Czy Sejm unieważni wybór sędziów TK?

271 posłów poprało włączenie głosowania nad tymi projektami do dzisiejszego porządku obrad. 162 było przeciw. 2 się wstrzymało. Sejm zarządził przerwę do godziny 21.

"Do porządku obrad zostały wprowadzone dzisiaj projekty uchwał w sprawie stwierdzenia braku mocy prawnej uchwały Sejmu z dnia 8 października w sprawie wyboru sędziego Trybunału Konstytucyjnego, jest pięć uchwał w tej sprawie" - powiedział w środę PAP szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz po posiedzeniu Konwentu Seniorów.

Jak dodał, na posiedzeniu Konwentu Seniorów te druki zostały przekazane przedstawicielom klubów parlamentarnych. "Nie mamy zbyt wiele czasu na zapoznanie się z nimi, a za chwilę mamy podejmować uchwały, których jeszcze do tej pory nie było nigdy wcześniej" - zastrzegł polityk PSL. Głosowania są zaplanowane na godz. 18.

Na stronie internetowej Sejmu pojawił się projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu, która ma umożliwić złożenie projektów uchwał ws. braku mocy prawnej wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

Jak napisano w uzasadnieniu do tego projektu, obecnie opisana w Regulaminie Sejmu procedura wyboru lub powoływania organów przez Sejm "posiada luki, które w sytuacjach nadzwyczajnych mogą ograniczać funkcję kreacyjną parlamentu, szczególnie gdy podobne luki zawierają ustawy". Jak napisano, chodzi o termin składania wniosków z kandydatami.

"Zarówno Regulamin Sejmu, jak i ustawa o Trybunale Konstytucyjnym normują termin składania wniosków tylko w normalnych okolicznościach powstania wakatu na stanowisku sędziego Trybunału Konstytucyjnego" - napisali posłowie PiS w uzasadnieniu uchwały.

Natomiast - zaznaczyli - nie została w Regulaminie Sejmu przewidziana i uregulowana sytuacja, kiedy "osoba zgłoszona we wniosku, albo osoba już wybrana, lecz która nie złożyła jeszcze ślubowania, rezygnuje z dalszego postępowania w sprawie wyboru lub umiera".

"Dotyczy to w szczególności członków Trybunału Stanu i Trybunału Konstytucyjnego. Obecny stan prawny nie odpowiada na pytanie, w jakim terminie w powyższych okolicznościach, możliwe jest złożenie wniosku z kandydatem". Według autorów projektu zmian w Regulaminie Sejmu proponowana zmiana ma usunąć tę lukę.

Na stronie internetowej Sejmu pojawiło się też już pięć projektów uchwał w sprawie stwierdzenia braku mocy prawnej uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 października 2015 r., w sprawie wyboru sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Dotyczą one pięciu wybranych tego dnia sędziów TK. W projektach uchwał zapisano także, że Sejm zwraca się do prezydenta "o powstrzymanie się od odbioru ślubowania" od tych osób.

8 października poprzedni Sejm wybrał pięciu nowych sędziów TK - przeciw czemu było PiS. Kadencja trojga sędziów Trybunału skończyła się 6 listopada - czyli w trakcie kadencji poprzedniej Izby; w ich miejsce Sejm wybrał Romana Hausera, Andrzeja Jakubeckiego i Krzysztofa Ślebzaka. 2 i 8 grudnia kończy się dwojga następnych, których miejsca mieli zająć Bronisław Sitek i Andrzej Sokala.

Prezydent dotychczas nie zaprzysiągł trzech nowych sędziów - bez czego nie mogą orzekać. Sędziów TK mógł wybrać nowy Sejm i w normalnych warunkach właśnie w taki sposób by to nastąpiło; w moim przekonaniu to, co się stało, było poważnym naruszeniem zasad demokratycznych - mówił Duda, odnosząc się do tej sprawy.

Ustawę o TK, na mocy której wybrani zostali sędziowie, jeszcze pod koniec poprzedniej kadencji zaskarżyli do Trybunału posłowie PiS. Gdy TK ogłosił, że rozpozna tę skargę 25 listopada (a w pewnej części także w grudniu) skargę wycofano. Krótko potem własną skargę - tożsamą z wycofaną skargą PiS - do TK skierowała grupa obecnych posłów PO i PSL. Posłowie PO zapewniali, że ich wniosek jest następstwem działań prezydenta Dudy, który nie zaprzysiągł sędziów Trybunału wybranych przez Sejm poprzedniej kadencji, bo ma wątpliwości konstytucyjne, ale równocześnie nie kieruje sprawy do TK. Trybunał ma się zająć tym wnioskiem 3 grudnia.

W minionym tygodniu Sejm głosami PiS i Kukiz'15 (posłowie PO, Nowoczesnej i PSL opuścili salę) znowelizował ustawę o TK, która przewiduje ponowny wybór pięciu sędziów Trybunału i wprowadza zasadę, że kadencja sędziego TK rozpoczyna się w dniu złożenia ślubowania wobec prezydenta RP - co następuje w 30 dni od dnia wyboru. Przyjęto także, że w 3 miesiące od wejścia zmian w życie, wygaszone będą kadencje Andrzeja Rzeplińskiego i Stanisława Biernata - nie jako sędziów, ale jako prezesa i wiceprezesa TK. Prezesa TK prezydent będzie powoływać na trzy lata, spośród co najmniej trzech kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne TK. Kadencja prezesa trwa 3 lata z możliwością ponownego powołania. Ta zmiana wejdzie w życie 5 grudnia.