Duchowni i SB

W latach 70. ukształtowała się ostateczna struktura funkcjonowania IV departamentu. Jego terenowymi ekspozyturami były wydziały IV umieszczone w komendach wojewódzkich MO, a po reformie w 1983 roku w rejonowych urzędach spraw wewnętrznych, gdzie zawsze zastępcą komendanta był funkcjonariusz odpowiedzialny za pracę wydziałów SB. Praca każdego wydziału była organizowana w sześciu sekcjach tematycznych, sekcja I sprawowała nadzór nad klerem diecezjalnym (w ramach tej sekcji działał także zespół „D”, odpowiedzialny za działania dezinformacyjne), sekcja II nadzorowała pracę organizacji i stowarzyszeń katolickich, sekcja III interesowała się zgromadzeniami zakonnymi, sekcja IV prowadziła prace analityczne, sekcja V zajmowała się kontrolą innych wyznań oraz związków wyznaniowych, natomiast sekcja VI rozpracowywała sekty. Warto dodać, że terenowi funkcjonariusze pracujący w grupach „D” byli podlegli wyłącznie swemu kierownictwu, które wydawało im rozkazy oraz kontrolowało ich realizację. Przeciętnie w aparacie wojewódzkim „po linii czwartej” pracowało ok. 40 funkcjonariuszy SB. W swej pracy korzystali także często z pomocy innych wydziałów, a zwłaszcza wydziału I, odpowiedzialnego za sprawy techniczne, zajmującego się instalowaniem podsłuchów, tajnymi przeszukania-mi, perlustracją korespondencji, wydziału B — obserwacja, wydziału C — ewidencja, archiwum oraz pion analityczny. W szczególnych przypadkach departament IV korzystał z pomocy funkcjonariuszy departamentu I, czyli wywiadu. Zdarzało się również, że agenci zwerbowani przez departament IV byli także wykorzystywani w pracy wywiadowczej poza granicami Polski. W 1984 roku, po zabójstwie ks. Jerzego Popiełuszki, nastąpiła kolejna reorganizacja departamentu IV. Wydziały I tego departamentu otrzymały zadania analityczne, oraz porządkowy numer II. Dokonano także połączenia wydziałów II-V oraz V-VI. Utworzone zostały także sekcje zajmujące się rozpracowywaniem duszpasterstw stanowych, które w latach 80. były tworzone w całym kraju i grupowały działaczy i sympatyków zdelegalizowanej wówczas „Solidarności”. W latach 1986-1987 z departamentu IV, jak już pisaliśmy, został wydzielony zespół ds. rolnictwa, który funkcjonował jako departament VI. Do jego dyspozycji przekazano część agentury funkcjonującej wśród duchowieństwa pracującego na wsi, która była ważnym źródłem informacji o nastrojach panujących na prowincji.