwo. O świąteczny charakter niedzieli toczyła się wieloletnia batalia w Polsce przed rokiem 1989. Hasło: ”Niedziela Boża i nasza” miało wtedy wydźwięk polityczny. Kojarzone było przede wszystkim z doroczną pielgrzymką mężczyzn i młodzieńców do Piekar Śląskich. Właśnie w tym kontekście wymienia je w swojej książce ”Wstańcie, chodźmy! ” Jan Paweł II. Było protestem przeciwko zmuszaniu ludzi do pracy w niedzielę, a zwłaszcza przeciwko wprowadzanemu w kopalniach systemowi czterobrygadowemu. Od kilku lat hasło: ”Niedziela Boża i nasza” znów brzmi w Piekarach. W 1999 roku biskup tarnowski Wiktor Skworc mówił: ”Proces redukowania człowieka wyłącznie do sfery materialnej nadal trwa, choć stwierdzić trzeba, iż dziś inaczej, atrakcyjniej, w bardziej wyrafinowany sposób, oferuje się ową »redukcję« jako atrakcyjne »spędzanie niedzieli«... Katolik to człowiek, który niedzielę nie »spędza«, ale świętuje! Byłoby uproszczeniem, gdyby ten problem został sprowadzony do kwestii niedzielnego handlu... ”.