Ustroju Rzeczpospolitej Polskiej panującego w latach 1944–1990 nie można nazwać totalitarnym. Ta opinia prof. Marka Chmaja nie ma jedynie charakteru publicystycznego. Jest zasadniczą tezą zawartą w przesłanej do Sejmu ekspertyzie prawnej, podważającej założenia ustawy dezubekizacyjnej. Znany konstytucjonalista dowodzi, że nie można karać za „służbę na rzecz totalitarnego państwa”, w sytuacji gdy PRL (zwana w ekspertyzie Rzeczpospolitą Polską) państwem totalitarnym nie była. Marek Chmaj nie ma co do tego wątpliwości, mało tego, utrzymuje, że „takie określenie jest niezgodne z ustaleniami nauki, ponieważ ustrój PRL można nazwać autorytarnym, bądź autorytaryzmem socjalistycznym, natomiast w latach 70., 80. nie było totalitaryzmu”.