Rzym: Starsze katakumby

Do dziś zachowały się dwa kompleksy katakumb, w których znajdują się groby zarówno pierwszych chrześcijan, jak i żydów. Naukowcy byli dotąd przekonani, że to chrześcijanie jako pierwsi zaczęli chować zmarłych w podziemnych korytarzach pod Wiecznym Miastem, które były miejscem ich potajemnych spotkań i modlitw. Te pierwsze pogrzeby miały mieć miejsce około I wieku n.e. Wiek pochówków żydowskich pozostawał jednak zagadką. Dopiero teraz holenderscy naukowcy z uniwersytetu w Utrechcie metodą radioaktywnego węgla C-14 odkryli ku swemu zdziwieniu, że żydowska część cmentarzyska powstała już w 50 roku p.n.e., czyli co najmniej sto lat wcześniej, niż pojawili się tam chrześcijanie. Zdaniem prowadzącego badania Leonarda Rutgersa świadczy to o tym, że chrześcijańskie praktyki pogrzebowe wywodzą się z rytuałów żydowskich. To też wyjaśniałoby, dlaczego ornamentyka wszystkich podziemnych grobów jest tak bardzo do siebie podobna.