Pogrzeb Matki Janiny Wizor

Matka Janina Wizor została wpisana do Księgi zasłużonych Bielska-Białej. Przez całe życie angażowała się w pomoc dla osób najbardziej potrzebujących. W okresie stanu wojennego wspierała osoby internowane oraz ich rodziny.

Jej dzieło do dziś kontynuuje założony w Wiedniu Instytut Katolicki, który na Jej cześć został nazwany „Janineum”.

Bezpośrednią założycielką wiedeńskiego „Janineum” była Lonny Glaser, która urodziła się 18 stycznia 1925 r. w Bielsku-Białej, w majątku swoich dziadków, gdzie spędziła dwa pierwsze lata życia. W 1927 r. dziadkowie sprzedali majątek w Polsce i przenieśli się do Dolnej Austrii. Po śmierci matki w 1930 r. dziewczynką opiekowała się babcia, która - gdy owdowiała w 1933 r. - przeniosła się wraz z 8-letnią Lonny do swojej siostry w Makowie Podhalańskim. Wkrótce Lonny została umieszczona w klasztornej szkole sióstr szkolnych w Bielsku-Białej. Od tamtych czasów datują się jej silne związki z przełożoną internatu, matką Janiną Wizor, która obok babki wywarła największy wpływ na jej życie. Od imienia tej zakonnicy, z którą do śmierci pozostawała w bardzo bliskich związkach, założony w 1957 r. przez Lonny Glaser Instytut od 1975 r. nosi nazwę „Janineum”.

Myśl o założeniu takiego instytutu zrodziła się podczas pierwszego spotkania z Prymasem Polski kard. Stefanem Wyszyńskim, który nie chciał dopuścić do izolacji polskiej inteligencji od Zachodu. Na pytanie Lonny Glaser, co Austria może zrobić dla Polski? odparł: „nie musimy głodować, bo chleba i kartofli nam nie zabraknie. Ale zróbcie coś, by przełamać naszą duchową izolację. Pomóżcie, by nasza inteligencja nie zerwała kontaktu z myślą i działaniami za żelazną kurtyną. Aby oddychać potrzebne nam jest powietrze”.

Inicjatywę tę poparli inni polscy kardynałowie: Bolesław Kominek i Karol Wojtyła, wspierał też ją od początku ówczesny arcybiskup Wiednia, kard. Franz König. Do końca życia był on wielkim przyjacielem „Janineum”, czemu dał m.in. wyraz, przyznając Instytutowi i jego założycielce z okazji 40-lecia istnienia „Janineum” medal swego imienia za zasługi w przezwyciężaniu duchowego podziału Europy. Kard. König, upatrywał w powstaniu takiej placówki dobrą możliwość uczestniczenia w polityce wschodniej Watykanu. Uważał on, że katolicy w Europie Środkowej powinni wiedzieć, że się o nich pamięta i że „żelazna kurtyna” nie może tak naprawdę dzielić wierzących.

Istnienie „Janineum” miało na celu umożliwienie polskiej inteligencji studiów w neutralnej Austrii, poznanie struktury Kościoła katolickiego w tym kraju i jego żywych kontaktów ekumenicznych z innymi grupami wyznaniowymi. Od początku działalności placówka ta ściśle współpracowała z Episkopatem Polski. Na okresowe stypendia zapraszano do Austrii przedstawicieli świata nauki i kultury: teologów, naukowców, artystów, pisarzy i dziennikarzy. Szczególnie bliskie związki łączyły Lonny Glaser z ówczesnym metropolitą krakowskim abp. (później kardynałem) Karolem Wojtyłą, z kardynałami Franciszkiem Macharskim oraz Stanisławem Dziwiszem.

Z działalności Instytutu skorzystało ponad 4,5 tys. Polaków. Dawał on jednak pomoc nie tylko intelektualistom. W czasie stanu wojennego z inicjatywy „Janineum” wysłano do Polski 90 transportów odżywek dla dzieci, leków, odzieży i żywności. Organizowano też przekazywanie do Polski leków nieosiągalnych w naszym kraju, a nawet przeprowadzenie w Austrii operacji ratujących życie. Od 1993 r. „Janineum” jest instytutem kościelnym Austriackiej Konferencji Biskupów. Od 1985 r. placówką tą kieruje córka Lonny Glaser, Anna.

W ciągu 50-letniej działalności „Janineum” korzystali z niego początkowo twórcy kultury i naukowcy z Polski, a od czasu zmian ustrojowych na naszym kontynencie - również z innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Pierwszym polskim stypendystą był w 1957 roku o. Jerzy Tomziński, ówczesny generał paulinów z Częstochowy. Później w gronie tym znaleźli się m.in. Andrzej Zoll, były minister spraw zagranicznych RP Władysław Bartoszewski, Jerzy Turowicz i ks. prof. Józef Tischner. Wśród obecnych stypendystów są profesorowie uniwersyteccy, twórcy, muzycy, dziennikarze z Czech, Słowacji, Litwy, Węgier, Ukrainy, Białorusi i z Polski.