Abp S. Gądecki o dialogu katolicko-żydowskim: zmienił się poważnie duchowy klimat

Nie oznacza to, że dialog ten jest pozbawiony trudności. Sama strona żydowska zwróciła uwagę na to, że mało Żydów zajmuje się definiowaniem swojego stanowiska wobec chrześcijan (przykład "Dabru emeth"). Następną znaną trudnością dialogu jest fakt, że strona katolicka jest jednorodna pod względem swojego stanowiska, podczas gdy organizacje żydowskie wnoszą wielką niejednorodność poglądów. Kiedy katolicy mówią o potrzebie budowania pokoju, strona żydowska zazwyczaj zwraca uwagę na konieczność walki z terroryzmem. Strona katolicka z kolei - w osobie Kard. Kaspera - oświadczyła, że nie wzdryga się przed podejmowaniem kwestii historycznych, zwraca jednak uwagę na to, że zazwyczaj są one bardzo skomplikowane i nie da się znaleźć dla nich prostych i nieskomplikowanych rozwiązań. Ważnym jest, by umieć w tych wszystkich kwestiach przejść - po obu stronach - od języka podejrzeń do języka zaufania. Jeden z dawnych ambasadorów izraelskich przy Stolicy Świętej wspominał ze wzruszeniem daleką drogę, jaka została przebyta w relacjach między Watykanem i Izraelem, począwszy od pierwszej wizyty Teodora Herzla w Watykanie na początku XX w. aż po zapalenie świeczki w ogrodach watykańskich z okazji 50. rocznicy powstania państwa Izrael. W tym kontekście warto też zwrócić uwagę na otwarte przez prof. Josepha Sieversa na Gregorianie "Centrum Studiów Judaistycznych im kard. A. Bea", które przejmuje rolę dotychczasowego rzymskiego SIDIC-u i jest świetnym przykładem pragnienia lepszego poznania religijnej myśli żydowskiej przez katolików. Już w tej chwili, u jego początków, studium to cieszy się dużą popularnością. Naocznym przykładem zmian, jakie się dokonały po Vaticanum II w Kościele katolickim w Argentynie jest pomnik Holokaustu z katedry metropolitalnej w Buenos Aires; jedyny na świecie - o ile mi wiadomo - tego typu monument umieszczony we wnętrzu kościoła. Z inicjatywy kard. Antonio Quarracino oraz Międzynarodowej Fundacji Raula Wallenberga umieszczono go w kaplicy Najświętszej Marii Panny z Lujan, w postaci wielkiej srebrnej ramy, w której eksponowane są za szkłem kartki pochodzące z żydowskich modlitewników, znalezione w obozach koncentracyjnych. Pamiątka ta została umieszczona w katedrze w 1997 roku (w tym roku replika znajdzie się prawdopodobnie w kościele "Vaterunser" w Berlinie). W podziemiach tej samej kaplicy, spoczywa pomysłodawca, kardynał prymas A. Quarracino. Do końcowej wspólnej deklaracji, którą miałem okazję przekazać KAI po ukończeniu obrad, uczestnicy spotkania dołączyli trzy strony tekstu dotyczącego nowych kierunków programowych, zaleceń edukacyjnych oraz perspektyw dialogu w Ameryce Łacińskiej. Gdy idzie o pierwszą sprawę, czyli nowe kierunki, zalecono stworzenie Komitetu Kierowniczego (Steering Committee) przy Międzynarodowym Komitecie Łączności. Jego celem ma być ułatwienie kontaktów między członkami International Liaison Committee i promocja wspólnych inicjatyw oraz wspomaganie regionalnych i narodowych inicjatyw. Komitet ten miałby się spotykać raz na 2-3 lata. Ponadto zwraca się uwagę na, nadchodzącą w roku 2005, 40. rocznicę powstania dokumentu Soboru Watykańskiego "Nostra aetate". Jubileusz ten winien ułatwić przekazanie nauczania tego dokumentu jak najszerszym kręgom, przygotowanie materiałów dydaktycznych i wspieranie lokalnych aktywności. Gdy idzie o zalecenia edukacyjne, przypomniano "Wskazania na temat edukacji w katolickich i żydowskich seminariach i szkołach teologicznych" powstałe w 2001 roku z inspiracji ILC. Zwrócono uwagę na konieczność propagowania społecznych wartości, wspólnych dla społeczności żydowskiej i katolickiej, takich jak: rodzina, wolność religijna, czy odpowiedzialność społeczna. Przestrzeżono również przed takim traktowaniem przeszłości, które paraliżowałoby możliwość tworzenia nowej przyszłości nie tylko Żydom i Katolikom, ale dla całemu, podzielonemu świata. Na końcu wspomniano też o perspektywach dialogu w Ameryce Łacińskiej. Nie są one do tego stopnia specyficzne dla tego kontynentu, aby nie dały się przełożyć na inne regiony, także na Polskę: wzmocnienie i poszerzenie istniejących instytucji, uczestnictwo większej liczby wierzących w dialogu, edukacja nowych generacji dla sprawy dialogu, obecność tematyki dialogu w mediach. abp Stanisław Gądecki Międzynarodowy Komitet Łączności Katolików i Żydów działa od 1970 roku. Jego poprzednie, 17. spotkanie, odbyło się przed trzema laty w Nowym Jorku.