Myśląc o Kościele na Wschodzie, musimy się wyzbyć stereotypów

Dorota Abdelmoula (KAI): Za kilka dni już po raz 18. Polacy będą modlić się i wspierać materialnie Kościół na Wschodzie. Przypomnijmy, skąd wzięła się ta adwentowa tradycja i jak to się dzieje, że – pomimo coraz większej liczby zaproszeń do dzieł charytatywnych – jej popularność nie słabnie?

Ks. Leszek Kryża TChR: Powstanie Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie było bardzo trafną odpowiedzią Episkopatu Polski na znaki czasu. A wtedy, tymi znakami były „pierestrojka” i następnie upadek Związku Radzieckiego. Kościół na tych terenach zaczął się odradzać, na co w trybie natychmiastowym zareagowała Konferencja Episkopatu Polski: ksiądz Prymas [kard. Józef Glemp – KAI] powołał wówczas zespół, który dziś nazywa się Zespołem Pomocy Kościołowi na Wschodzie. To było fantastyczne wyczucie!

Od początku ten zespół nastawiony był na to, żeby pomagać Kościołowi katolickiemu na Wschodzie. Oczywiście, największą pomocą była i jest do dziś pomoc personalna: księża i siostry zakonne z Polski wyjeżdżali, by od samego początku służyć tamtemu Kościołowi. Wiadomo jednak, że kiedy rozpoczęli tam swoją służbę, musieli gdzieś mieszkać i mieć zaplecze do pracy. Wówczas powstała myśl, by Kościół w Polsce wspierał także materialnie te wszystkie dzieła, które za wschodnią granicą coraz bardziej się rozwijały. I tak powzięto decyzję, by jedna niedziela w roku – decyzją KEP jest to druga niedziela Adwentu – była dedykowana modlitwie i pomocy materialnej Kościołowi na Wschodzie.

Co udało się osiągnąć przez te 18 lat pomocy? Wiemy, że tylko w tym roku, dzięki wsparciu darczyńców udało się zrealizować 360 projektów za kwotę ponad 2,25 mln zł.

– Z jednej strony możemy mówić o kwocie: mniej więcej każdego roku zbieramy i rozdajemy ok. 2,5 mln zł. Można policzyć, jak wielka suma została już przekazana na Wschód. Ale mówienie o samych liczbach to byłoby za mało. Dopiero za tymi liczbami kryją się naprawdę wielkie dzieła.

Był czas, kiedy najwięcej pieniędzy przekazywano na sprawy remontowo-budowlane. Był to czas, kiedy kościoły się odzyskiwało, trzeba było je remontować, albo w ogóle szukać jakiegokolwiek lokum, w którym można było prowadzić duszpasterstwo. Ale już od kilku lat widzimy, że o wiele mniej jest tych spraw budowlanych, a więcej inwestycji w drugiego człowieka. One dotyczą bardzo wielu spraw: najpierw ewangelizacyjnych i formacyjnych, jak np. wakacje dla dzieci. W tym roku udało się nam wesprzeć co najmniej 30 grup dzieci, które dzięki naszym funduszom mogły wyjechać na wakacje. Kilka dni temu spotkałem się z siostrą, która przyjechała z Białorusi i mówi, że dla dzieci, którymi się opiekuje, dwutygodniowy wyjazd, zorganizowany z naszym wsparciem, był jedyną atrakcją w całym roku. Oczywiście jest też cała gama dzieł charytatywnych, podejmowanych przez Kościół na Wschodzie. To np. wspieranie domów samotnej matki, domów dziecka, seniora itd.

Nie stronimy też od wspierania działalności wydawniczej, czy medialnej. Pomagamy np. ukraińskiemu Radiu Maryja, które jest bardzo popularne wśród tamtejszej społeczności. Współfinansujemy też wydawanie różnych książek, np. tych, które są tłumaczone z języka polskiego na lokalny. Finansujemy też przesyłkę książek i polskiej prasy za wschodnią granicę – m.in. „Wiadomości KAI”.

Od kilku lat prowadzimy też wsparcie stypendialne młodych ludzi ze Wschodu, którzy uczą się w Polsce, ale nie mają tu żadnego wsparcia, ani funduszy. Staramy się też reagować na sytuacje awaryjne, kiedy dzwonią do nas duszpasterze np. z Ukrainy, mówiąc, że ktoś z ich parafii przyjechał do Polski na studia i nie ma się gdzie podziać.

Muszę też wspomnieć o tym, że współfinansowaliśmy zakup gruntu i domu w Sopoćkinach na Białorusi, który zostanie zaadaptowany na Dom Seniora dla Polaków z Grodzieńszczyzny. To niezwykle ważne. Młodzi ludzie wyjeżdżają z tych wiosek do miast, gdzie jest praca i gdzie są uniwersytety, a na wioskach zostają często samotni starsi ludzi. Taki dom to dla nich coś błogosławionego.

A co z pomocą uchodźcom, którzy wyjechali z okolic Doniecka?

– Ich także wspieramy m.in. poprzez stypendia dla dzieci i młodzieży oraz remont i wyposażenie domu, który otrzymali w okolicy Krakowa.