Drugi pogrzeb Mikołaja Kopernika

W piątek 21 maja, w przeddzień uroczystości we Fromborku kondukt z trumną Mikołaja Kopernika przejechał przez miasta Warmii - od Olsztyna przez Dobre Miasto, Pieniężno i Braniewo, aż do Fromborka, w którym astronom spędził ok. 40 lat i był m.in. kanonikiem tamtejszej warmińskiej kapituły katedralnej.

Mieszkańcy Fromborka wylegli na ulice miasta prowadzące do świątyni katedralnej wzniesionej na wzgórzu, by powitać słynnego astronoma i kanonika. Ulice przystrojono flagami miejskimi i państwowymi, dzieci oczekujące na to historyczne wydarzenie trzymały w rękach liczne biało-czerwone chorągiewki. Gdy kondukt – pilotowany przez policję i straż pożarną – wjechał na katedralny dziedziniec, odezwały się dzwony.

Po powitaniu przez władze miasta, w intencji Mikołaja Kopernika została następnie odprawiona Msza św. we fromborskiej katedrze. Koncelebrowanej liturgii przewodniczył miejscowy proboszcz, wzięli w niej udział mieszkańcy Fromborka i okolicy, obecni byli przedstawiciele władz powiatowych i miejskich.

Sobotnia uroczystość rozpoczęła się procesją do katedry, w której przed ołtarzem wystawiona została trumna ze szczątkami wybitnego astronoma i kanonika miejscowej kapituły, obchodzącej swe 750-lecie. Przeszli w niej kanonicy oraz biskupi koncelebrujący Eucharystię: m.in. metropolita warmiński abp Wojciech Ziemba i metropolita lubelski abp Józef Życiński oraz m.in. biskupi toruński Andrzej Suski i biskup elbląski Jan Styrna.

We fromborskiej archikatedrze obecni byli przedstawiciele świata nauki – zwłaszcza z miast związanych z Kopernikiem: Olsztyna i Torunia, a także z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu w Kaliningradzie. Na uroczystość przybyli też dawni mieszkańcy Warmii – z Niemiec. Obecni byli też parlamentarzyści i władze samorządowe.

Abp Ziemba powiedział, że niezależnie od okoliczności katedralna świątynia we Fromborku była miejscem kultu a jej kanonicy troszczyli się o piękno służby bożej. - Chcemy dziś modlić się w intencji kanonika Mikołaja Kopernika – zapewnił.

"To nie jest zwyczajny pogrzeb, którego dominantą jest ból i smutek. Celebrujemy drugi pogrzeb, aby pogrzebać odnalezione po wiekach szczątki wielkiego astronoma. To dziękczynienie za wielką służbę prawdzie kanonika warmińskiego. Jest także duma że możemy doświadczyć jedności wiary i nauki, to doświadczenie chcemy przekazać następnym pokoleniom" – dodał abp Ziemba.

W homilii abp Życiński podkreślił, że świat biologii, fizyki i teologii „mówią komplementarnymi językami”. Kilkakrotnie wskazywał na bliskość chrześcijaństwa i „księgi natury”. – Kopernik zastanawiając się nad genezą majestatyczności przyrody, która go fascynowała, myślał o Bogu i człowieku. Dla tych, którzy wzrastali w chrześcijańskiej kulturze, taka perspektywa nie jest czymś zaskakującym – zaznaczył.

W chrześcijańskiej wizji kosmosu istotą jest to, że Chrystus umarł za wszelkie stworzenie i cały kosmos. Umiejmy dostrzec Chrystusa, który swym zbawczym dziełem zbawczym obejmuje wszelkie stworzenie – apelował abp Życiński. Podkreślił też, że przez długi czas Kościół pełnił tę misję, a ludzie Kościoła czuli się odpowiedzialni za tworzenie uniwersytetów, bibliotek i dialog kultur.

Hierarcha odniósł się także do potępienia Kopernika w 1616 r. i jego zrehabilitowania przez Jana Pawła II. – Nadgorliwość samozwańczych obrońców Kościoła prowadzi do większych szkód dla Kościoła, niż można by się tego spodziewać – dodał. Przywołał także list Episkopatu Polski o Mikołaju Koperniku wydany w 1973 r. – Kopernik uczy nas patrzeć ku niebu, uczy dostrzegać to, co istotne. To jest nasz los i zadanie, dlatego potrzeba nam intelektualnej otwartości, której chcemy się uczyć przy trumnie Kopernika – mówił. Uczestnikom uroczystości życzył, aby „umieli spoglądać w niebo, a przywołując zmartwychwstanie Chrystusa nie dali się wciągać w nieistotne spory i konflikty”.

Na zakończenie uroczystej Mszy św. obrzędy pogrzebu Mikołaja Kopernika poprowadził metropolita warmiński abp Wojciech Ziemba. Odmówił on modlitwę pożegnania zmarłego, który „całe życie pracował i cierpiał z Chrystusem, służył nauce i Kościołowi warmińskiemu”. Następnie pokropił trumnę wodą święconą i okadził kadzidłem.

Procesję do grobu poprowadził bp toruński Andrzej Suski, biskup miejsca urodzenia Kopernika. Przeszli w niej uczestniczący w uroczystościach biskupi, kanonicy oraz strażacy, który ponieśli trumnę ze szczątkami wybitnego astronoma. Po krótkiej modlitwie przy grobie, trumna została złożona przy ołtarzu w nawie bocznej. Umieszczono tam marmurową tablicę, na której znalazły się daty urodzenia i śmierci Kopernika oraz informacje, iż w tym miejscu został pochowany „astronom, twórca teorii heliocentrycznej, kanonik warmiński”. Na tablicy znajduje się także zdanie Kopernika, iż „Chrystus jest sprawcą naszego zbawienia”.