Szukajcie...

Wyemitowana przed kilkoma dniami telenowela burzliwą dyskusję wywołała. Oceny, jak to bywa, zróżnicowane. Cóż, de gustibus non est disputandum. Krytycy niech zajmą się stroną artystyczną wydarzenia. My tu – pozostając przy łacinie – obiter. Język nie przez przypadek wybrany. Rzecz bowiem confiteor tyczy. Gdy bowiem o tym wątku zaczęto rozmawiać pojawiło się pytanie. Odmawiano tekst sprzed reformy czy już z nowego mszału? Widocznie reżyser i scenarzysta problemu nie widzieli. Dostrzegli go widzowie.

Wspominam nie po to, by kogokolwiek krytykować. Tak się bowiem złożyło, że rozmawiający o filmie zaczęli zastanawiać się jak wyglądał akt pokuty w dawnych wiekach. Z pomocą przyszedł nieoceniony ksiądz Bogusław Nadolski i jego Liturgika. Obrzęd dotarł ze Wschodu najpierw do liturgii rzymskiej, gdzie początkowo był prywatną modlitwą papieża, by upowszechnić się mniej więcej w IX wieku. Oczywiście dalej ewoluując. Obecnie odmawiane confiteor stylem dość podobne jest do jednej z najstarszych znanych form, odmawianych w Cluny (XI wiek).

Dlaczego na początku był prywatną modlitwą papieża? Szukając odpowiedzi sięgnąłem po tłumaczenie na język polski Boskiej Liturgii Świętego Jana Chryzostoma. Złotousty umieścił akt pokuty w przygotowaniu do Świętej Liturgii. Kapłan odmawia modlitwę, stojąc przed ikonostasem. Prawdopodobnie w takiej właśnie formie obrzęd dotarł do Rzymu.

W ten oto sposób przeszliśmy drogę od „Korony królów” do jednego z piękniejszych tekstów starożytnego Kościoła.

@AlinaPetrowaW Akt pokuty w Boskiej Liturgii św. Jana Chryzostoma pic.twitter.com/CzfAWzWWAz

— W.Lewandowski ن (@LewandowskiW) 2 stycznia 2018

Pozostając w klimacie łaciny i liturgii. Dziecko na kolędzie zapytało o małe naczynie, stojące obok tabernaculum. Ktoś z rodziny uprzednio próbował sugerować, że służy ono do zaniesienia choremu Komunii świętej. Niemożliwe, zauważyło spostrzegawcze dziecko, bo w środku jest jakiś płyn. Pozostało odwołać się do autorytetu proboszcza. Cóż, wspaniała okazja, by nie tylko fachowo owe naczynie nazwać. Także, by porozmawiać o formach okazywania szacunku dla Świętych Postaci. Z tego spotkania jego uczestnicy prawdopodobnie zapamiętają nie tylko tajemniczo brzmiące słowo vasculum.

Filmowy epizod, niepozorne naczynie, drobiazg, obok którego przechodzimy nie zauważając, może być punktem wyjścia do intelektualnych i duchowych poszukiwań. Wystarczy odrobina uważności i odwagi. Uważność pozwala dostrzec. Odwaga postawić pytanie. Wówczas nie tylko pogłębimy swoją wiarę i rozumienie liturgii. Także odkryjemy tajemnicę nietypowej i dobrze przeżytej kolędy.