TK: Można zlicytować zadłużone mieszkanie

Obecnie o zgodę sądu na zlicytowanie mieszkania, którego właściciel długotrwale zalega z czynszem, może wystąpić tylko sama wspólnota i to pod warunkiem, że podejmie w tej sprawie uchwałę. Poselski projekt, nad którym pracuje Sejm (druk nr 517), przewiduje przyznanie tego uprawnienia każdemu członkowi wspólnoty. Wprawdzie projekt dotyczy nowej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ale przy okazji zmieniony miałby zostać również art. 16 ust. 1 ustawy o własności lokali.

Projekt zakłada, że jeżeli właściciel mieszkania będzie zalegał przez co najmniej sześć miesięcy z opłatami, to każdy właściciel należący do wspólnoty mieszkaniowej lub sama wspólnota będą mogli żądać sprzedaży lokalu w drodze licytacji na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji z nieruchomości.

Uprawnienie to będzie przysługiwać nie tylko w razie co najmniej sześciomiesięcznych zaległości, ale także, gdy właściciel mieszkania będzie wykraczał w sposób rażący bądź uporczywy przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu lub przez swoje niewłaściwe zachowanie będzie czynił korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym.

Podczas poniedziałkowej rozprawy w Trybunale Konstytucyjnym poseł Beata Kempa podkreślała, że wyrok Trybunału będzie ważną wskazówką dla Sejmu, czy może dalej pracować na zmianą art. 16, idącą w tym kierunku.

Bardzo krytycznie o planowanej zmianie wypowiedziała się w poniedziałek prokurator Teresa Ostrowska z Prokuratury Generalnej. Wskazała trzy powody. Po pierwsze - jej zdaniem - przepis nie powinien być zmieniany ustawą, która z założenia ma dotyczyć spółdzielni mieszkaniowych. Po drugie, według prokurator, przepis spowoduje tylko zaostrzenie konfliktów między członkami wspólnoty. "Stanie się źródłem totalnych konfliktów" - mówiła prok. Ostrowska. Wskazała, że w sprawie, która leżała u źródła poniedziałkowej rozprawy przed TK, przeciwko skarżącemu właścicielowi mieszkania będzie mogło wystąpić 39 innych właścicieli należących do tej samej wspólnoty.

Natomiast przewidziany w projekcie sześciomiesięczny termin zaległości będzie - w przekonaniu prokurator - jeszcze bardziej niż dziś skłaniał wspólnoty do oczekiwania, aż upłynie ten okres, by móc wystąpić do sądu z żądaniem zgody na sprzedaż mieszkania w drodze licytacji.

Prokurator argumentowała, że już obecny art. 16 ustawy nie skłania wspólnot do występowania z powództwem o zasądzenie przez sąd od właściciela mieszkania zapłaty zaległości. Mówiła, że wspólnoty celowo wyczekują, aż uzbiera się więcej zaległości, a następnie, nie informując nawet właściciela, występują o zgodę sądu na zlicytowanie mieszkania.

W trakcie rozprawy przed TK okazało się jednak, że praktyka tego nie potwierdza, bo sądy bardzo rzadko stosują art. 16 ustawy o własności lokali, a jeśli już zgadzają się na licytacyjną sprzedaż mieszkania, to - jak podkreślił sędzia Mirosław Granat - dopiero po wszechstronnym zbadaniu materiału dowodowego i wielokrotnych, nieudanych dochodzeniach komorniczych.

W poniedziałek Trybunał orzekł, że obecny art. 16 ustawy o własności lokali, który pozwala wspólnotom mieszkaniowym żądać od sądu, by wyraził zgodę na zlicytowanie mieszkania należącego do właściciela długotrwale zalegającego z czynszem, nie narusza konstytucji.