Waszyngtońskie obchody pamięci Jana Karskiego

W uroczystościach współorganizowanych przez Jan Karski Institute for Tolerance and Dialogue udział wzięli dyplomaci, wojskowi oraz pracownicy ambasady i konsulatu RP w Waszyngtonie, a także przedstawiciel Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie i przedstawiciel Departamentu Stanu USA. Na grobie, w którym Karski spoczywa wraz z małżonką, złożono wieńce, a wartę honorową pełnili żołnierze z Ataszatu Obrony przy przedstawicielstwie RP w USA.

O życiowej misji Karskiego, jaką było poinformowanie alianckich przywódców o Holokauście, mówił ambasador Ryszard Schnepf. Polskiego kuriera wspominał też jego wieloletni przyjaciel Jacek Nowakowski z Muzeum Holokaustu oraz Paweł Stefański, prezes Jan Karski Institute for Tolerance and Dialogue.

"Profesor Karski był nie tylko świadkiem Holokaustu - był również polskim żołnierzem, członkiem polskiego podziemia, kurierem, który przekazał na Zachód informacje o polskiej okupacji, cierpieniu i oporze. (...) Był także przez ponad 40 lat profesorem na Georgetown University, a także mężem, zapalonym szachistą i niezwykle inspirującym człowiekiem" - powiedział Stefański.

Na osobnej uroczystości, współorganizowanej przez Jan Karski Educational Foundation, ambasador Schnepf przyznał w środę wieczorem wyróżnienie Amicus Poloniae byłemu studentowi Jana Karskiego, Thomasowi M. Sneeringerowi. Przez lata służył on jako doradca kongresmena Dana Rostenkowskiego oraz członków zespołu odpowiedzialnego za przygotowanie angielskiego wydania książki Karskiego pt. "Tajne państwo", które ukazało się w 2013 roku nakładem Georgetown University Press.

Z okazji 100-lecia urodzin Karskiego specjalny program przygotował też Georgetown University. To na tej uczelni Karski obronił doktorat w 1952 r., a następnie wykładał przez 40 lat w prestiżowej Szkole Służby Zagranicznej (Edmund A. Walsh School of Foreign Service) aż do śmierci w 2000 r. Karski prowadził m.in. wykłady o polityce krajów Europy Środkowo-Wschodniej, miał też zajęcia z teorii komunizmu. W czwartek na Georgetown University odbędzie się m.in. seminarium o Karskim i pokaz fragmentu sztuki na podstawie jego wojennych wspomnień. Ponadto pokazywana jest wystawa pamiątek, w tym zdjęć, listów oraz pierwszego, redaktorskiego wydania "Tajnego państwa" z 1944 roku.

Rok 2014 został oficjalnie ogłoszony przez Sejm rokiem Jana Karskiego. Urodził się on 100 lat temu w Łodzi. Podczas II wojny światowej, będąc kurierem polskiego podziemia, jako jeden z pierwszych przedstawił aliantom relację o eksterminacji Żydów na terenach okupowanej Polski. Po wojnie Karski uzyskał obywatelstwo amerykańskie, a w 1994 r. honorowe obywatelstwo Izraela. Zmarł w lipcu 2000 r. Prezydent USA Barack Obama odznaczył go pośmiertnie Prezydenckim Medalem Wolności 29 maja 2012 roku.

Z Waszyngtonu Inga Czerny (PAP)

icz/ akl/