Co nam dał Sejm w mijającej kadencji?

Zgoda na ratyfikację unijnego paktu fiskalnego

W lutym 2013 r. Sejm przyjął ustawę zezwalającą na ratyfikację unijnego paktu fiskalnego. Pakt wymusza większą dyscyplinę w finansach publicznych, zwłaszcza w 17 państwach eurolandu. Ustanawia nowe, bardziej automatyczne sankcje za łamanie dyscypliny, w tym nowej reguły wydatkowej. Polskę będzie obowiązywał dopiero wtedy, gdy przyjmiemy unijną walutę.

Głosowanie poprzedziła burzliwa dyskusja na temat trybu ratyfikacji paktu. Zdaniem rządu, głosowanie w tej sprawie zwykłą większością głosów jest zgodne z konstytucją. Sejm głosował nad ustawą dotyczącą paktu fiskalnego zgodnie z zaproponowanym przez rząd trybem opisanym w art. 89 konstytucji. Zakłada on głosowanie w sprawie ustawy ratyfikacyjnej zwykłą większością głosów. Zdaniem PiS i Solidarnej Polski, należałoby zastosować tu art. 90 konstytucji, zgodnie z którym Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach.

Pod koniec lutego 2013 roku ustawę zezwalającą na ratyfikację podpisał prezydent Bronisław Komorowski, ratyfikował pakt w lipcu tego samego roku.

Wprowadzenie zasady "in dubio pro tributario"

W lipcu 2015 r. Sejm przyjął nowelizację Ordynacji podatkowej, która wprowadza do niej zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, czyli "in dubio pro tributario". Ostatecznie w ustawie ta zasada jest zdefiniowana ogólnie, zgodnie z propozycją zawartą pierwotnie w projekcie prezydenta Bronisława Komorowskiego. Głosi ona: "Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika". Senat - zgodnie z życzeniem Ministerstwa Finansów - chciał, by niedające się usunąć wątpliwości co do wykładni przepisów organ rozstrzygał na korzyść podatnika lub innej strony postępowania; Sejm jednak odrzucił tę poprawkę. Prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę ostatniego dnia urzędowania.

Tzw ustawa krajobrazowa - regulacje dotyczące ładu przestrzennego

W marcu 2015 r. Sejm uchwalił ustawę krajobrazową. Projekt ustawy złożył w Sejmie prezydent Bronisław Komorowski w lecie 2013 r., później przez półtora roku pracowała nad nim podkomisja nadzwyczajna, która zmodyfikowała propozycje przedstawione przez głowę państwa. Prezydent mówił, że celem ustawy jest pomoc samorządom w uporządkowaniu m.in. reklam oraz dbałość o ład przestrzenny.

Ustawa przewiduje m.in. kary za nielegalne reklamy; mają wynosić czterdziestokrotność opłat reklamowych, a więc mają zależeć od stawek ustalonych przez samorządy i od wielkości reklamy. Początkowo uchwalona przez Sejm ustawa przewidywała kary w wysokości 5 tys. zł, jednak w ocenie Senatu ta propozycja pozbawiła ustawę "zębów". Senatorowie w odpowiedzi na postulaty organizacji społecznych walczących o estetykę przestrzeni publicznej zaproponowali wyższe kary, a posłowie ostatecznie poparli je poparli.

Ustawa daje samorządom możliwość uchwalenia lokalnego kodeksu reklamowego, w którym określone zostaną zasady sytuowania m.in. nośników reklam. Definiuje również pojęcie reklamy, szyldu, krajobrazu, krajobrazu kulturowego, krajobrazu priorytetowego. Nakłada też m.in. obowiązek sporządzania przez samorząd wojewódzki audytu krajobrazowego; mają być w nim zdefiniowane obszary krajobrazów priorytetowych. Dla tych obszarów sejmik województwa ma mieć możliwość ustalania norm dotyczących wysokości, kształtu budynków i ewentualnego stosowania materiałów miejscowych lub tradycyjnej architektury.

Projekt w pierwotnej wersji przewidywał m.in. wprowadzenie do ustawy pojęcia "dominanty przestrzennej" w celu zaostrzenia zasad lokalizacji np. elektrowni wiatrowych, wieżowców i wszelkich innych obiektów, które byłyby uznane za "dominantę przestrzenną". Tego rodzaju obiekty miałyby powstawać - według projektu prezydenckiego - tylko w oparciu o miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, przyjmowany przez gminy. Podkomisja sejmowa, która pracowała nad ustawą, nie poparła takiego rozwiązania i zrezygnowała z wprowadzenia do ustawy nowej kategorii prawnej - "dominanty przestrzennej". Tym samym zaniechała wprowadzenia do ustawy przepisów ograniczających budowę takich obiektów.

Zmiany w prawie wyborczym

Sejm uchwalił również w tej kadencji nowelizację Kodeksu Wyborczego. Zakłada ona m.in. dziewięcioletnią kadencję sędziów Państwowej Komisji Wyborczej, nagrywanie prac członków komisji wyborczych, klasyfikowanie głosów nieważnych, wprowadzanie przezroczystych urn. Projekt noweli złożył w Sejmie prezydent Bronisław Komorowski po kontrowersjach związanych z ubiegłorocznymi wyborami samorządowymi. Ostatecznie Sejm uchwalił nowelę, przyjmując pod koniec czerwca niektóre poprawki Senatu. W lipcu tego roku ustawę podpisał prezydent Komorowski.

Podwyższenie wydatków na obronność państwa

W maju 2015 r. Sejm zdecydował o podniesieniu od roku 2016 wydatków obronnych do poziomu 2 proc. PKB. Obecnie udział wydatków obronnych w PKB to 1,95 procent. Nowelizacja ustawy o przebudowie i finansowaniu armii zakłada przeznaczanie na obronność co najmniej 2 proc. PKB z roku poprzedniego, począwszy od przyszłego roku.

Zwiększenie wydatków obronnych zapowiedziała w październikowym expose premier Ewa Kopacz. Przyjęta w środę nowelizacja powstała z połączenia projektów rządowego oraz dwóch poselskich przedłożonych przez PiS i PSL. Podniesienie udziału wydatków obronnych w PKB to także wypełnienie zobowiązań z ubiegłorocznego szczytu NATO w Newport. Sojusznicy zadeklarowali wtedy, że państwa, które wydają na obronność mniej, osiągną poziom 2 proc. PKB w ciągu 10 lat.