Uroczystości ku czci św. Stanisława

HOMILIA NA UROCZYSTOŚĆ
ŚW. STANISŁAWA, BPA I MĘCZ.
Kraków – Skałka – 9. V. 2010 r.

I.
W sobotę, 10 kwietnia 2010 roku, w najbardziej zaskakującej postaci objawiło się nam misterium śmierci. W katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem zginęła część polskiej elity intelektualnej. Pragnęli uczcić siedemdziesiątą rocznicę zamordowania polskich oficerów w Katyniu.
Tragicznie zmarły prezydent Rzeczpospolitej i jego małżonka tu, w Krakowie znaleźli miejsce wiecznego spoczynku. Trumny z ich ciałami przenieśliśmy w żałobnym kondukcie z kościoła Mariackiego, traktem Królewskim, na Wawel.
Chociaż wiele pytań w związku z tą tragedią nadal pozostaje bez odpowiedzi, to jednak nie ogarnia nas ani rezygnacja, ani bunt. W tej wyjątkowo trudnej sytuacji towarzyszy nam ufne powierzenie się miłosierdziu Bożemu. W nim szukamy nadziei.
Dzisiaj ulicami królewskiego Krakowa przeszliśmy w procesji z Wawelu na Skałkę.
Od relikwii św. Stanisława, które są umieszczone na ołtarzu ojczyzny, aż do miejsca jego śmierci, która miała miejsce w roku 1079.
Te dwie procesje: jedna żałobna, a druga chwalebna, wyrażają to, jak w przedziwny sposób współczesność splata się z przeszłością. Poeta pytał w tych dniach: „Dlaczego Polacy tak czule chodzą koło śmierci?” I odpowiadał: „Bo im chodzi o życie”. I od razu dodaje: „Choć są grzeszni, to jednak cudowni” (ks. J. Szymik).
Czy śmierć męczeńska św. Stanisława, biskupa Krakowa z dawnych wieków, patrona ładu moralnego, rzuca jakiś strumień światła na śmierć współczesną, zbiorową, niespodziewaną, nagłą, niezasłużoną pod Smoleńskiem.
Czy w tych wszystkich uroczystościach pogrzebowych była tylko naturalna potrzeba gromadzenia się wobec śmierci i przeciw śmierci?
Niektórzy antropolodzy tłumaczą, że w tragediach tego rodzaju przejawia się zupełnie naturalny dla człowieka instynkt przetrwania, nakazujący zebrać się razem nie po to, by się śmiercią uwodzić, lecz by ją jako wspólnota pokonać (M. Beylin, GW 24. IV. 2010). Co to jednak znaczy: „by jako wspólnota pokonać śmierć”? Czy wspólnota rzeczywiście potrafi pokonać śmierć? Umieramy przecież indywidualnie. Nasi bliscy odchodzą, tracimy z nimi kontakt, pozostają tylko pamiątki, zacierające się wspomnienia.
Wspólnota nie ma tu wiele do powiedzenia, nie może powstrzymać śmierci, nie ma mocy, by jej zapobiec.
Tragedia pod Smoleńskiem uświadomiła nam, że jedynie język Kościoła, język wiary jest wspólnym, zrozumiałym dla wszystkich Polaków sposobem komunikowania w obliczu śmierci. Tylko ten język sprawdza się w trudnych sytuacjach i niesie nadzieję. Dlaczego tak jest? Bo ten język wypływa z polskiej tożsamości narodowej, która w niezwykły sposób spaja kulturę z wiarą. I nie ma w tym nic groźnego dla niepodzielających chrześcijańskiego światopoglądu, ani dla laickości państwa.

II.
Bracia i Siostry!
Dzisiaj - 931 lat po śmierci św. Stanisława, - tu, w miejscu jego męczeńskiej śmierci, Kościół dzieli się z nami medytacją nad 10. rozdziałem Ewangelii św. Jana.
Św. Jan przekazuje nam pełne mocy słowa Zbawiciela: „Ja jestem Dobrym Pasterzem” – mówi Jezus. „Znam moje owce i one mnie znają”. Jezus nie jest najemnikiem. Daje życie za swoje owce. Ma też owce, które nie są z jego owczarni.
Ten fragment dzisiejszej Ewangelii nasuwa wiele pytań: co znaczą te obrazy wydobyte z kultury czasów Jezusowych? Czy pozostają one czytelne dla współczesnego człowieka? Czy dziś człowiek potrzebuje pasterzy? Czy potrzebuje mistrzów?