Jak przywrócić im nadzieję?

Podczas ubiegłorocznej edycji Paczki ponad 12 tys. wolontariuszy odwiedziło prawie 35 tys. rodzin. Z tych spotkań wyłonił się obraz naszego społeczeństwa i ogromna wiedza, obok której nie da się przejść obojętnie. Z tej wiedzy zrodził się raport, jednak jego głównym tematem nie jest sama bieda, ale ludzie, których ona dotknęła. Wszystko to można streścić w kilku liczbach.

6 zł 70 gr na dzień. Tyle lub mniej mają do dyspozycji osoby w co piątej rodzinie włączonej do Szlachetnej Paczki. Ich średni miesięczny dochód (po odliczeniu stałych kosztów utrzymania) wynosi nie więcej niż 200 zł. Tymczasem - według GUS - 4-osobowa rodzina (2+2) nie jest w stanie przeżyć miesiąca za mniej niż 1571 zł. 20 proc. rodzin włączonych do Szlachetnej Paczki żyje w mieszkaniach, w których nie ma łazienki. 1,2 mln dzieci (osób poniżej 18. roku życia) jest w Polsce zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. 500 zł lub więcej wydaje na leki co piąta rodzina włączona do Szlachetnej Paczki, w której żyje przynajmniej jeden chory lub niepełnosprawny. 31,42 zł - o tyle wzrósł od 1 listopada br. zasiłek pielęgnacyjny. Ma on częściowo pokryć wydatki "wynikające z konieczności zapewnienia opieki i pomocy dla innej osoby w związku z jej niezdolnością do samodzielnej egzystencji". To pierwsza podwyżka tego świadczenia od 12 lat. Od teraz wynosi ono 184 zł 42 gr miesięcznie. 1065 zł - tyle wyniosła najczęściej wypłacana emerytura wśród kobiet w marcu br. Wśród mężczyzn kwota ta była ponad dwa razy wyższa (2177 zł 80 gr). 9 proc. polskich gospodarstw domowych, w których są dzieci, z przyczyn finansowych nie obchodzi uroczystości rodzinnych, np. urodzin. W co 10. rodziców nie stać na opłacenie wycieczek szkolnych, zaś w co 40. - na zakup jakichkolwiek zabawek, nowych ubrań czy książek.

Autorzy raportu podkreślają także, że - choć brzmi to okrutnie - niektórzy po prostu rodzą się w biedzie. Wzrastają w poczuciu niemocy i braku możliwości, a bieda jest dla nich pierwszym i naturalnym doświadczeniem. Jest to szczególnie trudne, gdy zła sytuacja ekonomiczna powiązana jest z przewlekłą chorobą lub niepełnosprawnością. Tak jest w przypadku pewnego rodzeństwa. Siostra jest niepełnosprawna umysłowo, a opiekuje się nią 60-letni brat. Jego jedynym marzeniem są rękawiczki, bo - zbierając złom - odmroził sobie ręce. Inne marzenia nawet trudno opisać, bo w ich domu nie ma nawet podłogi.

Trudno jest też, gdy dziecko od małego jest świadkiem przemocy domowej lub choroby alkoholowej jednego lub obojga rodziców. Wie coś o tym Sara, 20-letnia studentka pedagogiki. Sześć lat temu przez uzależnienie rodziców trafiła wraz z dwójką młodszych braci do domu dziecka. Po pewnym czasie jej rodzice zmarli, a ona stała się opiekunką braci. Dziś marzy o kurtce na zimę, butach i... mikserze, żeby mogła czasem upiec braciom ciasto.

Kolejną grupą społeczną potrzebującą wsparcia są seniorzy. Wielu z nich ma problem z poruszaniem się, a skromna renta czy emerytura powoduje, że nie raz i nie dwa idą spać głodni. Tak, jak pani Aniela. Ma 78 lat. Jej synek zmarł, gdy miał zaledwie 4 lata. Kilkanaście lat później straciła też męża. Dziś ta samotna kobieta prawie nie widzi na jedno oko, a utrzymać się musi, mając 1158 zł renty.

- Prawie 30 lat po transformacji ustrojowej bieda - namacalna, fizyczna, której konsekwencją bywają głód, chłód i beznadzieja - wciąż jest w Polsce realnym problemem, z którym zmaga się kilka milionów osób - mówi Joanna Sadzik, prezes "Wiosny", i dodaje, że nieszczęśliwy wypadek, splot niefortunnych wydarzeń, choroba i nagła niepełnosprawność czy wpadnięcie w pułapkę kredytową to sytuacje, które stają się udziałem również tych, co żyli w przekonaniu, że bieda ich nie dotyczy.

- Bieda to nie patologia. To doświadczenie, które dotyka ludzi. Ludzi, którzy mają - a przynajmniej mieli kiedyś - marzenia. To doświadczenie, które dotyka osoby pełne godności i wewnętrznego piękna. Nie odwracajmy się od nich - apeluje.

Tegoroczna Szlachetna Paczka wciąż trwa, a na pomoc darczyńców czeka jeszcze wiele osób. Szczegóły na www.szlachetnapaczka.pl.