Kraków. Pamiętali o Koperniku

Kongres odbywa się od dziś do piątku 26 maja włącznie w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego z udziałem uczonych z całego świata. Kapłan, uczony i praktyk administracji podstawy wiedzy zdobywał od 1491 r. w murach Akademii Krakowskiej. Kongres zainaugurował wykład kosmologa i teologa ks. prof. Michała Hellera "Teoria względności Mikołaja Kopernika". W trakcie krakowskiej części (bo w terminach późniejszych odbędą się jego kolejne odsłony w Olsztynie i Toruniu) uwaga wykładowców i dyskutantów skupi się na znaczeniu odkryć Kopernika dla nauki i gospodarki. Był on bowiem nie tylko astronomem, którego główne dzieło "De revolutionibus orbium coelestium" (O obrotach sfer niebieskich) stało się naukową podstawą systemu heliocentrycznego, zakładającego obrót Ziemi wokół Słońca, lecz także ekonomistą, autorem traktatu o pieniądzu, gdzie wysunął tezę o wypieraniu lepszej monety przez gorszą, prawnikiem, lekarzem, kartografem, matematykiem i filologiem. - Ten wędrujący po Polsce Kongres Kopernikański pokazuje różnorodność zainteresowań M. Kopernika, a także konsekwencje tego, czego za życia dokonał - powiedział prof. Jacek Popiel, rektor UJ.

23 maja, w przeddzień 480. rocznicy śmierci Kopernika, w Muzeum Inżynierii i Techniki  (ul. św. Wawrzyńca 15) otwarto interaktywną wystawę "Kosmos przed Kopernikiem i po nim". Jest częścią trwającego w tym miejscu do 28 maja wydarzenia Copernicus Festival 2023: Kosmos. W jego programie znajdą się m.in. wystąpienia Bernarda Carra, jednego z najwybitniejszych współczesnych astronomów, Ariego W. Kruglanskiego, psychologa społecznego, Davida Grinspoona, astrobiologa zajmującego się planetologią porównawczą, oraz Katrin Amunts, która jest wybitnym neurobiologiem. Przewidziano także pokazy filmów, warsztaty z obserwacji nieba i dyskusje.

Z okazji rocznic Kopernikańskich w Krakowie trwają też poświęcone mu inne  wystawy. Do 28 maja w Bibliotece Czartoryskich (ul. Pijarska 15), znajdującej się obecnie w strukturach Muzeum Narodowego, potrwa wystawa autografów i listów Kopernika, a także pierwodruków jego książek, cennych dzieł astronomicznych związanych z jego postacią i recepcją teorii heliocentrycznej. Pokazano także publikacje wskazujące różnorodne obszary jego aktywności oraz świadczące o wielkim kulcie, jakim otaczało go społeczeństwo polskie na przestrzeni wieków. Na wystawie można obejrzeć kolejne wydania najważniejszego dzieła Kopernika - "De revolutionibus orbium coelestium". Pierwsze wydanie wydrukowano w Norymberdze w 1543 r., kolejne zaś - w Bazylei w 1566 r. i w Amsterdamie w 1617 roku. Egzemplarz pierwodruku należał do księgozbioru ostatniego Jagiellona na tronie polskim - króla Zygmunta II Augusta. Wszystkie elementy wystawy pochodzą ze zbiorów Biblioteki Książąt Czartoryskich.

  Gallica /Wikipedia Karta pierwszego wydania dzieła Kopernika "De revolutionibus orbium coelestium" (Norymberga, 1473).

Kolejna ekspozycja, przedstawiająca biografię i dokonania Kopernika, została otwarta 23 maja w krakowskim oddziale Narodowego Banku Polskiego (ul. Basztowa 20). Pokazano m.in. wydane przez Pocztę Polską znaczki i medale przedstawiające Kopernika, jego portrety autorstwa artystów z różnych epok, cytaty pochodzące z rękopisów i dokumentów związanych z jego pracą, pomniki, a także liczne materiały ilustrujące odbiór jego odkryć. Ekspozycja potrwa do 26 maja.

Do 4 października natomiast w piwnicach Collegium Maius UJ (ul. Jagiellońska 15) można zobaczyć zorganizowaną przez Muzeum UJ wystawę autorstwa prof. Aleksandra Skotnickiego, znanego lekarza i kolekcjonera, poświęconą sławnemu astronomowi pt. "Mikołaj Kopernik i Uniwersytet Jagielloński na krakowskich pocztówkach oraz na znaczkach pocztowych Polski i całego świata".

  Materiały prasowe Muzeum UJ Blok znaczków poczty Mongolii, wydany w 1973 r. z okazji 500. rocznicy wydania dzieła "De revolutionibus orbium coelestium". Pośrodku znaczek z reprodukcją obrazu Jana Matejki "Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem", znajdującego się w auli Collegium Novum UJ. Zbiory prof. Aleksandra Skotnickiego.