W ostatnich 25 latach w Polsce wybudowano 951 biurowców o powierzchni 7 mln m kw. Teraz w budowie jest 1,2 mln m kw., z czego prawie 50 proc. przypada na stolicę. Erę biurowców rozpoczął, wybudowany w 1989 r., hotel Marriott - podała firma doradcza CBRE.
Jak powiedziała w środę dziennikarzom dyrektor działu doradztwa i badań rynku w CBRE Joanna Mroczek, w ostatnim ćwierćwieczu w naszym kraju wybudowano 951 biurowców, z czego w Warszawie 430 o powierzchni 4,2 mln metrów kw.
Według Łukasza Kałędkiewicza z firmy CBRE w Polsce takie powierzchnie wynajmują głównie firmy zagraniczne. "Polskie przedsiębiorstwa, w szczególności banki czy firmy ubezpieczeniowe, zazwyczaj decydują się na budowę swoich siedzib lub zajmują powierzchnię w budynkach, którymi są współwłaścicielami" - zaznaczył.
Kałędkiewicz spodziewa się, że polskie firmy, a także administracja publiczna coraz odważniej będzie wchodziła na ten rynek. Zrobiły tak już m.in. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Poczta Polska, Urząd Rejestracji Leków czy Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Dla inwestorów są to atrakcyjne podmioty, bo one nie mogą zbankrutować i są w stanie podpisać długoterminowe umowy najmu - podkreślił.
Mroczek zauważyła, że oprócz biurowców, w Polsce powstały business parki, czyli obiekty zlokalizowane poza centrami miast, zazwyczaj składające się z kilku budynków. W Warszawie to m.in. Wiśniowy Business Park, Jerozolimskie Business Park, Ochota Office Park czy University Business Center.
Przypomniała, że na początku lat 90. podaż nowych powierzchni biurowych pokrywała się z zapotrzebowaniem. "Wskaźnik powierzchni niewynajętej nie przekraczał 3 proc. Większość biur znajdowała najemców jeszcze przed oddaniem obiektów do użytku lub tuż po ich ukończeniu" - wyjaśniła. Dodała, że teraz ten wskaźnik wynosi 12 proc. Wynika to m.in. z dużej liczby nowych biurowców oddawanych do użytku.
Ekspertka poinformowała, że w najbliższych trzech latach w centrum Warszawy większość nowych biurowców będzie zlokalizowana w okolicy powstającej nowej linii metra. Ekspertka CBRE przewiduje, że w latach 2014-2016 w stolicy powstanie ponad 600 tys. m kw. nowych powierzchni biurowych.
Pierwszym nowoczesnym budynkiem biurowym, który powstał poza Warszawą był PAZIM wybudowany w Szczecinie w 1992 r. W połowie lat 90. pojawiły się takie obiekty w Poznaniu, Katowicach, Trójmieście, Wrocławiu czy Łodzi. Kałędkiewicz zauważył, że biurowce chętnie wynajmują firmy outsourcingowe, bo w tych miastach są największe ośrodki akademickie, rozwija się biznes oraz infrastruktura drogowa.
Teraz najwięcej biurowców poza Warszawą jest w Krakowie - 102 budynki, we Wrocławiu - 100 biurowców, 80 w Trójmieście, 58 w Łodzi, 55 w Poznaniu i 51 w Katowicach. Inwestorzy widzą też potencjał w: Bydgoszczy, Rzeszowie, Radomiu, Pile, Opolu, Olsztynie i Kielcach.
Najwięcej za biura trzeba zapłacić w Warszawie, tu stawki wahają się od 12 do nawet 25 euro za m kw. miesięcznie. W Krakowie i Wrocławiu to 10-14 euro za m kw.
Z opublikowanego w lutym br. raportu firmy doradczej Cushman & Wakefield wynika, że najwyższe stawki na świecie są w Londynie, gdzie sięgają 118 euro za m kw. miesięcznie, następnie w Hongkongu - 104 euro za m kw., w Moskwie - 82 euro za m kw., oraz w Pekinie - 79 euro.
"Polski rynek nieruchomości biurowych, ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy, ma najsilniejszą pozycję wśród rynków byłego bloku wschodniego. Stabilna gospodarka i sytuacja polityczna powodują, że Polska jest uważana za kraj atrakcyjny zarówno dla inwestorów, jak i firm zagranicznych wchodzących na nasz rynek" - ocenił Kałędkiewicz.
CBRE to firma doradcza działająca w sektorze nieruchomości komercyjnych z siedzibą główną w Los Angeles. Zatrudnia ok. 37 tys. pracowników; obsługuje inwestorów, właścicieli oraz najemców nieruchomości w ponad 300 biurach na całym świecie.
W kilkuset kościołach w Polsce można bezgotówkowo złożyć ofiarę.
Na placu Żłobka przed bazyliką Narodzenia nie było tradycyjnej choinki ani świątecznych dekoracji.