Różnić się pięknie

Wczoraj wieczorem zakończyły się obchody 30-lecia Solidarności. Obchody – podobnie jak oceny ostatnich 30 lat polskiej historii – naznaczone konfliktem. Konfliktem trudno tolerowanym przez społeczeństwo: 76% badanych chciałaby widzieć ludzi ze stoczni razem. Solidarnych.
Historia jest nieubłagana: i w stoczni i w kolejnych latach nie było jednomyślności, także w kwestii stawianych sobie celów. Tych maksymalnych i tych kompromisowych. Każdy z ludzi uczestniczących w wydarzeniu niósł swój bagaż doświadczeń, poglądów i idei, odpowiedzialności, wykształcenia... Nie sposób wymagać, by stanowili jedno w sposobie myślenia. Taka jednomyślność byłaby patologią, czymś sztucznym, czymś na pokaz.

Jednocześnie wszyscy, którzy tam byli, mówią o rewolucji etycznej. O tym, jak z dnia na dzień odzyskiwali podmiotowość, stawali się lepszymi ludźmi. I o zwykłej codziennej solidarności, tej najbardziej przyziemnej, trosce o to czy komuś obok jest ciepło i czy ma mydło. Warto o tym pamiętać, warto o tym mówić, bo to właśnie zostało zapamiętane jako „tamta Solidarność”.

Różnić można się pięknie, różnić można się we wzajemnej trosce. Nie różnice między ludźmi stanowią nasz dzisiejszy problem, a sposób ich przeżywania i artykułowania. Jeśli ktoś myśli inaczej to nie znaczy, że ma po prostu inne zdanie. Okazuje się od razu, że jest interesowny (sprzedajny) albo wręcz staje się zdrajcą. Nie, to nie jest domena jednej ze stron konfliktu, tylko język wykluczania przeciwników jest różny.
I druga kwestia, boleśniejsza. Tradycja „Solidarności” – tamtej „Solidarności” jest dla Polaków ważna. Jej dziedzictwo przekłada się wprost na popularność, stąd próby przypisania go sobie i odebrania innym. Póki tak jest nie sposób – niestety - uznać, że jest to wspólne polskie dziedzictwo. Nie sposób, bo jakoś się trzeba odróżnić, na czymś zbudować twardy elektorat.

To znów nie jest zarzut skierowany do jednej ze stron.

I tylko żal tego, co gdzieś zaginęło: zwykłej, codziennej solidarności. I ludzi, którzy każdego dnia stawali się lepsi.