Prawda zawsze ważniejsza niż kłamstwo

Zorganizowało je Stowarzyszenie im. Jana Karskiego.

Wśród gości obchodów byli m.in.: bp Rafał Markowski – przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem, bp Jerzy Samiec – biskup Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego, ks. Mirosław Cisowski – reprezentujący biskupa kieleckiego, Naczelny Rabin Polski – Michael Schudrich, rabin Symcha Keller, Michał Sobelman z Ambasady Izraela, kilkudziesięcioosobowa grupa społeczności żydowskiej i grupa kielczan.

Naczelny Rabin RP Michael Schudrich zauważył pozytywne zmiany, którym podlegają Kielce w zakresie budowania dialogu i pamięci. – Na bolesny fakt historyczny nie mamy już wpływu. Możemy natomiast wpływać na przyszłość i to, co jest teraz. Dzięki zaangażowaniu władz miasta, dzięki instytucjom, dzięki młodzieży, Kielce są już innym miastem niż to, które było nie tylko 72. lata temu, ale nawet przed dziesięciu laty. Dla mnie jest to przykład, jak z czegoś złego i tragicznego możemy zbudować coś dobrego – podkreślał rabin.

Zauważył także, jak ważne jest dążenie do prawdy, która „nawet bolesna – jest zawsze ważniejsza niż kłamstwo”. Przypomniał także tragiczne wydarzenia pogromu z 1946 roku, do których pretekstem miała być plotka o rytualnym mordzie na polskim chłopcu.

W marszu wziął udział mm.in. Yaacov Kotlicki, syn ocalałego z Holocaustu i pogromu kieleckiego, prezes Ziomkostwa Kieleckiego w Izraelu.

Uczestnicy Marszu Pamięci i Modlitwy złożyli kwiaty i zapalili znicze przy pomniku Menory przy alei IX Wieków Kielc, następnie przeszli na ulicę Planty, gdzie odsłonięte zostały tablice pamięci, umieszczone w bruku przed kamienicą, poświęcone imiennie każdej z ofiar. Młodzież szkolna w kilku językach przypomniała tragedię, która rozegrała się na tym bruku. Apelowano o pokój, o wyzbycie się jakichkolwiek przejawów nienawiści.

Ania, studentka judaistyki na UJ w Krakowie pochodzi z Kielecczyzny. Po raz pierwszy uczestniczyła w wydarzeniach rocznicowych jako wolontariuszka Stowarzyszenia im. Jana Karskiego. – Mam sporo kontaktów z młodzieżą izraelską, która niestety wciąż o Polsce ma złe wrażenie. To się zmienia, gdy przyjeżdżają do nas, gdy poznają polskich rówieśników. Dobrze, że kieleccy licealiści angażują się w to wydarzenie – powiedziała KAI.

Marsz zakończył się na cmentarzu żydowskim na Pakoszu, gdzie pochowane zostały ofiary pogromu.

Modlitwę w ich intencji poprowadzili: rabin Symcha Keller, bp Rafał Markowski, bp Jerzy Samiec, księża katoliccy: ks. Jacek Kopeć i ks. Mirosław Cisowski, księża ewangeliccy Michał Jabłoński i Wojciech Rutkowski. – Tutaj modlimy się przez fakt, że przyszliśmy, że razem jesteśmy, modlimy się naszą obecnością – mówił Bogdan Białek, główny organizator wydarzenia, prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego.

Dr Marek Maciągowski – dyrektor Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach w rozmowie z KAI zwrócił uwagę na „odzyskaną pamięć o ludziach”. – Przypomina się już nie tylko pogrom, ale konkretne osoby, które zyskały twarze i życiorysy – podkreśla, zauważając m.in. zasługi IPN w zestawieniu list nazwisk, faktów historycznych.

Obchody rocznicy pogromu trwają w Kielcach od 1 lipca. W ich ramach odbywają się spotkania autorskie, koncerty, dyskusje dedykowane ofiarom pogromu sprzed 72 lat. Ostatnim elementem obchodów rocznicy będzie Msza św. odprawiona w rocznicę pogrzebu ofiar pogromu we wtorek, 8 lipca o godz. 10.30 w Kościele Akademickim św. Jana Pawła II przy ulicy Wesołej w Kielcach.

Podczas kieleckich wydarzeń z 4 lipca 1946 r., w trakcie krwawych zamieszek w części miasta zamieszkałej przez Żydów zostało zamordowanych co najmniej 39. obywateli pochodzenia żydowskiego oraz dwóch Polaków. Według przyjętej wówczas oficjalnej wersji tłum kielczan napadł na żydowskich mieszkańców kamienicy przy ul. Planty 7, oskarżając ich o uprowadzenie chłopca, Henryka Błaszczyka. Większość wydarzeń rozegrała się w budynku przy ulicy Planty, gdzie mieszkali Żydzi.

Podczas pokazowego procesu oskarżono 12 osób, z których 9 stracono. Pogrom wzburzył opinię publiczną w Polsce i na świecie, przyczynił się do upowszechnienia stereotypu Polaka-antysemity.

Po pogromie, pod zarzutem odpowiedzialności za tragiczne wydarzenia, władze komunistyczne przeprowadziły kampanię propagandową wymierzoną w podziemie niepodległościowe, Polskie Stronnictwo Ludowe, Kościół katolicki i władze RP na uchodźstwie.

Pogrom przyczynił się do masowej emigracji Żydów z Polski. Szacuje się, że wówczas wyjechało ok. 100 tys. osób.

Zdaniem naukowców IPN, problemem ciągle otwartym i spornym pozostaje pytanie – czy przebieg i dynamika zajść antyżydowskich w Kielcach spowodowane były szeregiem działań o charakterze prowokacyjnym, czy też były wynikiem spontanicznych działań tłumu lub poszczególnych grup ludzi.