Polscy biskupi do polskich księży: Abyśmy nie ustali w drodze

Z odnową duchową winien integralnie łączyć się rozwój intelektualny. Wyrazem realizacji tego postulatu są programy spotkań formacyjnych, zawierające obydwa elementy: duchowy (konferencja ascetyczna, adoracja, sakrament pokuty, modlitwa brewiarzowa, Eucharystia) i intelektualny (zajęcia teologiczno-pastoralne połączone z dyskusją, pracą w grupach itp.). Całościowo rozumiana formacja stała winna mieć charakter pastoralny. Rozwój prezbitera w wymiarze ludzkim, duchowym i intelektualnym jest wyrazem i miarą tego, co nazywa się „miłością pasterską”.(25) Formacja stała, odnawiająca miłość pasterską, decyduje o jakości odnowy życia w Kościele. Mówił o tym Jan Paweł II do polskich prezbiterów: „Całe nasze kapłaństwo od pierwszych do ostatnich chwil życia jest poczęte z tej miłości - z niej się rodzi i z niej rośnie. Nie dopuśćcie nigdy do tego, aby ta miłość obumarła. Podtrzymujcie ją wszystkimi siłami, gdy zdaje się przygasać. Służcie! Służba jest zasadniczym wyrazem tej miłości, którą Chrystus nas umiłował (...). Ludzie czekają wszędzie na kapłańskie świadectwo tej służby. Nie tylko na obszarach - wciąż jeszcze rozległych – parafii wiejskich, rolniczych. Ale i na tych – coraz liczniejszych – obszarach polskich miast, osiedli pracowniczych, skupisk inteligenckich, wszędzie.”(26) 11. Rzetelnie prowadzona formacja stała ma charakter systematyczny, a nie doraźny. Dlatego domaga się określonych i przemyślanych struktur, środków i programów. Zachęcamy was do korzystania z istniejących już i sprawdzonych, tradycyjnych środków formacji stałej. Są nimi w szczególności konferencje (kongregacje) dekanalne, rejonowe, dziekańskie i katechetyczne; kursy duszpasterskie; sympozja; egzaminy wikariuszowskie i proboszczowskie; rekolekcje kapłańskie; dni skupienia (rejonowe, dekanalne); uroczystości święceń diakonatu i prezbiteratu; rocznice i jubileusze kapłańskie; pielgrzymki; organizacje i stowarzyszenia kapłańskie, takie jak Unia Apostolska Kleru, Unia Kapłanów Chrystusa Sługi. Cieszą nas także upowszechniające się nowe formy i zwyczaje, takie jak ośrodki kształcenia teologiczno-pastoralnego; określone miejsca spowiedzi kapłanów na terenie diecezji, dające możliwość stałego kierownictwa duchowego; wielkoczwartkowe odnawianie przyrzeczeń kapłańskich wobec swojego biskupa i wraz z nim; organizowane w terminie ustalonym przez biskupa Dni Modlitw o Uświęcenie Kapłanów; domy formacyjne dla duchowieństwa (27); jednodniowe lub dłuższe spotkania formacyjne prezbiterów, odbywane w grupach wiekowych; spotkania formacyjne księży proboszczów, których współpracownikami są neoprezbiterzy; spotkania dekanalnych ojców duchownych; studium dla kapłanów mających objąć urząd proboszcza. Należy docenić i rozwijać aktywność formacyjną prowadzoną przez Komisję Duchowieństwa Episkopatu Polski, w ramach której działają trzy sekcje: Rektorów Wyższych Seminariów Duchownych, diecezjalnych i zakonnych, Ojców Duchownych Wyższych Seminariów Duchownych, a także Sekcja Stałej Formacji Kapłańskiej, skupiająca delegatów biskupich ds. stałej formacji duchowieństwa w polskich diecezjach. Tradycją stały się coroczne sympozja dla księży rekolekcjonistów, ojców duchownych i spowiedników kapłańskich, odbywane na Jasnej Górze. Znaczącą rolę odgrywa Centrum Formacji Duchowej księży salwatorianów, zwłaszcza Szkoła Formatorów, oraz nowopowstała Szkoła dla Spowiedników w Krakowie, prowadzona przez ojców kapucynów. Cenny wkład w formację polskiego duchowieństwa wnoszą periodyki formacyjne: «Pastores», «Życie duchowe», «Zeszyty Formacji Duchowej», «Ateneum Kapłańskie», «Homo Dei», «Dobry Pasterz», «Notitiae», «Formatio Permanens», «Psychologia i formacja». Powinny się one znaleźć wśród stałych lektur prezbitera jako pomoc dla jego osobistej formacji. Kapłanom zagubionym, uzależnionym, pozostającym w stanie różnorodnych kryzysów, służą pomocą ośrodki odnowy duchowej, diecezjalne i ponad diecezjalne. Wypracowywane są też w diecezjach różne formy troski o współbraci, którzy porzucili posługę kapłańską. (28)