Europarlamentarzyści o wskaźnikach demograficznych w Europie

KAI : Czy zgadza się Pan z opinią, że Europie grozi zapaść demograficzna. Jeśli tak, to jakie będą jej konsekwencje? Ryszard Czarnecki: Gdy chodziłem do szkoły podstawowej, w Europie było 100 mln ludzi do 14 roku życia - jak ja. Gdy będę 87-letnim staruszkiem wówczas będziemy mieć na naszym kontynencie tylko 66 milionów dzieci w tym wieku. W tej chwili co 4 mieszkaniec Europy to osoba powyżej 65 lat, ale za 40 lat co drugi Europejczyk będzie w takim właśnie, wieku emerytalnym. Jeszcze 100 lat temu co 6-7 mieszkaniec świata był Europejczykiem, a za 40 lat już tylko co 20-ty człowiek będzie mieszkał na naszym kontynencie. To demograficzne tąpnięcie będzie miało daleko idące skutki ekonomiczne, społeczne i kulturowe. Ekonomiczne - bo oznacza to wzrost wydatków publicznych oraz świadczeń (w ciągu najbliższych 40 lat o około 10 proc). Społeczne - bo w 2050 r. długość życia mężczyzn w Europie wzrośnie o 6 lat, a kobiet o 5 lat. A to z kolei oznacza, że o ile dzisiaj zaledwie co 25 Europejczyk jest seniorem powyżej 80 roku życia, to wtedy już co 9 mieszkaniec Starego Kontynentu dożyje takiego pięknego wieku. Za tym będzie musiała nadążać polityka socjalna. Wreszcie skutki kulturowe: niedobór rąk do pracy w rezultacie kryzysu demograficznego będzie uzupełniany pracownikami z Afryki i Azji. Europa stawać się będzie coraz bardziej wielokulturowa, ale też coraz większy wpływ będzie miał islam ze wszystkimi tego, także politycznymi (w tym negatywnymi) konsekwencjami. Mieczysław Janowski: Na dziś takiego bezpośredniego zagrożenia nie widać. Procesy demograficzne (pominąwszy kataklizmy naturalne bądź wywołane przez ludzi czy konflikty zbrojne) mają bowiem charakter zmian zauważalnych przez daną społeczność dopiero po pewnym czasie. Struktura wieku społeczeństw państw Europy jest bardzo niekorzystna. Już za 15-20 lat w wielu regionach średnia wieku mieszkających tam ludzi wzrośnie do poziomu ok. 45-50 lat. Wskaźnik tzw. „obciążenia demograficznego” (określany jako iloraz liczby osób w wieku powyżej 65 lat do liczby osób w wieku 14-65 lat) wynosi obecnie ok. 0,25 i wzrośnie za 40 lat do poziomu ok. 0,54. Zaistnieje więc wyraźna depopulacja. Będzie to najpierw stanowiło poważne ograniczenie możliwości rozwoju tych obszarów, a następnie pojawi najpewniej napływ imigrantów, jeśli warunki osiedlenia się ich będą dostatecznie atrakcyjne (a w Europie raczej długo jeszcze będą). Może potem nastąpić nawet przyrost ludności i pojawienie się lepszej struktury wiekowej. Jednakże nie będą to już (za jakieś 50-60 lat) w znacznym nawet stopniu potomkowie dzisiejszych mieszkańców tych obszarów. Pamiętajmy, że sto lat temu ludność naszego kontynentu stanowiła ok. 15 proc. mieszkańców Ziemi, dziś jest to niecałe 8%, a za 40 lat będzie to zaledwie ok. 5%. W sensie globalnym zapaści więc nie przewiduję. Nastąpią bowiem przepływy ludności. Dziś to są jeszcze strumyki i strumienie, jutro będą rwące rzeki. Niestety, owa zapaść jest bardzo prawdopodobna, niemal pewna w odniesieniu do dużej części obecnych narodów europejskich. Po drodze mogą nas czekać załamania systemów emerytalnych, opieki zdrowotnej i społecznej, i to nie tylko w Polsce. Doskwierać będzie niedostatek osób pełniących funkcje pielęgnacyjne i opiekuńcze wobec ludzi podeszłym wieku itd. Wojciech Roszkowski: Zgadzam się z ta opinią. Wszystkich konsekwencji trudno przewidzieć, ale niektóre będą z pewnością fatalne. Starzenie się ludności Unii może doprowadzić do załamania systemów emerytalnych, ponieważ malejąca ludność zawodowo czynna nie utrzyma rosnącej liczby emerytów. Istniejąca już imigracja z krajów trzeciego świta, w tym głównie muzułmańskich zagraża jedności kulturowej Europy, a wypełnianie luki pokoleniowej przez wspieranie tej imigracji tylko zaostrzy konflikty.