Pamięć o zbrodni NKWD trwa

W hołdzie Ofiarom Zbrodni Katyńskiej oraz dla uczczenia pamięci wszystkich wymordowanych przez NKWD na mocy decyzji naczelnych władz Związku Sowieckiego z 5 marca 1940 r., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia dzień 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej - czytamy w dokumencie z 2007 roku. Od momentu jego wydania 13 kwietnia jest obchodzony jako Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.

13 kwietnia 1943 roku Niemcy opublikowali bowiem informację, że odkryli w okolicach Katynia masowe groby polskich żołnierzy. Dopiero po 50 latach od tego mordu Michaił Gorbaczow przekazał Wojciechowi Jaruzelskiemu listy przewozowe NKWD z obozów w Kozielsku i Ostaszkowie oraz listę jeńców obozu w  Starobielsku. Przyznano tym samym, że to Rosjanie byli odpowiedzialni za ten mord.

W 1940 roku rozstrzelali co najmniej 21 768 polskich obywateli przywiezionych pociągami z obozów o miejsc egzekucji: Katynia (obóz w Kozielsku), Kalinina (obóz w Ostaszkowie), Charkowa (obóz w Starobielsku). Zabici w Kalininie (obecnie Twer) zakopani zostali w Miednoje.

Sprawa katyńska była najściślej strzeżoną tajemnicą ZSRR. Początkowo Sowieci próbowali podczas procesów norymberskich zrzucić winę za mord na Niemców. Utrzymywali przez lata wersję "kłamstwa katyńskiego".

Choć przyznali ostatecznie, że są odpowiedzialni ze tę krwawą rozprawę z polskimi jeńcami, nie zgadzają się na określenie tej zbrodni mianem ludobójstwa. A jak pisze Witold Kulesza w artykule Zbrodnia Katyńska jako akt ludobójstwa, ma to zasadnicze znaczenie, gdyż tego rodzaju sprawy nie podlegają przedawnieniu. Tymczasem w uzasadnieniu postanowienia o wszczęciu polskiego śledztwa katyńskiego z 30 listopada 2004 r. przyjęto, że masowe zabójstwa przez rozstrzelanie, nie mniej niż 21 768 obywateli polskich stanowiły nie tylko „zbrodnię wojenną w ścisłym tego słowa znaczeniu, w rozumieniu art. VIb Karty (Statutu) Międzynarodowego Trybunału Wojskowego”, lecz także zbrodnię przeciwko ludzkości w jej najcięższej postaci - zauważa historyk.

Dziś uroczystości z okazji Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej oraz 75. rocznicy II masowej zsyłki Polaków na Sybir odbędą się m.in. w Gdańsku pod pomnikiem Golgoty Wschodu na Cmentarzu Łostowickim. O 13:00 z kolei odbędzie się uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej pamięci Danuty Siedzikówny "Inki" oraz Feliksa Selmanowicza "Zagończyka", z udziałem m.in. prezesa IPN Łukasza Kamińskiego.

Z kolei w Kielcach o 16:00 ruszy marsz katyński, a o 17:00 odbędą się obchody pod pomnikiem Ofiar Zbrodni Katyńskiej. O 18:00 rozpocznie się festiwal filmowy "Echa Katynia".

W Lublinie z kolei o 12:00 rozpocznie się spotkanie modlitewne przy symbolicznej mogile katyńskiej na cmentarzu przy ul. Białej).