Skradziony list Kartezjusza wrócił do Francji

Kartezjusz, jeden z największych filozofów epoki nowożytnej, napisał w 1641 r. list do swojego przyjaciela i wydawcy Marina Mersenne'a. W połowie XIX w. dokument został skradziony i na 150 lat słuch o nim zaginął.

Niedawno natrafiono na niego w bibliotece college'u w Pensylwanii. Co ciekawe, list udało się odnaleźć dzięki wyszukiwarce Google.

"Jestem oczywiście nieco zdziwiony tym, jak łatwo można to było zrobić, siedząc pewnego wieczoru w domu, przed własnym komputerem" - opowiada holenderski znawca Kartezjusza Erik-Jan Bos, który odnalazł skradziony list.

Kradzieży dokonał Guglielmo Libri, profesor matematyki we Francji w XIX w., który zajmował się również kwerendą w archiwach. Podejrzewa się go o kradzież tysięcy dokumentów i listów, a następnie sprzedawanie ich kolekcjonerom i antykwariuszom. Libri ukradł prawdopodobnie 72 spośród 75 listów pisanych przez Kartezjusza do Mersenne'a.

Skradziony z Institut de France list trafił do zbiorów Haverford College w Pensylwanii przez cały łańcuch pośredników. Władze szkoły nie zdawały sobie sprawy, że cenny dokument, który znajduje się w ich zbiorach, został skradziony. Bos odnalazł list po wpisaniu w wyszukiwarce Google dwóch słów kluczowych "sygnowany list" i "Descartes".

Treść listu jest interesująca dla badaczy Kartezjusza, ponieważ autor wyjaśnia Mersenne'owi, jakie zmiany należałoby wprowadzić w "Medytacjach o filozofii pierwszej", swoim głównym dziele, które właśnie było przygotowywane do druku.

Niedawno jeden ze skradzionych listów Kartezjusza został wystawiony na aukcji w Szwajcarii i sprzedany za 150 tys. euro. Institut de France nie był w stanie wyłożyć takiej sumy, żeby odkupić dokument - wyjaśnia dyrektorka biblioteki instytutu, Mireille Pastoureau.

Instytut, w ramach rekompensaty, przyznał Haverford College grant w wysokości 15 tys. euro.