„Scenariusz" na rodzinne (nie)szczęście

Trend późnego macierzyństwa przybył niepostrzeżenie z końcem XX wieku ze Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej do krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Dziś możemy już mówić o swoistego rodzaju europejskiej „modzie”, która przyniosła m.in. redukację dzietności, przez w pełni świadome odraczaniu momentu wydania na świat pierwszego potomka. Skutki owego europejskiego „trendu” widoczne są najbardziej m.in. w Wielkiej Brytanii, gdzie w 2007 roku odnotowano wzrost procentowy kobiet (z pominięciem emigrantów), które urodziły swoje pierwsze dziecko między 30 a 34 rokiem życia. Podobnie przedstawia się sytuacja i we Francji, gdzie liczba późnych ciąż potroiła się w ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat. Również i w Polsce statystyki pokazują, że średni wiek kobiet rodzących pierwsze dziecko podwyższył się z 23 do 25 lat. Wzrósł również procent kobiet decydujących się na urodzenie pierwszego dziecka powyżej 35 roku życia i na koniec 2007 roku wyniósł on blisko 10 proc. Jednocześnie współczynnik dzietności, określający liczbę dzieci przypadający na kobietę w wieku rozrodczym, zmniejszył się w naszym kraju prawie o połowę i wynosi obecnie 1,2 – co jest poniekąd czymś „naturalnym”, gdy kobieta zacznie rodzić przy końcu swego najlepszego okresu rozrodczego. Powodów tego stanu na pewno jest wiele, niemniej jednak dwa są zauważalne już na pierwszy tzw. „rzut oka” a mianowicie: wydłużający się okres edukacji oraz nastawienie na błyskawiczne zrobienie kariery zawodowej. Przyjął się u nas nawet konkretny wzór scenariusza na życie, który już od szeregu lat „doskonale” funkcjonuje w USA i w Europie Zachodniej, mianowicie: a) skończyć najlepsze studia, b) zdobyć pracę w renomowanej firmie, c) osiągnąć prestiżowe stanowisko, by wreszcie d) urodzić dziecko. Na przeciwko tym można powiedzieć społecznym „oczekiwaniom” wychodzi również przemysł medyczny. Otóż za 13 tys. dolarów plus 500 dolarów rocznej opłaty amerykańska firma Extend Fertility zamraża i przechowuje jajeczka kobiet chętnych do ich późniejszego wykorzystania.[2] Dalej, jak podało czasopismo „Human Reproduction”, w St Mary’s Hospital w Manchesterze w 2007 roku narodził się chłopiec, do poczęcia którego użyto plemników zamrożonych 21 lat wcześniej. Z kolei zespołowi lekarzy kierowanych przez dr. Hananela Holzera z McGill Reproductive Center w Montrealu udało się przywieść na świat pierwsze dziecko z komórki jajowej, która dojrzała nie w organizmie kobiety, ale w laboratorium.[3] „Novum” owego eksperymentu polegało m.in. na tym, że komórka jajowa została najpierw zamrożona a potem rozmrożona a następnie zapłodniona. Opracowana przez kanadyjskich lekarzy metoda zapłodnienia pozaustrojowego została nazwana IVM (in vitro maturation). O wydarzeniu tym środowisko medyczne dowiedziało się w 2007 roku, podczas dorocznej konferencji zorganizowanej w przez Eurpean Society of Human Reproduction and Embryology. Niestety, mimo tych licznych medycznych „nowinek”, wśród kobiet, które późno decydują się na macierzyństwo, statystyki odnotowują więcej poronień, ciąż pozamacicznych czy porodów przed terminem. Częściej też wystąpują wady płodu, zwiększa się również ryzyko śmierci dziecka przy porodzie. Także i w wymiarze emocjonalnym poradnie psychologiczne odnotowują nader często uboczne skutki późnych ciąż. Do najgroźniejszych należy widoczny zanik relacji między rodzicami a dziećmi. Przyczyna tego stanu leży w dużej przepaści wiekowej, która staje się jeszcze większa w dalszej generacji – między wnukami a dziadkami.