Komisja Wspólna: Co to takiego?

Pod rządami PO-PSL

W tym okresie Komisja Wspólna spotkała się 4 razy. Do głównych tematów rozmów na jej forum należały prace Komisji Majątkowej, kwestia polityki na rzecz rodziny, sprawy ustaw bioetycznych i nauki religii oraz etyki w szkole. Wśród załatwionych kwestii można powiedzieć o dwóch, tj. dnia wolnego w uroczystość Objawienia Pańskiego oraz doprowadzenie do zakończenia prac Komisji Majątkowej. Inne sprawy wciąż czekają na rozwiązanie.

Pierwsze spotkanie Komisji Wspólnej za rządów koalicji PO-PSL miało miejsce 13 lutego 2008 r. Biskupi zaproponowali wówczas nowe tematy: potrzebę wprowadzenia w Polsce polityki prorodzinnej oraz kwestie konieczności prawnych regulacji z sferze bioetycznej. Metropolita lubelski abp Józef Życiński referując ten temat, postulował, że należy dołożyć starań, by Polska ratyfikowała Konwencję Bioetyczną z 1997 r., której była sygnatariuszem. Sugerował, byśmy w dyskusji nad polskimi regulacjami prawnymi skorzystali z doświadczeń innych krajów, np. Niemiec, gdzie szacunek do ludzkiego życia jest godny naśladowania.

Powrócono też do kwestii miejsca nauki religii w systemie edukacji. Biskupi wskazali, że w wielu krajach Unii Europejskiej istnieje możliwość zdawania egzaminu maturalnego z nauki religii. Przypomnieli też, że należy wprowadzić możliwość uczęszczania na alternatywne wobec katechezy lekcje etyki w szkołach. Strona rządowa obiecała, że taka możliwość będzie realnie do wprowadzenia od 1 września 2009 r.

Wśród innych tematów omawiana była sprawa przywrócenia dnia wolnego od pracy w święto Trzech Króli (Uroczystość Objawienia Pańskiego). Na zakończenie spotkania zdecydowano o powołaniu zespołów dwustronnych, mających przeanalizować m.in. tematy: religii na maturze, polityki prorodzinnej i autonomii cmentarzy katolickich.

Podczas kolejnego spotkania Komisji Wspólnej 19 listopada 2008 r. dyskutowano głównie o potrzebie wprowadzenia w Polsce systemowych rozwiązań w zakresie polityki na rzecz rodziny oraz pracach Komisji Majątkowej. Obrady zakończyły się podpisaniem wspólnej deklaracji o potrzebie polityki rodzinnej.

Deklaracja ta wyznaczała priorytetowe zagadnienia dalekosiężnie rozumianej polityki rodzinnej, niezbędnej wobec grożącego Polsce załamania demograficznego. Obie strony uznały, że jak najszybciej należy zwiększyć nakłady z budżetu państwa na rodzinę, gdyż w Polsce kształtują się one znacznie poniżej średniego poziomu krajów Unii Europejskiej. Podkreślono, że szczególnej pomocy materialnej należy udzielić rodzinom wielodzietnym, w których wychowuje się jedna trzecia polskich dzieci, a których sytuacja jest najtrudniejsza.

Za istotne zadanie członkowie Komisji uznali także tworzenie programów wspierających rodziców, dzięki którym mieliby oni możliwość wyboru pomiędzy wychowywaniem swoich dzieci w domu a podejmowaniem obowiązków zawodowych i powierzeniem opieki nad dzieckiem innym osobom. Strona rządowa zobowiązała się wówczas do opracowania specjalnego, kompleksowego programu nt. polityki rodzinnej. Miał on być przygotowany w pierwszym kwartale 2009 r.

Na kolejnym spotkaniu komisji 25 czerwca 2009 r. przedstawiciele rządu i Episkopatu podpisali deklarację nt. zmian w pracach Komisji Majątkowej. Chodziło o uregulowanie tych kwestii, które wzbudzały największe kontrowersje społeczne czyli pominięcia samorządów przy podejmowaniu decyzji o restytucji gruntów położonych na ich terenach oraz wysokości wycen wartości tychże gruntów. Postanowiono zatem wprowadzić osobę wojewody do postępowania regulacyjnego prowadzonego przed Komisją Majątkową. Mógłby on pełnić rolę mediatora między stronami, o ile nie byłyby one w stanie dojść do porozumienia. Deklaracja uregulowała też sprawę tzw. operatów czyli wycen wartości nieruchomości będących przedmiotem postępowania przed Komisją Majątkową. Dotychczas operaty sporządzane były wyłącznie na wniosek kościelnych osób prawnych. Postanowiono, że sama Komisja Majątkowa będzie mogła się zwrócić do wyspecjalizowanych, koncesjonowanych podmiotów w kwestii ewentualnego arbitrażu, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Ostatnie spotkanie Komisji Wspólnej miało miejsce 9 grudnia 2009 r. Głównymi tematami obrad była po raz kolejny polityka prorodzinna, prace Komisji Majątkowej, opinie o projektach bioetycznych i ustanowienie wolnego dnia w święto Trzech Króli.

Strona kościelna wyraziła opinię, że podpisana rok wcześniej deklaracja nt. polityki rodzinnej w zasadniczych punktach przez rząd nie została realizowana. Odpowiadając min. Michał Boni przyznał, że brak realizacji zapisów deklaracji spowodowany został faktem, że w momencie, kiedy deklaracja była podpisywana nie było jeszcze tak silnych oznak kryzysu ekonomicznego. Strona rządowa wyraziła nadzieję, że w przyszłym roku wychodzenie z kryzysu nabierze „pełnego tempa” i będzie możliwe również zdynamizowanie prac nad regulacjami w sferze polityki na rzecz rodziny.

Tematem obrad były także projekty poselskie ustaw bioetycznych. Biskupi zaapelowali o zdynamizowanie prac w tej dziedzinie, gdyż brak prawa w sferze bioetycznej prowadzi do istnienia w tym zakresie olbrzymiej, przez nikogo niekontrolowanej strefy.

Rozmawiano także o stanie prac Komisji Majątkowej. Biskupi postulowali by w większym stopniu włączyć w postępowania majątkowe Agencję Nieruchomości Rolnych, która ustawowo zobowiązana jest do przedstawiania gruntów zamiennych. Odnośnie do święta Trzech Króli strona rządowa zapowiedziała, że wniesie projekt, który umożliwiłby już w 2011 r. świętowanie tej uroczystości jako dnia wolnego od pracy. Byłoby to możliwe drogą zmiany rozporządzenia, które zobowiązuje pracodawców do udzielania pracownikom zastępczego dnia wolnego od pracy w przypadku, gdy święto kościelne lub państwowe przypada w sobotę. Obietnica ta niebawem została zrealizowana.

W 2010 r. nie odbyło się ani jedno posiedzenie Komisji wspólnej. Aktywność przejawiał jej podzespół ds. rodziny. Na spotkaniu podzespołu 24 listopada 2010 r. jednym z głównych dyskutowanych problemów była kwestia ubóstwa dzieci oraz świadczeń rodzinnych. Członkowie zespołu reprezentujący Konferencję Episkopatu apelowali o szybkie opracowanie rządowego, spójnego programu rozwiązań prorodzinnych.

Najbliższe Spotkanie Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu odbędzie się w Warszawie pojutrze, 9 lutego. Dyskutowane będą m.in. kwestie polityki rodzinnej, zakończenie prac Komisji Majątkowej oraz priorytety polskiej prezydencji w Unii Europejskiej.

Komisji Wspólnej od strony Konferencji Episkopatu przewodniczy obecnie metropolita gdański abp Sławoj Leszek Głódź a od strony Rządu RP minister spraw wewnętrznych i administracji Jerzy Miller.