Hitlerowcy wobec kontroli urodzin

O założeniach zadań medycyny na terenach okupowanych przez Niemcy hitlerowskie możemy dowiedzieć się z referatu E. Wetzela i G. Hechta z dnia 25 listopada 1939 roku, urzędników z Urzędu ds. Czystości Rasowej: „Opieka lekarska ma się ograniczyć z naszej strony jedynie do zapobiegania zawleczeniu epidemii na teren Rzeszy. Jak dalece zapewniona jest opieka lekarska nad ludnością przez polskich lub pozostałych jeszcze żydowskich medyków, nie interesuje nas, tak samo nie interesuje nas sprawa kształcenia lekarzy. Wszystkie środki, które służą zmniejszeniu urodzin należy tolerować lub popierać” (M. Ciećkiewicz, Krakowska służba zdrowia w czasie okupacji, w: Okupacja i medycyna. Piąty wybór artykułów z „Przeglądu Lekarskiego – Oświęcim” z lat 1965-1981, Książka i Wiedza, Warszawa 1984, s. 17).

 

W podobnym duchu wypowiedział się również M. Bormann: „Obowiązkiem Słowian jest pracować dla nas. Z chwilą kiedy ich nie potrzebujemy, mogą umrzeć. Dlatego przymusowe szczepienia i niemiecka służba zdrowia są zbędne. Płodność Słowian jest niepożądana. Niech używają prezerwatyw albo robią skrobanki, im więcej – tym lepiej. Oświata jest niebezpieczna. Wystarczy, jeśli potrafią zliczyć do stu. [...] My jesteśmy panami, my mamy pierwszeństwo” (J. Heydecker, J. Leeb, Trzecia Rzesza w świetle Norymbergii. Bilans tysiąca lat, Książka i Wiedza, Warszawa 1979, s. 391).

 

Te założenia zostały potwierdzone podczas zjazdu niemieckich lekarzy w Warszawie, w dniu 11 grudnia 1942 roku, z dystryktów lubelskiego, radomskiego i warszawskiego. Zadaniem lekarzy niemieckich na terenie Generalnej Guberni miało być sprawowanie opieki nad Niemcami, higieniczne oczyszczanie terenu Generalnej Guberni i ochrona Rzeszy przed epidemią. Zdrowiem ludności polskiej miano się interesować jedynie o tyle, o ile mogło się to odbić niekorzystnie na zdrowiu Niemców (por. J. Kasperek, Organizacja służby zdrowia w okupowanym Lublinie, w: Okupacja i medycyna. Piąty wybór artykułów z „Przeglądu Lekarskiego – Oświęcim” z lat 1965-1981, Książka i Wiedza, Warszawa 1984, s. 36).

 

Propagowanie aborcji oraz uzywanie środków antykoncepcyjnych, w zamierzeniach przywódców III Rzeszy, miały przyspieszyć proces „oczyszczania” Europy z niepożądanych grup narodowościowych. W realizacji programu kontroli urodzin niepoślednią rolę odegrał również KL Auschwitz (por. A. Pankowicz, KL Auschwitz w procesach norymberskich (1945-1949), w: „Zeszyty Oświęcimskie” 1983, nr 18, s. 276).

 

W KL Auschwitz lekarze SS – prof. Carl Clauberg oraz dr. Johannes Göbbel – opracowywali na zamówienie firmy farmaceutycznej Schering-Kahlbaum z Berlina, farmakologiczne środki sterylizacyjne (por. A. Pankowicz, KL Auschwitz w procesach norymberskich (1945-1949), w: „Zeszyty Oświęcimskie” 1983, nr 18, s. 261). Należy wspomnieć w tym miejscu, iż prof. C. Clauberg był już znanym naukowcem; jeszcze przed wojną opracował preparaty hormonalne „progynon” i „proluton”. Do dzisiaj używany jest jego wynalazek, zwany „testem Clauberga”, a służący do mierzenia poziomu progesteronu (por. www.it.wikipedia.org/wiki/Esperimenti_nazisti_su_esseri_umani, 09.08.2008).

 

W marcu 1941 roku V. Brack przedłożył Himmlerowi raport, w którym stwierdzał, że możliwą jest sterylizacja na szeroką skalę dzięki zastosowaniu promieni Roentgena. Odpowiednio silna dawka promieni X (dla mężczyzn rzędu 500-600 Rtg, zaś dla kobiet – 300-350 Rtg) mogłaby zniszczyć na trwałe wydzielanie dokrewne jajników lub jąder; sterylizacja byłaby kompletna. Czas trwania zabiegu miałby trwać 2 minuty dla mężczyzn i 3 minuty dla kobiet (por. A. Pankowicz, KL Auschwitz w procesach norymberskich (1945-1949), w: „Zeszyty Oświęcimskie” 1983, nr 18, s. 276).

 

W dniu 30 maja 1942 roku dr C. Clauberg zwrócił się do Himmlera z propozycją, aby miejscem prac nad masową sterylizacją według jego metody stał się obóz koncentracyjny w Oświęcimiu. Ponadto zaproponował on powołanie Instytutu Naukowego do Spraw Przyrostu Naturalnego. W dniach 7-8 lipca 1942 roku, po konferencji z udziałem Himmlera, postanowiono udostępnić Claubergowi więźniów Oświęcimia do przeprowadzenia eksperymentów. Zastrzeżono przy tym, iż Clauberg powinien składać regularne raporty na temat ewentualnych zmian natury biologicznej i psychicznej u osób poddanych sterylizacji. Ponadto został on zobowiązany do współpracy z O. Pohlem (szefem WVHA) i z lekarzem obozu koncentracyjnego Ravensbrück w celu przeprowadzenia w tymże obozie części doświadczeń na kobietach. 7 czerwca 1943 roku dr Clauberg w raporcie przesłanym do Himmlera opisuje opracowaną przez siebie jedną z metod sterylizacji. Polegała ona na wprowadzeniu do jamy macicy substancji działającej drażniąco na śluzówkę; po wywołaniu stanu zapalnego, następowało zasklepienie i niedrożność jajowodów. Efektem końcowym takiego postępowania była trwała bezpłodność. W opinii Clauberga, dobrze wyposażona placówka sterylizacyjna złożona z lekarza i 10 osób personelu pomocniczego, była w stanie wykonać do 1000 zabiegów dziennie. Ta forma sterylizacji była o tyle wygodna, że można ją było przeprowadzać pod pretekstem zwykłych badań ginekologicznych; w ten sposób, w Oświęcimiu, wysterylizowano kilka tysięcy więźniarek (por. A. Pankowicz, KL Auschwitz w procesach norymberskich (1945-1949), w: „Zeszyty Oświęcimskie” 1983, nr 18, s. 276-277). Clauberg swoje doświadczenia sterylizacyjne przeprowadzał od kwietnia 1943 roku w bloku nr 10 (por. Wspomnienia Pery Broada, w: Oświęcim w oczach SS, Krajowa Agencja Wydawnicza 1985, s. 124 wraz z przypisem nr 20).