Konstytucja apostolska o kurii rzymskiej „Praedicate Evangelium” - omówienie

Nowa konstytucja całkowicie uchyla i zastępuje dotychczas obowiązującą konstytucję apostolską „Pastor Bonus”, wydaną w 1988 roku przez św. Jana Pawła II. Sankcjonuje ona zmiany w Kurii Rzymskiej wprowadzone za pontyfikatu Franciszka. Wnosi także kilka nowości: zastąpienie dotychczasowych kongregacji i papieskich rad – dykasteriami i połączenie kilku urzędów kurialnych, umożliwienie kierowania dykasteriami ludziom świeckim, a także pierwszeństwo ewangelizacji w pracy Kurii Rzymskiej.

Dykasterie zamiast kongregacji i papieskich rad

W miejsce dotychczasowych 9 kongregacji, 3 dykasterii i 5 papieskich rad utworzono 16 dykasterii. Są to w kolejności:

1. Dykasteria ds. Ewangelizacji, której prefektem będzie osobiście papież. Powstała ona z połączenia Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów oraz Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji, których dotychczasowi szefowie staną się proprefektami.

2. Dykasteria ds. Nauki Wiary (dotychczasowa kongregacja). W jej struktury włączono Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich, która zachowuje jednak własnego przewodniczącego. Kard. Seán O’Malley nazwał to wzmocnieniem kultury ochrony małoletnich w Kościele. – Papież Franciszek uczynił ochronę małoletnich częścią struktury centralnych władz Kościoła – stwierdził przewodniczący komisji.

3. Dykasteria ds. Posługi Charytatywnej, reprezentowana przez Urząd Dobroczynności Apostolskiej, który otrzymuje bardziej znaczącą rolę w kurii: „Dykasteria ds. Posługi Miłosierdzia, zwana też Urzędem Dobroczynności Apostolskiej, jest szczególnym wyrazem miłosierdzia i wychodząc od opcji na rzecz ubogich, słabych i wykluczonych, prowadzi we wszystkich częściach świata dzieło pomocy i wsparcia dla nich w imieniu Papieża Rzymskiego, który w przypadkach szczególnej nędzy lub innej potrzeby osobiście organizuje pomoc, która ma być przydzielona”. Prefektem dykasterii będzie jałmużnik papieski.

4. Dykasteria dla Kościołów Wschodnich (dotychczasowa kongregacja).

5. Dykasteria ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (dotychczasowa kongregacja). Do jej kompetencji należeć będą także kwestie liturgii przedsoborowej.

6. Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych (dotychczasowa kongregacja).

7. Dykasteria ds. Biskupów (dotychczasowa kongregacja).

8. Dykasteria ds. Duchowieństwa (dotychczasowa kongregacja).

9. Dykasteria ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego (dotychczasowa kongregacja).

10. Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia.

11. Dykasteria ds. Popierania Jedności Chrześcijan (dotychczasowa papieska rada).

12. Dykasteria ds. Dialogu Międzyreligijnego (dotychczasowa papieska rada).

13. Dykasteria ds. Kultury i Edukacji (powstała z połączenia Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej i Papieskiej Rady ds. Kultury).

14. Dykasteria ds. Służby Integralnemu Rozwojowi Człowieka.

15. Dykasteria ds. Tekstów Prawnych (dotychczasowa papieska rada).

16. Dykasteria ds. Komunikacji.

Nie ulegają zmianie organy wymiaru sprawiedliwości: Penitencjaria Apostolska (zajmującą się sprawami związanymi z sakramentem pokuty i odpustami), Najwyższy Trybunał Sygnatury Apostolskiej (sąd najwyższy Kościoła), i Rota Rzymska (sad apelacyjny, zajmujący się najczęściej kwestiami ważności zawarcia małżeństw).

Pozostaje również ta sama struktura instytucji gospodarczych, jaką ustanowił w okresie swego pontyfikatu papież Franciszek: Rada ds. Gospodarki, Sekretariat ds. Gospodarki, Administracja Dóbr Stolicy Apostolskiej, Biuro Audytora Generalnego, Komisja Spraw Zastrzeżonych, Komitet ds. Inwestycyjnych. Wśród zmian w tym obszarze jest przeniesienie Biura ds. Personelu Kurii Rzymskiej do Sekretariatu ds. Gospodarki, a także wskazanie, że Administracja Dóbr Stolicy Apostolskiej (APSA) będzie działać za pośrednictwem Instytutu Dzieł Religijnych (tzw. banku watykańskiego).