Ksiądz dla wspólnoty

W rozmowie z Katolicką Agencją Informacyjną biskup Jean-Luc Bouilleret z Amiens powiedział między innymi, że „bardzo istotnym środowiskiem powołań kapłańskich jest służba liturgiczna. Drugim jest środowisko nowych wspólnot chrześcijańskich. Jednak te ostatnie nie dają księży diecezjom, lecz wykorzystują ich na własne potrzeby”. Ta wypowiedź, a zwłaszcza jej druga część zaniepokoiła moją redakcyjną koleżankę. Powołując się na wywiad z księdzem Henrykiem Bolczykiem konstatuje, że ksiądz jest święcony dla Kościoła, nie dla konkretnej wspólnoty. Związanie z charyzmatem konkretnego ruchu – zdaniem autorki – ma zubażać osobowość i sprawić, że wyświęcony będzie miał trudności z odnalezieniem się we wspólnocie parafialnej. Jak to się ma do wiekowych doświadczeń Kościoła?

Przez długie wieki, praktycznie do Soboru Trydenckiego, kapłan święcony był dla konkretnej parafii. Jej proboszcz troszczył się o duchowe i intelektualne przygotowanie kandydata, a następnie przedstawiał go biskupowi i prosił o udzielenie mu święceń. Biskup, po stosownym egzaminie, przychylał się do prośby, a następnie kierował nowo wyświęconego do parafii, z której przybył. Ta praktyka zasadniczo zmieniła się na mocy dekretu wspomnianego Soboru, wprowadzającego obowiązek przygotowania do święceń w specjalnych instytucjach, nazwanych seminariami duchownymi. W dzisiejszym prawie kanonicznym śladem tego starego zwyczaju święcenia dla konkretnej parafii jest zapis o stabilności proboszcza.

Drugą grupą kandydatów byli zafascynowani charyzmatem konkretnego ruchu. Tak dzisiejszym językiem można nazwać wybierających życie zakonne. Ci przygotowywali się do święceń w wybranych wspólnotach i do nich po święceniach wracali. Nikt nie martwił się o ich przygotowanie do ewentualnej pracy parafialnej, bo zakony parafii nie prowadziły. Zajmowały się konkretnymi dziełami apostolskimi: kaznodziejstwem, misjami, wychowaniem młodzieży, prowadzeniem szpitali i wieloma innymi. Wielość charyzmatów, różnorodność prowadzonych dzieł, uzasadnia wielość zgromadzeń zakonnych. Dziś ich rolę przejmują nowe ruchy i wspólnoty, w których coraz częściej według jednej reguły żyją świeccy i duchowni, celibatariusze i rodziny. Tak jak zakony mają one swoje reguły i specyficzną duchowość. I jak kiedyś mówiono o duchowości dominikańskiej czy franciszkańskiej, tak dziś możemy mówić o duchowości neokatechumenalnej czy duchowości Jerozolimskich Wspólnot Monastycznych. Zrozumiałe też jest, że jak kiedyś zakony do swoich dzieł apostolskich potrzebowały wyświęconych kapłanów, tak potrzebują ich również powstające w ostatnich latach wspólnoty.

Wypowiedź księdza Bolczyka należy rozumieć w kontekście czasu, gdy wspomniane wydarzenia miały miejsce. Ruch Światło-Życie nie miał wtedy jeszcze statutu, czyli formalnego zatwierdzenia przez Kościół. Stąd nie można było dlań święcić księży, bo kanonicznie taka struktura jeszcze nie istniała. Sytuacja zmieniła się gdy Episkopat wspomniane statuty zatwierdził. Dzięki zatwierdzeniu przez Stolicę Apostolską statutów Neokatechumenatu możliwe było erygowanie seminariów Redemptoris Mater. Na podobnej zasadzie proszą o wyświęcenie prezbiterów inne wspólnoty.

Nie martwi mnie zatem fakt, że nowe wspólnoty nie dają księży diecezjom, lecz wykorzystują ich na własne potrzeby. Martwi mnie, gdy dowiaduję się, że do posługi w tych wspólnotach kierowani są księża bez przygotowania, znajomości charyzmatu wspólnoty, czasem z tzw. łapanki, a czasem nie mają one żadnej opieki duszpasterskiej. Dopiero wtedy zaczynają się problemy.