Pełni bólu, zawstydzeni i bezradni

LIST BISKUPA OPOLSKIEGO NA PAŹDZIERNIK 2018

Wierzę w moc Modlitwy Różańcowej

Umiłowani w Chrystusie Siostry i Bracia!

Od minionego poniedziałku, jak co roku, w naszych świątyniach i kaplicach są odprawiane nabożeństwa różańcowe. Dzieje się tak od czasu pontyfikatu papieża Leona XIII, który w 1885 roku zalecił, by przez cały miesiąc październik odmawiano w kościołach różaniec. Przeżywamy zatem czas wzmożonej modlitwy wspólnotowej, w którym możemy dostąpić łaski uświęcenia, jeśli – jak poucza św. Jan Paweł II, w liście apostolskim Rosarium Virginis Mariae – wraz z Maryją podejmujemy wysiłek kontemplacji tajemnic z życia Jezusa. Na modlitwie różańcowej możemy też wyprosić wiele potrzebnych łask: sobie, naszym bliskim, rodzinom i parafiom, Kościołowi i światu.
Dlatego w jedności z papieżem Franciszkiem przez cały październik zachęcam wszystkich do odmawiania codziennie Różańca Świętego. W komunikacie Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej czytamy: „Chodzi o zjednoczenie się w komunii i pokucie, jako Lud Boży, prosząc Matkę Bożą i Świętego Michała Archanioła, aby chronili Kościół od diabła, który zawsze stara się oddzielić nas od Boga i między nami”. Ojciec Święty zaleca, byśmy modlitwę różańcową wieńczyli odmówieniem modlitwy Pod Twoją obronę i modlitwą Święty Michale Archaniele broń nas w walce.
Drodzy Diecezjanie, gromadźmy się zatem licznie w naszych kościołach i kaplicach na modlitwie różańcowej. Odmawiajmy tę modlitwę w naszych domach. Przy obchodzie 100. Rocznicy Odzyskania Niepodległości módlmy się o pomyślność i Boże błogosławieństwo dla naszej Ojczyzny, a zwłaszcza o łaskę odnowy moralnej i duchowej naszego Narodu, o pokój i zgodę między nami. Proszę też Was o gorliwą modlitwę w dwóch, jakże ważnych, intencjach: o wiarę dla młodego pokolenia oraz o świętość życia kapłanów i osób konsekrowanych.

1. Módlmy się za młodzież i o dobre owoce Synodu na temat młodzieży

23. środę, 3 października, rozpoczęło się XV Zgromadzenie Ogólne Synod Biskupów w Rzymie. Biskupi będą obradować do 28 października na temat: Młodzież, wiara, rozeznanie powołania. Wcześniej powstał dokument roboczy, który mówi o najistotniejszych cechach charakteryzujących współczesną młodzież, czyli osób od 16 roku życia aż do momentu rozeznania drogi życia. Z dokumentu dowiadujemy się też o wezwaniach Kościoła związanych z towarzyszeniem młodzieży oraz czego młodzi najbardziej oczekują od Kościoła.
    Naszym wielkim zadaniem jest wsparcie Synodu modlitwą. szczególności podczas nabożeństw różańcowych módlmy się o dobry przebieg i jak najlepsze owoce Synodu. Odmawiajmy codziennie Modlitwę za Synod o młodzieży. Mam też wielką prośbę, zwłaszcza do Was, Rodziców. Niech tegoroczny październik będzie czasem szczególnego otwarcia serca i uszu na to, czym żyją i czego pragną Wasze dzieci. Na zakończenie Światowych Dni Młodzieży w Krakowie papież Franciszek wezwał młodych do słuchania dziadków i starszych. Teraz, gdy trwa synod o młodzieży jest stosowny czas na wsłuchanie się w ich oczekiwania, bóle, radości i troski. Pamiętajmy, że kluczem do budowania dobrych relacji z dziećmi jest bycie z nimi, rozmowa, słuchanie ich i dzielenie się z nimi tym, co w sercu.
    Do as, Droga Młodzieży, zwracam się z gorącym apelem, aby dobrze wykorzystać ten wyjątkowy czas. To pierwsze tego typu zgromadzenie biskupów Kościoła powszechnego poświęcone młodemu pokoleniu, w trosce o Waszą wiarę, duchowy rozwój, z myślą o wielorakim wspieraniu Was w trudzie rozeznawania drogi życia oraz w poszukiwaniu konkretnych form duszpasterstwa młodzieży na miarę wielu nowych wyzwań. Proszę też Was, byście się w tych dniach gromadzili na wspólnej modlitwie za Synod i razem ze wspólnotą parafialną na modlitwie różańcowej upraszali potrzebne łaski dla siebie nawzajem oraz dla waszych bliskich i duszpasterzy. Zaangażujcie się w życie parafii, zwłaszcza w przygotowanie niedzielnej liturgii i nabożny w niej udział. Pokażcie, jak bardzo jesteście ludźmi wierzącymi, aby wszyscy zobaczyli, duszpasterze i wierni, że troska o młodzież nie może być jedynie dodatkowym zajęciem Kościoła, że duszpasterstwo młodzieży, podobnie jak duszpasterstwo rodzin, stanowi o dynamice i jakości życia Kościoła. Bierzcie chętnie udział w comiesięcznych dekanalnych czuwaniach organizowanych dla Was przez duszpasterzy.
    Wszystkich duszpasterzy, nade wszystko dekanalnych duszpasterzy młodzieży, także katechetów szkół średnich, proszę o organizowanie różnych form spotkań i animowanie dzieła zapoznawania młodzieży z treściami podejmowanymi na Synodzie.
    
    2. Módlmy się o świętość życia kapłanów i osób konsekrowanych

W Uroczystość św. Józefa, 19 marca 2018 roku, papież Franciszek promulgował adhortację apostolską o powołaniu do świętości w świecie współczesnym Gaudete et exultate. Ojciec Święty przypomina nam, że od dnia chrztu świętego każdy z nas jest powołany do świętości. Zaraz w pierwszym punkcie stwierdza: „Pan chce od nas wszystkiego, a to, co oferuje, to życie prawdziwe, szczęście, dla którego zostaliśmy stworzeni. Chce, abyśmy byli świętymi i nie oczekuje, że zadowolimy się życiem przeciętnym, rozwodnionym, pustym”.
Rzecz jasna, do świętego życia wezwani są nade wszystko kapłani jako ci, którzy od dnia święceń są reprezentantami Boga i Kościoła oraz osoby konsekrowane, które od dnia ślubów mają być w świecie znakami Królestwa Bożego. Dlatego bardzo nas bolą i zasmucają doniesienia o gorszącym życiu i postępowaniu jednych i drugich. Ostatnio przychodziły z Australii, Chile, Stanów Zjednoczonych. Irlandii i Niemiec; są też doniesienia o nadużyciach seksualnych duchownych wobec małoletnich w naszym kraju.
Drodzy Diecezjanie, niestety, muszę też z bólem i przykrością wyznać, że także w szeregach duchowieństwa Kościoła Opolskiego znaleźli się kapłani, którzy się sprzeniewierzyli swemu powołaniu. Wieść o tym przekazana kapłanom w czasie konferencji rejonowych poruszyła wszystkich dogłębnie. Jesteśmy pełni bólu, zawstydzeni i bezradni wobec krzywdy, która już się dokonała i której nie da się naprawić. Wołamy do Boga o zmiłowanie i szczególne błogosławieństwo i opiekę Bożą dla wszystkich cierpiących z naszego powodu. Przepraszamy Was i prosimy o wybaczenie nam ciężkich grzechów naszych!
Dotąd uznano i orzeczono winę sześciu kapłanów diecezji opolskiej, którzy dopuścili się co najmniej raz aktu wykorzystania seksualnego wobec osoby małoletniej. Według prawa karnego chodzi o osobę do 15 roku życia włącznie, a według prawa kościelnego do 18 roku życia. Trzech z naszych kapłanów usłyszało już definitywny wyrok. Jeden został wydalony ze stanu duchownego i toczy się jego proces w sądzie państwowym, dwóch zostało skazanych prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności, jeden w zawieszeniu, a drugi odbywa karę w więzieniu. Wyrok czwartego nie jest jeszcze prawomocny. W stosunku do tych trzech toczy się postępowanie zarządzone przez Kongregację Nauki Wiary. W odniesieniu do dwóch innych orzeczono przedawnienie winy, ale Kongregacja nałożyła pokutę, bo – jak pisze papież Franciszek – „rany się nie przedawniają”. Jednego z oskarżonych księży Kongregacja uznała za niewinnego. Natomiast w ostatnim czasie przyjęliśmy jeszcze trzy inne doniesienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez kapłana diecezji opolskiej. Kończymy już postępowanie wstępne i przekażemy sprawę do prokuratury i do Kongregacji.
Mamy więc dziesięć zgłoszeń, przy czym sześciu kapłanów już uznano za sprawców potwornego przestępstwa; jeden został uznany winnym przed rozpoczęciem mojej posługi biskupiej. Ofiar jest niestety więcej. Zostało skrzywdzonych i na całe życie okaleczonych co najmniej dziewięć osób. Ich cierpienie i ból, to co przeżywają i z czym się zmagają trudno sobie wyobrazić i nie sposób opisać. Doświadczyłem tego w niejednej rozmowie i mam tego świadomość. Dlatego w sytuacji zgłoszenia możliwości popełnienia przestępstwa nie może być innej opcji, jak zero tolerancji dla przestępcy i pełne wsparcie dla ofiary i najbliższej rodziny. Mam na myśli fachową pomoc psychologiczną i duchową oraz prawną.
Drodzy Diecezjanie, straszny los ofiar wykorzystania seksualnego znany jest najczęściej jedynie najbliższym. Dlatego kieruję do Was gorący apel, byście nie przemilczali znanych Wam przypadków molestowania seksualnego małoletnich. Na naszej stronie internetowej podany jest kontakt do ks. Sylwestra Pruskiego, który jako Delegat ds. ochrony dzieci i młodzieży wysłucha każdego, kto chce zgłosić nadużycie seksualne względem osób małoletnich. W porozumieniu ze mną podejmuje on bardzo sprawnie tzw. postępowanie wstępne, po zakończeniu którego zgłaszamy sprawę do Kongregacji Nauki Wiary i do państwowych organów ścigania. Należy tu również zaznaczyć, że każdy dysponujący wiedzą na temat nadużyć seksualnych względem małoletnich ma obowiązek zgłoszenia sprawy do prokuratury.
W trosce o coraz lepszą ochronę i bezpieczeństwo dzieci i młodzieży jest obecnie przygotowywany program prewencji dla całej metropolii górnośląskiej. Rozpoczęliśmy w diecezji dzieło formacji kapłanów w tym zakresie, trwa szkolenie kilku osób, które mają utworzyć diecezjalną komisję do wdrażania prewencyjnego programu w życie. W najbliższym czasie mają powstać zasady funkcjonowania w diecezji księdza skazanego prawomocnym wyrokiem karnym, w stosunku do którego nie zapadła jeszcze decyzja Stolicy Apostolskiej, aby w przestrzeni publicznej nie dawał nikomu zgorszenia.
Wszystkich kapłanów zapraszam już dziś do udziału w nabożeństwie pokutnym przed Uroczystością Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. W kościele seminaryjnym, w piątek 23 listopada br., chcemy razem, w jedności całego prezbiterium, podjąć dzieło pokuty i przebłagania Boga za nasze grzechy.
Drodzy Diecezjanie, bardzo ubolewam nad złem i brudem, które ujawniają się w naszych szeregach i które na różne sposoby Was ranią. Wiem, że nie jest łatwo w takich chwilach nas kochać i darzyć pełnym zaufaniem. Mam jednak nadzieję, że tym bardziej otoczycie nas modlitwą i życzliwością. Bardzo Was o to proszę. Jesteśmy przecież z Was wzięci i Wam dani na drogę zbawienia. Bardzo potrzebujemy Waszej modlitwy i wielorakiego wsparcia w dziele nawrócenia i odnowy na rzecz świętego życia i posługiwania.
Niech nas Wszystkich Bóg błogosławi, od zła zachowuje i w tym, co dobre umacnia. Módlmy się do Niego wspólnie słowami dzisiejszej kolekty: „Okaż nam swoje miłosierdzie, odpuść grzechy, które niepokoją nasze sumienia”.

Wasz biskup

+ Andrzej Czaja
Opole, 4 października 2018 r.

Niniejszy list pasterski należy odczytać w niedzielę, 7 października 2018 r.