W Słowenii odbędzie się w niedzielę druga, decydująca tura wyborów prezydenckich, jednak kwestię tę w ostatnich dniach nieoczekiwanie odsunęły w cień demonstracje Słoweńców protestujących przeciw polityce oszczędności i skorumpowaniu rządzących elit.
Faworytem w dogrywce wyborów jest były socjalistyczny premier Borut Pahor, który niespodziewanie w pierwszej turze 11 listopada pokonał obecnego szefa państwa Danilo Tuerka. Druga tura okazała się konieczna, ponieważ zgodnie z przewidywaniami politologów żaden z kandydatów nie uzyskał w pierwszej rundzie wymaganej absolutnej większości głosów.
Ani poprzedzająca wybory kampania, ani samo głosowanie nie cieszą się jednak wśród Słoweńców szczególnym zainteresowaniem, ponieważ wyparły je problemy gospodarcze i społeczne kraju.
Długo stawiana za wzór pośród nowych krajów członkowskich Unii, a zarazem uzależniona od eksportu, dwumilionowa Słowenia bardzo ucierpiała w następstwie światowego kryzysu finansowego z lat 2008-2009. W kraju rośnie bezrobocie (obecnie na poziomie 11,6 proc.), a dług publiczny wzrósł dramatycznie - z 23,4 proc. PKB w przedkryzysowym 2007 roku do prognozowanych 50,1 proc. w roku bieżącym.
Centroprawicowy rząd premiera Janeza Janszy, podobnie jak władze innych państw pogrążonych w kryzysie, w odpowiedzi na gospodarcze bolączki kraju zaordynował politykę oszczędności. W jej ramach planuje reformę sektora bankowego, przyspieszenie prywatyzacji, podniesienie wieku emerytalnego oraz cięcia wydatków w sektorze publicznym.
Niepopularne decyzje, a także niecichnące oskarżenia o korupcję wobec rządu sprawiły, że w ostatnich tygodniach w zazwyczaj spokojnej Słowenii doszło do masowych protestów.
W ostatnim z nich, który odbył się w Lublanie w piątek, według różnych szacunków wzięło udział 5-10 tys. osób. Początkowo pokojowa demonstracja przerodziła się w gwałtowne zamieszki, gdy grupy ekstremistów wmieszały się w tłum i obrzuciły policję kamieniami, na co ta odpowiedziała armatkami wodnymi i gazem łzawiącym. Rannych zostało ponad 15 osób.
Policja poinformowała w sobotę o postawieniu ponad 30 prowodyrom zarzutów naruszenia porządku publicznego i napaści na funkcjonariuszy.
Krajowi komentatorzy wskazują, że nie da się obecnie przewidzieć, jakie konsekwencje ostatnie wydarzenia będą miały dla wyniku prezydenckich wyborów.
Choć z ostatnich sondaży opublikowanych przed nastaniem w piątek ciszy wyborczej wynika, że preferencje elektoratu zasadniczo się nie zmieniły, to socjologowie nie wykluczają, że w niedzielę nastąpić może niespodzianka. Największą niewiadomą pozostaje frekwencja, która już w pierwszej turze była niezwykle jak na ten kraj niska (48 proc.).
Przedwyborcze protesty stały się także powodem ochłodzenia relacji między prezydentem Tuerkiem a premierem Janszą.
Premier już kilkakrotnie dawał do zrozumienia, że winę za masowe protesty ponosi Tuerk i jego zwolennicy. W czwartkowym wystąpieniu pytał retorycznie, czy to przypadek, że demonstracje odbywają się tuż przed wyborami. "Niektórzy najwyraźniej chcą spowodować wielki pożar, który odwróci przedwyborcze trendy" - powiedział.
W odpowiedzi szef państwa zarzucił Janszy "zastraszanie wyborców". "Należy położyć kres przemocy, aby nikt nie mógł ich wykorzystać jako pretekstu do wprowadzenia rządów autorytarnych" - zaznaczył.
Tymczasem nic nie zapowiada, by protesty miały się wkrótce skończyć. W poniedziałek kolejne demonstracje mają się odbyć w Lublanie oraz Mariborze, drugim co do wielkości mieście Słowenii. Na 21 grudnia na Facebooku zapowiadane jest "pierwsze powszechne powstanie obywatelskie".(PAP)
akl/ kar/
12746380 12746290 arch.
Rusza również pilotażowy program przekazywania zasiłków na specjalną kartę płatniczą.
Tornistry trafią do uczniów jednej ze szkół prowadzonych przez misjonarki.
Caritas rozpoczęła zbiórkę na remont Ośrodka dla osób w kryzysie bezdomności w Poznaniu.
"Nikt (nikogo) nie słucha" - powiedział szef sztabu UNFICYP płk Ben Ramsay. "Błąd to kwestia czasu"